De twee regeringsleiders doen het voorstel in aanloop naar de Europese top van donderdag en vrijdag, waar onder meer de toekomst van de Unie op de agenda staat.

Blokkades

Het vetorecht beperkt de strategische slagkracht van de EU op belangrijke thema’s, constateren Rutte en Sanchez. Ze willen dat lidstaten onderzoeken of het vetorecht bij sommige onderwerpen kan worden geschrapt, en vervangen kan worden door een meerderheidsbesluit. Het gaat vooral om onderwerpen in het Europese buitenland- en veiligheidsbeleid.

Nederland pleit al jaren voor het afschaffen van het vetorecht van lidstaten op die vlakken. Toch valt op dat Rutte nu optrekt met de premier van een land waarmee Nederland op andere onderwerpen overhoop ligt.

Het vetorecht speelt de EU vooral parten op thema’s als mensenrechten en de rechtsstaat. Hongarije en Polen dreigden de afgelopen tijd meermaals om hun vetorecht in te zetten, bijvoorbeeld om de Europese begroting te blokkeren. De landen zijn in Brussel regelmatig onderwerp van kritiek, vanwege hun dubieuze omgang met mensenrechten en het afzwakken van de eigen rechtsstaat.