’In Brabant hebben boeren het gevoel dat ze in de knel raken’

„Elke provincie, elke gemeente moet dat lokaal bedenken”, zegt Hoekstra. De Jonge: „Provinciale afdelingen maken zelf hun keuze.” Minister De Jonge (Volksgezondheid) toonde eerder weinig affiniteit met Forum. In een interview zei de vice-premier dat hij het ’niet ziet gebeuren’ dat op landelijk niveau het CDA met FvD in een coalitie stapt. Maar of hij dat ook uitsluit? Daar liet hij zich toen niet over uit. Ook nu blijft hij daar bij. „Dat is niet een vraag voor nu.” Het was de Brabantse VVD die vrijdag bekend maakte dat de partij graag zou zien dat CDA en FvD om de tafel komen zitten om de formatiebesprekingen voor een nieuw provinciebestuur op te starten. Belangrijk onderwerp daarbij is de aanpak van de stikstofcrisis en de gevolgen daarvoor voor boeren. D66 en GL woedend In de landelijke politiek reageren D66 en GL woedend op dit formatievoorstel. D66-voorman Jetten vindt dat VVD en CDA hun ’principes overboord’ gooien als ze met Forum in zee gaan. Hij wijst daarbij op de treintweet die FvD-leider Baudet deze week stuurde, waarin hij onterecht suggereerde dat ’dierbare vriendinnen’ werden lastig gevallen door Marokkanen. Achteraf bleek het om een kaartcontrole te gaan. GL-leider Klaver doet er nog een schepje bovenop. „VVD en CDA willen extreemrechts het zadel in helpen. En dat na de racistische uitingen van de FvD-voorman deze week. Onbegrijpelijk en onverantwoord.” Afgelopen december was de stikstofdiscussie en de gevolgen daarvan bij boeren voor CDA-provinciebestuurders de reden om uit het college te stappen. Dat college bestond naast VVD en CDA uit de groene en linkse partijen D66, GroenLinks en PvdA. Die partijen hebben straks een stuk minder in de melk te brokkelen, mochten ze vanwege de formatie over rechts in de oppositiebankjes belanden. ’Ranzig’ en ’echt fout’ Vicepremier De Jonge steekt zijn afkeer voor de Baudet-tweet niet onder stoelen of banken. ’Ranzig” noemt hij die. En ’echt fout”. „Maar”, zegt hij in een vraaggesprek met De Telegraaf, „in Brabant hebben boeren het gevoel dat ze in de knel raken.” Hij snapt dan ook dat de lokale CDA-afdeling in Brabant voor deze boeren wil opkomen. Hij vindt dat zijn Brabantse partijgenoten zelf de afweging moeten maken met welke coalitie die boerenbelangen het best behartigd kunnen worden. De Brabantse FvD-kwestie doet denken aan kabinet Rutte-I. Het CDA stapte in 2010 na lang twijfelen in het politieke schuitje met VVD en PVV. Dit avontuur met de PVV leverde de partij een ongekend electoraal pak slaag op. Bij minister De Jonge ligt dat ook nog vers in het geheugen. Met de PVV wil het CDA nog steeds niet in zee gaan. „Maar dat heeft er ook mee te maken, dat toen het spannend werd meneer Wilders met de staart tussen de benen vertrok.” Les De vice-premier denkt wel dat zijn partij uit de gebeurtenissen van toen lessen kan trekken. „Je moet goed uit kunnen leggen waarom je doet wat je doet.” Daarnaast wijst hij erop dat de Brabantse CDA’ers voordat ze de knoop doorhakken over een formatietraject met Forum eenvoudigweg voorwaarden kunnen stellen. Bij de VVD heeft de partijtop ook geen bezwaar. Voorman Mark Rutte vindt het bij voorbaat uitsluiten van samenwerking ’een zwaar middel’. „Wij sluiten eigenlijk nooit partijen uit”, zei hij na de ministerraad. Dat hij dat deze periode wel bij de PVV deed noemt hij ’een uitzondering’.