Mossad: geoliede moordmachine

Journalist Jacob Israël de Haan uit Drenthe was een ultra-orthodoxe Jood. Hij was zo vroom dat hij vond dat alleen de Messias zelf een Joodse staat kon oprichten, mensen niet. Dat standpunt paste in 1924 slecht in het plan van de zionisten, die precies daar druk mee bezig waren. Toen De Haan op een vrijdagmiddag een synagoge in Jeruzalem uitliep, vroeg een in wit geklede man hem hoe laat het was. Hij keek op zijn horloge en toen boorden drie kogels zich in zijn borst. De opdracht voor de moord kwam van Yitzhak Ben-Zvi, later president van Israël. Eigenlijk is de Israëlische moordmachine na De Haan nooit meer gestopt met draaien. ’Targeted assasination’, doelgericht liquideren, werd de officiële strategie. Kogels, drones, bombrieven, ontploffende telefoons, aanvalshelikopters en giftige tandpasta zijn het gereedschap van de Mossad, de ’geheimste dienst op aarde’. Insiders Het boek Schaduwoorlog verschijnt deze week. De Israëlische New York Times-journalist en historicus Ronen Bergman, kind van Holocaust-overlevers, sprak meer dan duizend insiders. Hij begrijpt het Israëlische liquidatiebeleid wel. „Wij Joden leven met de overtuiging dat niet-Joden ons vroeg of laat willen doden, dat niemand ons te hulp komt en dat een veilige plek van levensbelang is. Met zo’n trauma in het verleden en zoveel vijanden in het heden, ga je vanzelf alles doen wat nodig is om te overleven. In de Talmoed staat: ’Als iemand komt om je te vermoorden, sta op en dood hem eerst’.” Zo gezegd, zo gedaan. Door de jaren heen vielen Palestijnse sleutelfiguren en Iraanse atoomgeleerden bij bosjes. De dienst doodde dicht bij huis, maar ook in het hart van Europa. In Parijs woonde Mahmoud Hamshari, verantwoordelijk voor aanslagen op Europese vliegtuigen. Een nepjournalist regelde een interview in een café en tijdens het gesprek slopen de Israëli's zijn huis binnen. Een marmeren voetstuk onder zijn vaste telefoon werd vervangen door een exemplaar gevuld met springstof. Toen Hamshari thuiskwam, rinkelde het toestel. ’Bent u Hamshari?’ „Ja”, zei hij. De dienst drukte op de knop van de afstandsbediening. Missie geslaagd. De CIA was niet vies van liquidaties en Rusland kan er ook wat van – zie de mislukte zenuwgasaanval op vader en dochter Skripal in Londen. Maar niemand is zo effectief als de Mossad. De mythe van de onfeilbare Israëli’s klopt echter niet helemaal. Af en toe werd de verkeerde doodgeschoten. Ook geen succes was een Mossad-plan om een Palestijn te hypnotiseren, zodat hij bij het zien van PLO-leider Arafat in trance zou raken en hem tussen de ogen zou schieten. Maandenlang werd de man geïndoctrineerd en getraind. Uiteindelijk stuurde de Mossad hem op pad, maar een paar uur later zat hun menselijke robot al op een Palestijns politiebureau lachend te vertellen over dat idiote plan. Zijn pistool had hij meteen ingeleverd. In Nederland zorgt een kleine verruiming van de inlichtingenwet al voor veel commotie. De vrees is dat de diensten te veel mogen. Maar in vergelijking met Israël mag hier bijna niets. „Jullie AIVD is een heel ander soort dienst”, verklaart Bergman. „Zij peinzen niet over extreme maatregelen. De dreiging in Nederland is dan ook veel lager dan bij ons. Kijk, er kleeft natuurlijk een serieus moreel dilemma aan moorden. Maar stel dat er een stroom aanslagplegers met bomgordels naar je land komt. Dan heb je twee opties. Ofwel je accepteert dat er burgers sterven in winkelcentra, bussen en crèches. Of je neutraliseert het gevaar. Israël heeft gesteld dat het laatste moreel en juridisch juist is. En effectief, zolang er een strategie achter zit, je de juiste doelwitten kiest en het niet doet voor de bühne, om stemmen te winnen.” Topfiguren Link wordt het als je echte topfiguren gaat liquideren. In 1992 doodde de Mossad een Hezbollah-sjeik. Het was de eerste aanslag met een drone, perfect uitgevoerd. Maar in zijn plaats trad een briljant commandant aan. Hezbollah werd veel gevaarlijker. Zoiets gebeurde ook nadat in 2004 een Hellfire-raket Hamas-chef Yassin uit zijn rolstoel blies. De Palestijnse zelfmoordaanslagen stopten, maar met het wegvallen van Iran-hater Yassin kregen de Iraniërs vrij spel in de Gazastrook. Voor Israël pakte de actie zo toch nog averechts uit. Dat is de keerzijde. Bergman: „Als je iemand door het hoofd schiet, kun je niet voorspellen welke loop de geschiedenis daarna neemt.”