D66-denktank: minder streng voor asielzoekers

Dat alles staat in de studie ’Van Nieuwkomer naar Nederlander’, dat vandaag door het wetenschappelijk bureau van D66 wordt gepresenteerd. Minister Koolmees (Sociale Zaken), die verantwoordelijk is voor integratie, neemt het in ontvangst.

In het lijvige stuk van meer dan honderd pagina’s wordt geschetst hoe Europa één asielbeleid zou moeten invoeren. Het dient onder meer als inspiratie voor het verkiezingsprogramma voor de D66-campagne voor het Europarlement. „Het huidig EU-asielbeleid kent te veel dwang, te weinig solidariteit en een focus op korte termijn crisismanagement”, staat in de studie.

Haaks op kabinetsbeleid

In het stuk staan oplossingen die haaks staan op de denkrichting van het kabinetsbeleid, hetzelfde kabinet waar D66 deel van uitmaakt. De denktank van D66, de Mr. Hans van Mierlo Stichting, wil duidelijk minder strenge taal richting asielzoekers. Over dreigen met uitzetten als inburgeren faalt, zegt de denktank bijvoorbeeld: „het dreigement schept een mensonwaardige onzekerheid voor deze groep.”

Het is niet het enige punt in het asiel- en integratiebeleid waarbij, volgens de D66’ers, de overheid de plank misslaat. Zo schrijft het wetenschappelijk bureau: „Kijken we naar Nederland, dan valt ook hier de kortzichtigheid op. Te veel nieuwkomers maken nu een valse start. Ze worstelen met taal en werk en raken hier niet thuis. De verwachtingen zijn hoog, maar de kansen zijn laag. Het is tijd voor een denkomslag. Integratie betreft niet alleen de individuele nieuwkomer, maar iedereen die hier woont.” Nieuwkomers mogen namelijk ook wat van autochtonen verwachten, vindt de D66-stichting. „Nieuwkomers hebben zich aan te passen aan de wet. Van hen mag net als van alle inwoners inzet verwacht worden om in eigen onderhoud te voorzien. Evengoed mogen nieuwkomers van Nederland kansen verwachten en de ruimte om zichzelf te zijn.”

Sinterklaasfeest

De D66-denktank hamert op het belang van integratie en snel de taal leren. Maar volgens de studie focust Nederland nu op de verkeerde dingen. Zo wordt nieuwkomers geleerd over tradities en gebruiken in Nederland, maar dat is volgens de D66’ers niet per se nodig. Zaken als taal, geschiedenis en democratie zijn bij de lessen belangrijker, vindt het wetenschappelijk bureau. „Het leren over gebruiken en tradities kan daarbij helpen, maar is geen fundament voor een goede integratie.” De denktank vervolgt: „Daarnaast zijn Nederlandse gebruiken en tradities voortdurend in beweging. Ze veranderen met de tijd en hebben verschillende betekenissen voor verschillende mensen – zie de huidige discussie over het Sinterklaasfeest. Van nieuwkomers kunnen we en willen we niet verwachten dat ze zich aanpassen aan iets waar Nederlanders onderling over verschillen.”

In de denktank is ook ergernis over het publieke debat over nieuwkomers. Zo schrijft de stichting over migranten die „zelfs als zij allang Nederlander zijn geworden en hier al vijftien jaar wonen, worden gevraagd zich aan te passen aan de Nederlandse normen en cultuur. Ze horen er nooit helemaal bij. Het is een discours dat integratie ondermijnt. Waarom zouden nieuwkomers zich inzetten voor een samenleving die hen toch niet accepteert?”

Quota opleggen

In de EU zouden de landen onderling moeten afstemmen hoeveel asielzoekers er in elk land opgevangen moeten worden. De denktank wil dat landen quota krijgen. Daarmee wordt duidelijk hoeveel asielzoekers zij moeten opvangen. Als er meer mensen aankloppen dan dat aantal, kunnen die over Europa worden herverdeeld.

De D66-stichting wil, in tegenstelling tot wat bijvoorbeeld regeringspartij VVD wil, geen aanmeldcentra buiten de EU maar binnen de EU-grenzen. In transitiecentra in grenslidstaten worden nieuwkomers verdeeld. Ze kunnen echter ook bij aanmeldpunten in andere EU-landen terecht. „We willen van een beleid gericht op asielontmoediging en dat lidstaten zelf uitwerken naar gezamenlijke asielregulering. Dit houdt in dat EU-lidstaten samen verantwoordelijkheid nemen om de komst van asielmigranten naar Europa in goede banen te leiden, en niet slechts trachten te voorkomen. Want we vinden dat mensen in nood opvang moeten kunnen krijgen, ook op EU-grondgebied.” De ’problematische Dublinverordening’, waardoor asielzoekers eigenlijk terug moeten naar het eerste land waar ze in de EU aan kwamen, wil de stichting schrappen.

Landen die meer asielzoekers willen opvangen dan hun quota, moeten daar voor gecompenseerd worden, stelt de denktank voor.