Black Lives Matter: club met dubieuze extremen

’Het gaat niet om ras”, benadrukte een van de demonstranten tijdens de Black Lives Matter-demonstratie op 1 juni op de Dam. „Het is niet zwart tegen wit. We zijn samen één volk en moeten naar elkaar luisteren.” Maar daarna besteeg rapper Akwasi het podium. „Wij zijn niet zoals onze voorouders”, dreigde hij. ’We will fuck you up’, vrij vertaald ’wij maken jullie kapot’. Dood van George Floyd Na de dood van George Floyd is Black Lives Matter (BLM) uitgegroeid tot een volksbeweging. Bedrijven, filmsterren en universiteiten haastten zich met steunbetuigingen. Maar anderen keren BLM juist weer de rug toe, geschrokken van de extreme onderstromen. De beweging ademt niet alleen maar tolerantie, bleek ook op een vervolgprotest in Utrecht. Sylvana Simons van partij Bij1 sprak daar vanaf het podium over mensen die menen dat ’all lives matter’. Ze stak haar middelvinger naar hen op. De beweging heeft vele gezichten. Meestal vreedzaam, maar in het kielzog van BLM volgt ook radicalisme. Beelden van de ’Not Fucking Around Coalition’ die met vuurwapens rondparadeerde in Amerika veroorzaakten een schok. De ’Grand Master’ van de paramilitaire groep kondigde aan dat hij Texas wil veroveren. „Wij zingen geen liedjes, wij onderhandelen niet. We zijn een oog om oog-organisatie.” BLM in de VS sprak steun uit voor deze militante ’broeders’: „Als je niet voor ons bent, ben je tegen ons.” Theedrinken met Rutte Zo heet wordt de soep in Nederland vooralsnog niet gegeten. De BLM-beweging in Nederland zingt wel liedjes en drinkt gewoon thee met Mark Rutte. Demonstraties verlopen in hoofdlijnen rustig. Angelique Duijndam van de afdeling Zeeland zei in een radio-interview: „BLM Nederland is een heel andere organisatie dan die in Engeland of de VS. Wij willen het hebben over rassendiscriminatie hier in Nederland en over Nederlandse toestanden.” Toch zien critici een risico, vooral vanwege de vermeende marxistische grondslag van BLM. Marxisme leert een onderverdeling in onderdrukkers en onderdrukten. In de nieuwe verschijningsvorm loopt die scheidslijn door de rassen. Patrisse Cullors, in 2013 een van de oprichters in de VS, noemde zichzelf en haar medestanders ’getrainde marxisten’. De Britse tak maakt er ook geen geheim van dat het ’imperialisme, kapitalisme, blanke suprematie wil ontmantelen’. Met geweld desnoods: voorman Virasami voegde toe dat ’rellen een legitieme gewelddadige vorm van protest zijn’. Wit de onderdrukker en zwart de onderdrukte? „Flauwekul”, zegt Wierd Duk in zijn nieuwste podcast. „Daders en slachtoffers waren er aan alle kanten. De grootste slavenhandelaren uit de geschiedenis waren Arabieren, Turken en zwarten.” Luister ‘m hier. Marxistisch jargon Ook in Nederland strooien BLM-activisten met marxistisch jargon. „De strijd tegen racisme moet verbonden zijn aan de strijd tegen het kapitalisme”, stelde Bij1-raadslid Jazie Veldhuyzen onomwonden. Toch hangt het er sterk vanaf wie je spreekt. „Ik heb hier helemaal niks te maken met het kapitalisme”, zegt woordvoerster Duijndam. In Nederland is BLM een containerclub waarin onversneden marxisten, zoals Bij1 en de Internationale Socialisten, door één deur willen met de Koerdische club DemNed met vage marxistische wortels maar ook met islamitische partijen zoals Nida. Sterk vertegenwoordigd zijn ook clubs als Kick Out Zwarte Piet en de Black Ladies of Groningen. Onder de paraplu schuilen groepen die nog verder afstaan van Marx, zoals de Fossil Free Feminists en Extinction Rebellion. Klimaatverandering is volgens hen ook racisme. Terrorisme-expert Jelle van Buuren van de Universiteit Leiden vindt het een opmerkelijk fenomeen: „Ik denk dat er naast het gestaalde kader, dat vanuit sterke politiek-ideologische ideeën bezig is, ook veel ’gewone’ mensen de straat op gaan die niet weten achter welk vaandel ze aanlopen. Misschien lopen ze wel gewoon achter hun eigen vaandel aan, die gaan in de slipstream mee in de hoop zieltjes te winnen.” Door de versnippering is niet altijd duidelijk wie aanspreekpunt is en wat de officiële BLM-standpunten zijn. Hoe zit het bijvoorbeeld met de haat tegen Israël? Dat juist dat land ervan langs krijgt valt slecht bij Joodse organisaties. Vooral als er openlijk wordt geflirt met Hamas. Opperrabbijn Jacobs spreekt over de antiracisme-beweging als ’de nieuwste godsdienst’. „Ik zie een extreme religie die geen ruimte zal laten voor andersdenkenden. Ik zie mensen knielen, ik hoor antisemitische slogans, ik zie de uitgestoken arm met de gebalde vuist. Ik maak me ernstige zorgen. Dit dreigt een hysterie te worden.”