’Vuurwerktrauma schakelt hulphonden uit’

Dit stelt de Stichting Gebruikers Assistentiehonden (SGA) vast na een inventarisatie van incidenten met hulphonden in de afgelopen jaren. De belangenorganisatie voor de hulphondgebruikers rept van een ’alarmerende situatie’: „In de weken voor en na de jaarwisseling krijgen we elk jaar weer zo’n twintig tot dertig meldingen van hulpdieren die zijn bekogeld met rotjes, enkele daarvan vallen definitief uit door angst of verwondingen”, aldus voorzitter Rianne Tetelepta uit Capelle aan den IJssel. De SGA is een landelijke campagne begonnen onder het motto ’Verknal mij niet door vuurwerk’. Tetelepta, „Het is te gek voor woorden dat het nodig is, maar het grote publiek moet zich bewust worden van de angst en stress die vuurwerkknallen opleveren voor de dieren én de mensen die van hen afhankelijk zijn, zoals blinden, epilepsiepatiënten, diabetici en mensen die aan stresssyndromen lijden”, aldus Tetelepta. De boodschap wordt via posters en internet verspreid. Gemeenten als Tiel, Dordrecht en Roermond hebben al aangekondigd de posters op te hangen in wijken waar van oudsher veel vuurwerkoverlast is. Rotjes vanuit flatgebouw Dat een bewustwordingscampagne geen overbodige luxe is, bleek afgelopen week in Tilburg. Daar ging het mis toen een hulphond in opleiding bij een parkeerplaats werd overgedragen aan zijn gastgezin. Vanuit een flatgebouw werden rotjes in de groep gegooid, waarna de aspirant-hulphond en de viervoeters van het gastgezin in paniek raakten, net als enkele nog elders af te leveren hulphonden die in een busje wachtten. Gevreesd wordt dat de betrokken dieren kruitgeur en knallen voortaan associëren met paniek en daardoor bij herhaling wegrennen of verstijven. Ze kunnen dan voorgoed onbruikbaar zijn als hulphond, hetgeen een fikse kostenpost oplevert: de opleiding kost al snel 25.000 euro. ’Tientallen meldingen’ Volgens SGA-voorzitter Tetelepta zijn incidenten als in Tilburg geen uitzondering. „Helaas hebben we jaarlijks tientallen van dergelijke meldingen. We vragen mensen nadrukkelijk hun verstand te gebruiken: wacht met vuurwerk afsteken totdat het team van hond en begeleider wat verder weg is. Laat december ook voor de assistentiehonden en hun baasjes een feestmaand zijn.” De oproep wordt onderschreven door de door ziekte aan een rolstoel gekluisterde Marije Versendaal (35). De Zwolse heeft de Shetlandse schaapshond Aedan als hulphond, vanwege een posttraumatisch stresssyndroom dat ze opliep na een groepsverkrachting op haar twaalfde. Ze ontbeert sindsdien vertrouwen in mensen en lijdt aan paniekaanvallen en nachtmerries. De hond is er op getraind die te herkennen en spiegelt vervolgens haar gedrag, zo vertelt Marije: „Als het druk wordt in mijn hoofd, springt hij als een dolle in het rond. Dan weet ik dat ik mezelf moet inhouden.” In de stress Aeden kan slecht tegen de vuurwerkknallen, vooral sinds hij jaren terug door een groep kinderen werd bekogeld met rotjes. Versendaal: „Hij schiet volledig in de stress van het geluid. Zo erg dat ik bang ben dat hij ooit nog eens voor begeleidingswerk wordt afgekeurd. Dat zou rampzalig voor me zijn, want sinds hij er is, zijn mijn nachtmerries veel minder geworden.” Als het geknal zich zou beperken tot de jaarwisseling, is daar nog wel een mouw aan te passen, zo stelt de Zwolse vast. „Maar de ellende is begin december alweer begonnen en eigenlijk trekt Aeden die lange periode van onrust niet.” Versendaal verbaast zich over de onwetendheid van jongeren: „Afgelopen week sprak ik wat van die jochies hier in de straat aan om ze iets uit te leggen over hulphonden. Ze staan je dan met grote ogen aan te kijken, hebben geen idee over de rol van zo’n dier en beloven geschrokken beter te zullen opletten. Daar ligt ook een rol voor de ouders. Vertel je kinderen hoeveel impact het geknal heeft op de dieren en de mensen die van de hulphond afhankelijk zijn.”