Naar Poetin zal niemand meer luisteren

Onder Poetin heeft Rusland de afgelopen tijd openlijk ingezet op een agressieve nucleaire herbewapening van het land. Het brak met het INF-akkoord voor raketten voor de middellange afstand. Het START-akkoord voor ballistische langeafstandsraketten is ook zo goed als dood en er gaat geen maand voorbij zonder dat het Russische ministerie van Defensie of Poetin de loftrompet steekt over weer een nieuwe militaire uitvinding. Zelfs na het ongeluk tijdens een rakettest vorige week bij de noordelijke stad Archangelsk - die aan zeven mensen het leven kostte - hield Poetins woordvoerder, Dmitry Peskov, stug vol dat Moskou een straatlengte voorlag op Washington als het ging om het ontwikkelen van de meest moderne nucleaire wapens. Hij kan ook niet anders. Zou Poetin erkennen dat zijn land ook op militair gebied mijlenver achterloopt op de VS en eigenlijk geen partij is, dan kon het wel eens snel zijn afgelopen met zijn presidentschap. En dus bluft Poetin dat de S-400 het beste luchtafweersysteem is ter wereld of dat zijn raketten zoals de hypersonische maar manoeuvreerbare Avangard, de even zo snelle ’vliegdekschipdoder’ Zirkon of de met kernenergie aangedreven kruisraket Boerevestnik de schrik van de Amerikanen zijn. Experts - en Trump - weten wel beter. De laatste twitterde sarcastisch dat de Amerikanen „veel hadden geleerd” van het ongeluk maar dat de Amerikanen beschikten over een „betere, geavanceerde techniek.” En wreef vervolgens nog eens flink wat zout in Poetins wonden met de opmerking dat de Russen wel bezorgd moesten zijn om „de luchtkwaliteit rond het testcentrum en ver daarbuiten. NIET GOED!” Oude wijn Voor experts zijn Poetins wonderwapens niet veel meer dan oude wijn in nieuwe zakken. De techniek waarop ze zijn gebaseerd is niet alleen oud, maar destijds door de Sovjets én de Amerikanen terzijde geschoven als onvoldoende en ingehaald door betere wapens. Zo beschikt de hypersonische ’scramjet’ Avangard (die volgende Russen een snelheid van Mach 27 haalt) over beweegbare vleugeltjes die ervoor zorgen dat de raket tijdens de vlucht in de dampkring horizontaal en verticaal kan manoeuvreren. Dat laatste maakt het voor de vijand onmogelijk om de koers te berekenen en de raket met een anti-raketsysteem uit de lucht of ruimte te schieten. Dat idee van vleugeltjes is niet nieuw. Werner von Braun speelde er al mee tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar het idee belandde in de ijskast omdat het onnauwkeurig is. Bij zulke enorme snelheden resulteert de kleinste koersafwijking er al in dat de raket niet op zijn doel terecht komt maar 20 kilometer verderop. Dat is niet belangrijk als het doel de vernietiging van een miljoenenstad is, maar wel als de raketsilo’s van de tegenstander uitgeschakeld moeten worden. En dat de Avangard niet te onderscheppen is, is onbelangrijk: dat geldt op dit moment namelijk voor elke intercontinentale ballistische raket. Idee niet nieuw Ook het idee achter de Boerevestnik - een ’ramjet’ kruisraket die in theorie dankzij de kernenergie-aandrijving maanden lang laag over de grond kan vliegen zonder gespot te worden door de luchtafweer - is niet nieuw. Eind jaren vijftig lanceerden de Amerikanen al hun Project Pluto. Pluto behelsde de ontwikkeling van een SLAM-raket, een Supersonic Low Altitude Missile. De raket moest de halve wereld kunnen overvliegen met een snelheid van Mach 3,5 op lage hoogte zoals een kruisraket en onderweg een stuk of 25 tot 45 waterstofbommen uitwerpend. Tegelijkertijd zou het grote gebieden blootstellen aan een stroom van hoog-radioactieve uitlaatgassen. De SLAM wordt - na in de lucht te zijn geschoten door middel van zogenaamde booster-raketten - aangedreven door een kleine, maar onbeschermde kerncentrale geplaatst in een ’ramjet’ raketmotor. Die motor werd door de Amerikanen met succes twee maal getest, een keer een paar seconden en een andere keer vijf minuten. Daarna ging het systeem in de mottenballen om er nooit meer uit te komen. Enorme hitte De enorme hitte die de kernstaven uitstraalden, bleek tamelijk desastreus voor de raketmotor. De kans was groot dat het ding halverwege de vlucht ergens naar beneden zou vallen. En daarbij, een onbeschermde kerncentrale laat een spoor van radio-activiteit achter zich, reden voor een expert om onlangs het systeem te betitelen als een vliegend Tsjernobyl. Zo’n monsterlijke raket testen zou op zichzelf al levensgevaarlijk zijn. Zeker voor de gebieden waar de raket over zou moeten vliegen. Dat was dan ook voor de Amerikanen een van de redenen om de verdere ontwikkeling diep in een la te stoppen. Westerse raketexperts twijfelen er sterk aan of de Russen in staat zijn om een door kernenergie aangedreven kruisraket in de lucht te krijgen en te houden. En dat laatste is waar het om draait in de (nucleaire) wapenwedloop: geloofwaardigheid. De ander moet geloven dat jouw wapens dodelijk voor hem kunnen zijn. Dat is ook de grote vrees van Poetin en reden voor hem dit monsterlijke wapen weer in ontwikkeling te nemen. Alhoewel het raketschild van de Amerikanen nog lang niet waterdicht is, is Poetin bang dat dit over vijf of tien jaar wél het geval is. Daarmee zou in een klap zijn hele ballistische raketarsenaal waardeloos zijn geworden. En dan luistert niemand meer naar je. Turbojet, ramjet of scramjet Een turbojet werkt bij subsonische snelheden en is in staat om vanaf de grond te starten. De inkomende lucht wordt door de draaiende schoepen samengeperst waarna in de verbrandingskamer brandstof wordt toegevoegd, waardoor de lucht uitzet en zo zorgt voor de voortstuwing. Ramjet en scramjet motoren zijn allebei motoren die pas goed werken als de snelheid boven die van het geluid ligt. In tegenstelling tot de turbojet hebben beide motoren geen draaiende delen maar moeten ze door ’boosters’ in de lucht worden geschoten en op startsnelheid (meer dan Mach 1) worden gebracht. Bij die snelheid wordt de binnenkomende lucht door de vorm van de ramjetmotor tot subsonische snelheid vertraagd en samengeperst. Door toevoeging van (kern)brandstof zet de lucht sterk uit wat resulteert in extra stuwkracht. Ramjets kunnen snelheden bereiken tot Mach 6. Scramjets werken op dezelfde manier behalve dat bij deze motoren de lucht niet wordt vertraagd maar met supersonische snelheid door de motor wordt gejaagd. Scramjets zijn in principe sneller dan ramjets en kunnen snelheden van meer dan Mach 20 behalen.