Statushouders in de rij: ’Dit had staatssecretaris vooraf kunnen bedenken’

Statushouders staan in de rij om bezwaar te maken tegen het beperken van gezinshereniging. Dit nadat de rechter maandag had geoordeeld dat de gezinsleden van een Syrische vrouw met een verblijfsvergunning meteen naar Nederland mogen komen. In politiek Den Haag wordt naarstig gezocht naar een oplossing. Coalitiepartijen leggen de bal bij staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel), die de uitspraak en de gevolgen nog altijd ’bestudeert’. Advocaat Mirjam van Riel, die als eerste succesvol bezwaar maakte tegen het beperken van gezinshereniging, verwacht dat de volgende statushouders klaarstaan om bezwaar te maken tegen uitstel van gezinshereniging. Vluchtelingenwerk Nederland, dat statushouders in gesprekken adviseert te procederen, meldt dat er momenteel twintig rechtszaken tegen uitstel van gezinshereniging lopen. Vijftien daarvan zijn aanhangig gemaakt via de organisatie. Van Riel, die de zaak van maandag ook via Vluchtelingenwerk kreeg, heeft dinsdagochtend een nieuw verzoek op haar bureau gekregen om bezwaar te maken tegen het uitstel. „Als de staatssecretaris zijn verlies niet toegeeft, gaat iedereen dat doen. Met geheid succes.” De Alkmaarse advocaat, gespecialiseerd in gezinshereniging, was dan ook verbaasd toen zij maandagmiddag de landsadvocaat Pels Rijcken op de zitting van de rechtbank Haarlem zag verschijnen. Beetje overdreven, dacht ze nog. „Want toen ik de zaak op mijn bureau kreeg, wist ik meteen: appeltje-eitje.” Er is het kabinet veel aan gelegen gezinshereniging uit te stellen voor statushouders die nog geen huisvesting hebben. Het is een van de politieke pijlers van de asieldeal. Tegenover wetgeving om gemeenten te kunnen dwingen tot asielopvang, staan maatregelen om de instroom te beperken. Uitstel van gezinshereniging is daarvan een belangrijk onderdeel. De tekst gaat verder onder de foto. Zes kinderen Maandag zette de Haarlemse voorzieningenrechter daar een streep door. De Syrische vrouw Fakhria Al Mullaabid, die in Nederland een verblijfsvergunning kreeg, wil haar man en zes kinderen meteen laten overkomen, en niet pas in april, zoals de Staat voorschreef. De vrouw, wier familie momenteel in Soedan verblijft, zit nog in de asielopvang. Het uitstel is in strijd met de Nederlandse vreemdelingenwet en met de EU-richtlijn voor gezinshereniging, oordeelde de rechter. De officiële reactie van het ministerie van Justitie en Veiligheid is dat de uitspraak en de gevolgen worden ’bestudeerd’. Verantwoordelijk staatssecretaris Van der Burg (Asiel) zit deze week bovendien in Stockholm en Brussel, waardoor overleg over een oplossing lastig is. Vanuit coalitiepartijen VVD, D66, CDA en CU wordt beweerd dat de ’asieldeal’ – waarvan het beperken van gezinshereniging een cruciaal onderdeel was – overeind blijft. Wel zijn er zorgen over het mogelijke precedent dat de uitspraak schept, waarmee beperking van de instroom op de tocht staat. Sommige coalitiepartijen opperen aanvullende wetgeving. Daarvan wil de CU niks weten. „Dat was niet de afspraak”, zegt CU-Kamerlid Ceder. De tekst gaat verder onder de foto. Voorlopig In principe is deze uitspraak voorlopig en geldt die alleen voor dit ene geval. Toch heeft de rechter hiermee ook een uitspraak gedaan die voor alle statushouders geldt in vergelijkbare situaties, zegt advocaat Van Riel. „Uitstel van gezinshereniging is in strijd met Nederlandse en Europese wetgeving. Die geldt voor iedereen.” Volgens immigratiedienst IND zijn er momenteel 920 gezinsleden van statushouders voor wie gezinshereniging is aangevraagd. Idee was om gezinsleden van statushouders pas een visum voor Nederland te verstrekken op het moment dat er daadwerkelijk een woning voor hen gereed is. Als er vijftien maanden na hun aanvraag nog altijd geen huisvesting beschikbaar is, mogen ze alsnog naar Nederland komen. Idee was om hiermee tot in komend jaar tijd te winnen totdat de problemen met de asielopvang zijn verholpen. Met rechtszaken had het kabinet rekening gehouden, maar dat er zo snel een streep doorheen zou gaan: nee. De tekst gaat verder onder de foto. „Dat uitstel van gezinshereniging in strijd was met Nederlandse en Europese wetgeving, had de staatssecretaris vooraf al kunnen bedenken”, zegt Van Riel. Vooraf hadden de Kinderombudsman, de Adviesraad Migratie, de UNHCR, de commissie-Meijers, het College voor de Rechten voor de Mens en de Vereniging Asieladvocaten ervoor gewaarschuwd. De Staat beriep zich op een ’noodsituatie’, waardoor tijdelijk van wetgeving mag worden afgeweken: woningnood in combinatie met de enorme toename van het aantal vreemdelingen. Dat kwam door onvoorziene zaken als de machtsovername in Afghanistan en de oorlog in Oekraïne. Volgens de Haarlemse rechter mag de Staat zich alleen beroepen op een noodsituatie als de openbare orde en de binnenlandse veiligheid in het geding zijn. Dat is hier niet het geval. Visa verstrekt En nu? Het kabinet mag de uitspraak dan bestuderen, het heeft zich bij het vonnis van de Syrische vrouw neergelegd. De visa voor de gezinsleden zijn inmiddels verstrekt. Het kabinet zou ervoor kunnen kiezen om het in alle overige gevallen te laten aankomen op rechtszaken. „Zonde van het geld”, zegt Van Riel. „Want het is in alle gevallen een verloren zaak. Dus als de staatssecretaris slim is, legt hij zich bij zijn verlies neer en geeft hij toe dat uitstel van gezinshereniging onhoudbaar is.”

Statushouders in de rij: ’Dit had staatssecretaris vooraf kunnen bedenken’

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

Is Sylvia de V. een slachtoffer in plaats van verdachte?

Zeeuwse gemeente stelt boete in voor seks in natuur: ’Probleem bedacht door overijverige ambtenaren’

Gewone man mee met missie: wat zijn nu eigenlijk de Chinese ambities in de ruimte?

Burgemeester sluit horecazaken van Haarlemse misbruikverdachte Martijn B. per direct