Maurice de Hond: ’1,5 meter onnodig, vermijd gewoon grote groepen’

U probeert al enkele weken uw verhaal onder de aandacht te brengen en stuit daarbij op veel kritiek. Teneur: ’De Hond is geen viroloog, waarom moet hij op tv in debat met échte experts?’. Waaruit bestaat uw analyse en waarom bent u er als leek zo van overtuigd dat die hout snijdt? „Ik ben opgeleid om ruimtelijke patronen te herkennen. Toen ik mij begon te verdiepen in dit virus, wat heel goed kan als je via sociale media interessante internationale wetenschappers en journalisten volgt en wetenschappelijke rapporten leest, viel mij een aantal zaken op. Ten eerste dat de eerste grote coronabesmettingen vooral worden aangetroffen binnen een bepaalde bandbreedte op het noordelijk halfrond. Alle grote uitbraken bevonden zich tussen de 30 en 50 graden noorderbreedte, in een klimaat met gemiddeld 5 tot 11 graden Celsius en met een specifieke luchtvochtigheid.” En wat concludeert u daaruit? „Aanvankelijk nog niks. Maar toen stuitte ik op rapporten over influenza-uitbraken, waarin een verband wordt gelegd tussen die specifieke luchtvochtigheid en griepuitbraken. In essentie komt het erop neer dat besmetting met het virus vooral voorkomt bij een bepaalde luchtvochtigheid; technisch gesproken is dit tussen de 3 en 6 gram per kilo lucht. Ja, daar had ik ook nog nooit van gehoord. Die besmetting verloopt binnenshuis via microdruppels, zogeheten aerosols, die lang in de lucht blijven hangen. Als de luchtvochtigheid hoger is dan worden die aerosols door het water te zwaar en ze vallen op de grond of ze gaan snel stuk. In elk geval blijven ze dan niet lang genoeg in de lucht hangen om veel mensen te kunnen besmetten.” De WHO en het RIVM geloven niet in die aerosol-these. Die zeggen: het virus verspreidt zich via grotere druppels, die vrijkomen bij hoesten of niezen. „Ja, en dat ergert mij enorm omdat inmiddels uit allerlei recente literatuur blijkt dat verspreiding via aerosols wel degelijk mogelijk is. Ik krijg er nota bene mails over van gerenommeerde wetenschappers, die mijn these bevestigen. Vandaag nog een Zwitserse professor, die samen met twee collega’s van Yale de relatie tussen luchtvochtigheid en de verspreiding van influenza aantonen. Al in 2004 werd hierover geschreven! Corona is ook een sars-virus, waarom zou dit type zich ineens anders gedragen als het gaat om de verspreiding ervan? Waarom denk je dat in zoveel landen mondkapjes verplicht zijn?” Nu zegt u ook: die aerosols woekeren bij die specifieke luchtvochtigheid met name tijdens massabijeenkomsten. Vandaar al die besmette clusters na evenementen als kerkdiensten, sportevenementen, carnaval, koorrepetities en demonstraties. „Precies, dat zijn ’superspread-events’. In Zuid-Korea zagen we een uitbraak na een religieuze bijeenkomst, net als in Maleisië en in Mulhouse, in Noord-Brabant had je het carnaval, in Seattle raakten 45 mensen van een koor van 60 man besmet. Die laatsten verspreidden het virus bij het zingen terwijl ze onderling 1,5 meter afstand hielden. Ik ben gaan kijken naar het aantal besmettingen in Nederlandse gemeentes in maart en vond een duidelijk verband tussen grote bijeenkomsten en de snelle stijging van het aantal coronapatiënten. In Kessel bijvoorbeeld, in Limburg, was een benefiet gehouden met honderden aanwezigen. Enkele dagen later al zag je daar een schrikbarende toename van het aantal besmette mensen. Echter: in andere gemeentes met besmette mensen, maar zónder massale evenementen, was geen sprake van explosieve groei. Let wel: dit was voordat er sprake was van een intelligente lockdown. Dus we leefden toen nog ’normaal’.” En wat kunnen wij met deze informatie? „Ik ben nog niet klaar. In de regio Stockholm, die vergelijkbaar is in een groot aantal opzichten met Noord-Brabant, en waar een heel ander beleid geldt – de horeca is er bijvoorbeeld nog gewoon open – zie je ook een afvlakking van het aantal besmettingen vanaf het moment dat grotere bijeenkomsten werden verboden. Wat ik zeg is: we kunnen gewoon naar buiten, als we maar niet met z’n allen in grote aantallen bij elkaar gaan staan. En we moeten, in tegenstelling tot wat het RIVM beweert, wél mondbescherming dragen tegen die aerosols die in de lucht hangen. Maar die anderhalvemetersamenleving is helemaal niet nodig.” Beweert u nu dat we met een mondkapje op wel 1 op 1 naast elkaar kunnen staan, zonder elkaar te besmetten? „Nou, het is natuurlijk wel verstandiger niet te dicht opeen te staan, maar kijk naar de Aziatische landen die het goed doen. Daar staan mensen in het ov gewoon bij elkaar in de buurt, maar ze dragen allemaal een mondkapje en die ruimtes mogen ook niet té vol zijn. Mijn advies zou zijn voor de pleeginstellingen: gooi de ramen open, zodat het virus verwaait en niet, zoals nu gebeurt, via de luchtcirculatie-systemen wordt verspreid; breng de bewoners met een mondkapje op naar buiten want de zon heeft ook een matigende invloed op het virus en laat ook bezoek toe, op gepaste afstand, met mondbescherming. We moeten voorkomen dat er grote groepen mensen bijeen zitten in slecht geventileerde ruimtes zonder mondbescherming. En zorg ervoor dat de luchtvochtigheid in die zorginstellingen en bijvoorbeeld ook op kantoren en scholen goed is. Hoe dan ook: Ruttes mantra ’blijf thuis’ is echt onzin en de economie gaat erdoor kapot.” Heeft Maurice de Hond inmiddels meer expertise dan de virologen en epidemiologen door wie het kabinet zich laat adviseren? „Dat zal ik niet beweren, maar kijk naar de vluchtelingenkampen, de townships, de favela’s. Zoveel deskundigen zeggen: daar riskeren we grote uitbraken. ChristenUnie-leider Segers zegt zelfs: we moeten vluchtelingen uit Lesbos op cruiseschepen zetten. Maar waarom is er in vrijwel geen van die kampen nog een uitbraak, denk je? Omdat die mensen niet in afgesloten ruimtes zitten, maar in tenten en zonder ramen, en de luchtvochtigheid is er gunstig. Wat Segers wil is juist helemaal verkeerd: uitgerekend op die enorme cruise- en marineschepen, waar duizenden mensen in gesloten en geventileerde ruimtes bijeen zitten met een ongunstige luchtvochtigheid, is sprake van grote uitbraken.” Als uw inzichten waar zijn, waarom worden zij dan door de deskundigen genegeerd? „Dat moet je mij niet vragen. Ik zie virologen op tv en weet dat zij aantoonbaar dingen zeggen die niet kloppen, die geen basis hebben in de meest recente wetenschappelijke onderzoeken. Wat ik wel weet is dat de anderhalvemetersamenleving van minister Wiebes een illusie is. En dat er steeds meer bewijs komt dat we gewoon naar buiten kunnen met mondkapjes op, mits we afzien van grote bijeenkomsten, zoals nu weer blijkt uit ervaringen in het Oost-Duitse Jena. We worden nu gestuurd op aannames, die volledig achterhaald blijken te zijn. Intussen zitten veel mensen doodsbang binnen. Ik krijg van politici en wetenschappers wel steun via mail en app, maar openlijk durven maar weinig mensen zich kritisch uit te spreken.” Reactie van viroloog Ab Osterhaus: „Het is zeker zo dat het coronavirus via aerosols overgedragen kan worden, vooral in bedompte ruimtes met veel mensen die bijvoorbeeld zingen, zoals dat koor in Seattle, of in stadions, waar mensen schreeuwen. Daarin heeft De Hond gelijk. Hij heeft ook een punt wat betreft de invloed van de luchtvochtigheid op influenza-uitbraken. Daar bestaat veel onderzoek naar. Maar je kunt niet één factor eruit pikken en daaruit concluderen dat we de samenleving weer kunnen opengooien als we maar mondkapjes opzetten en bijeenkomsten met veel mensen verbieden. Het onoordeelkundig gebruik van mondkapjes bijvoorbeeld, waar ook het RIVM voor waarschuwt, kan ernstige gevolgen hebben.”