„Als je in Europa terecht denkt te komen en je eindigt in een land dat bij lange na niet voldoet aan onze standaarden, dan kan ik me voorstellen dat je hiermee het businessmoddel van mensensmokkelaars doorkruist”, zei premier Rutte in de Tweede Kamer.

Veel van het plan van Tusk is nog onduidelijk. „Maar in de kern lijkt aan te sluiten bij het Nederlandse beleid om te kijken hoe je op een fatsoenlijke manier migranten kunt opvangen in de regio”, zei Rutte. Hij wilde niet ingaan op de landen waarmee de EU afspraken zou maken voor het tegenhouden en terugnemen van migranten en het faciliteren van een asielprocedure: Tunesië, Egypte en Albanië. „Dat zijn geruchten. De plannen zijn nog allemaal vaag.”

Ongecontroleerde migratie

Staatssecretaris Harbers (Asiel): „Alles staat of valt met de uitwerking.” Hij wil daarover ’meedenken’. De opvang van migranten in de regio en het verplaatsen van de asielprocedure naar de randen van de EU is een onderdeel van het regeerakkoord. Het moet de ongecontroleerde migratie naar Europa tegengaan en voorkomen dat migranten verdrinken tijdens hun overtocht over zee. Echte vluchtelingen behouden alsnog het recht om via gecontroleerde kanalen naar de EU te komen.

Aankomende zondag organiseert de Duitse bondskanselier Merkel met de Franse president Macron een migratietop in Brussel. Merkel kampt in eigen land met een crisis in de coalitie, die strengere stappen van haar verlangt op het gebied van migratie. Premier Rutte zal ook op de migratietop aanwezig zijn. Hij geeft de top een goede kans, juist vanwege de politieke druk in Duitsland en Italië. „Het is nu het moment om de discussie los te trekken.”

Op de top zal het behalve over migratie vanuit Afrika en opvang in de regio ook gaan over het hervestiging van vluchtelingen in de EU vanuit de landen die veel migranten te verwerken krijgen, zoals Italië.

Harbers reageerde ook op de Italiaanse weigering om het reddingsschip met 226 bootmigranten dat ten noorden van Libië vaart toe te laten. Het schip zou volgens Italië varen onder Nederlandse vlag en daarom maar moeten doorvaren naar Nederland. Maar het schip is niet in Nederland geregistreerd. Volgens de staatssecretaris schrijft het zeerecht voor dat drenkelingen naar de dichtstbijzijnde veilige haven worden gebracht. De toon van Italië is hard, maar de migratiedruk op het land is dan ook hoog, zegt Harbers. „Maar uiteindelijk is dit geen oplossing.”