Dit artikel wordt gedurende de dag van updates voorzien. Bekijk hier het coronanieuws van zondag.

• De Jonge: Ajax had meer verantwoordelijkheid moeten nemen
• Meer coronapatiënten opgenomen in ziekenhuizen
• Huis coronapatiënt beklad in Friesland: ’Covid=fake’
• Europese Commissie wil ingeënte toeristen toelaten
• Politie grijpt niet in bij Ajax-feest met 12.000 fans

00.13 - ’FDA keurt binnenkort Pfizer goed voor kinderen’

De Amerikaanse medicijnautoriteit FDA bereidt zich voor om begin volgende week het coronavaccin van Pfizer/BioNTech goed te keuren voor tieners van 12 tot en met 15 jaar, meldt The New York Times op basis van federale functionarissen.

De medicijnfabrikanten hebben eerder deze maand bij de FDA een aanvraag ingediend ter goedkeuring van het middel, dat in de Verenigde Staten al wordt toegediend aan mensen van 16 jaar en ouder. Er wordt uitgekeken naar de toestemming nadat beide bedrijven in maart al bekendmaakten dat uit een klinische test bleek dat het vaccin veilig en effectief is voor 12 tot 15-jarigen.

Wordt het goedgekeurd, dan buigt het vaccinadviespanel van het nationaal Centrum voor Ziektecontrole en Preventie (CDC) zich de volgende dag over de onderzoeksgegevens en brengt een advies uit, zo schrijft de Amerikaanse krant.

De fabrikanten Pfizer en BioNTech hebben eind vorige week ook bij het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) een soortgelijke aanvraag ingediend. Het EMA heeft vaak vier tot zes weken nodig voordat het een beslissing neemt. Kinderen tussen de 12 en 15 jaar oud kunnen op zijn vroegst vanaf half juni worden ingeënt met het vaccin in Europa. De meeste landen prikken eerst ouderen, waardoor de jongeren in juni nog niet aan de beurt zijn.

23.30 - OMT: wacht nog even met versoepelingen

Meer versoepelingen van coronamaatregelen moeten pas worden doorgevoerd als eerst het aantal mensen met corona dat in een „lopend 7-daagsgemiddelde” in een ziekenhuis en intensive care wordt opgenomen, met 20 procent is afgenomen. Deskundigen van het Outbreak Management Team (OMT) adviseren dat aan het kabinet, schrijft zorgminister Hugo de Jonge in een brief aan de Tweede Kamer. Zo’n daling ziet het OMT nu nog niet, aldus de minister.

Wel denkt het OMT dat de piek in de ziekenhuisopnames is bereikt en de kans op een verdere stijging is afgenomen, aldus De Jonge. Tegelijk staat in het nieuwe OMT-advies dat de druk op de zorg nu nog onverminderd groot is door het hoge aantal coronapatiënten. Ook is het aantal mensen dat besmettelijk is, nog steeds hoog (ruim 170.000) en ligt het reproductiegetal op 1,03. Dat betekent dat 100 mensen met corona op hun beurt 103 anderen besmetten. De R-waarde moet onder de 1 komen waarna het virus langzaam zal uitdoven.

Het kabinet wacht nog zeker een week langer met de tweede fase van versoepelingen, zo werd dit weekend al bekendgemaakt. Vanwege de hoge belasting op de zorg en het onzekere epidemiologische beeld, is versoepeling op dit moment niet verantwoord, schrijft De Jonge. Aanvankelijk was deze maandag een nieuwe persconferentie aangekondigd waarin het kabinet mededelingen zou doen over de tweede fase van de verruiming per 11 mei. Die gaat dus niet door. Volgende week is de eerstvolgende gelegenheid om versoepelingen aan te kondigen voor de week of weken daarna.

De eerste fase van de versoepelingen is 28 april ingegaan. Toen werd onder meer de avondklok na drie maanden afgeschaft en mochten terrassen en winkels onder voorwaarden weer open.

OMT-voorzitter Jaap van Dissel verwijst in het 111e advies naar uitspraken in de media over „een effect of beter gebrek daaraan, van de avondklok.” Ernst Kuipers, de voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, zei vorige week in de talkshow Beau dat de avondklok nauwelijks effect heeft gehad. Het OMT stelt dat het effect van deze maatregel „niet kan worden afgelezen aan een rijtje opnames, maar om een grondige wetenschappelijk onderbouwde analyse vraagt.” Van Dissel blijft bij een eerder advies van het OMT over de avondklok en de onderbouwing ervan, in januari. De deskundigen zijn steeds uitgegaan van een afname in nieuwe besmettingen van 8 tot 13 procent, maar dat het niet exact viel te berekenen in verband met de combinatie van andere maatregelen.

20.40 - Florida beëindigt alle coronabeperkingen: testbewijs niet nodig

In de Amerikaanse staat Florida zijn met onmiddellijke ingang alle coronamaatregelen beëindigd. Volgens de gouverneur van Florida, de Republikein Ron DeSantis, kan dit door de werkzaamheid en de beschikbaarheid van coronavaccins.

DeSantis verklaarde alle plaatselijke noodbevelen ongeldig vanaf 1 juli. Door een speciaal bevel overbrugde hij de tussenliggende tijd, waardoor hij de beperkingen meteen kon opheffen. Verder mogen bedrijven, overheidsinstanties en scholen vanaf 1 juli mensen niet verplichten een vaccinatiebewijs te tonen. Als zij dit toch eisen riskeren ze 5000 dollar boete.

De gouverneur wees op het dalend aantal infecties en sterfgevallen door de geleidelijke vaccinatie van de bevolking. Bijna negen miljoen van de 23 miljoen inwoners hebben minstens één prik gehad. Volgens DeSantis ligt het zeker niet aan een gebrek aan vaccins dat anderen nog niet zijn ingeënt. Sinds vrijdag is een vaccin voor iedereen boven de 16 jaar beschikbaar, ook zonder bewijs dat je in Florida woont.

20.30 - Burgemeesters: begrip over uitstel coronaversoepelingen

Burgemeesters in het Veiligheidsberaad hebben begrip voor het uitstellen van het afschalen van de coronamaatregelen. De voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s vinden dat de besmettingscijfers en het aantal patiënten in ziekenhuizen eerst sneller omlaag moeten, voordat het kabinet een volgende stap kan nemen.

De burgemeesters zijn tevreden over de eerste stap. Zij hebben vooralsnog weinig problemen gehad met de handhaving.

Het Veiligheidsberaad bespreekt maandagavond onder meer de status van het toegangstesten. De burgemeesters in het beraad willen graag weten welke gegevens die testen opleveren. Met toegangstesten mogen mensen alleen naar bijvoorbeeld een evenement, voetbalwedstrijd of museum met een recente negatieve coronatest. Ook staan de coronamaatregelen opnieuw op de agenda.

17.45 - Vrouwen aangehouden voor bedreigen RIVM-directeur Van Dissel

Twee vrouwen zijn opgepakt op verdenking van het bedreigen van RIVM-directeur Jaap van Dissel. De twee worden ook verdacht van opruiing. Op 12 mei moeten ze voor de politierechter verschijnen, tot die tijd blijven de 54-jarige vrouw uit Apeldoorn en de 52-jarige vrouw uit Terneuzen in de cel zitten.

In een groepsapp van berichtendienst Telegram werd opgeroepen tot het plegen van geweld tegen de RIVM-directeur. Daarbij werd ook zijn huisadres gedeeld. De vrouwen plaatsten in deze chatgroep opruiende berichten, meldt het Openbaar Ministerie.

Ze zijn afgelopen vrijdag opgepakt. Het politie-onderzoek naar de Telegram-groep loopt ondertussen door. Meer aanhoudingen worden niet uitgesloten, laat het OM weten.

17.00 - Minder coronaregels voor ingeënte Duitser

Duitsers die volledig zijn gevaccineerd of genezen van Covid-19 hoeven zich binnenkort niet langer aan een aantal strenge coronamaatregelen te houden, net zoals mensen die negatief testen op het virus. Het parlement in Berlijn buigt zich deze week over een wetsvoorstel van deze strekking, maar een meerderheid heeft zich er al achter geschaard.

Gevaccineerden en mensen die zijn hersteld krijgen sneller en zonder test toegang tot winkels, kappers en andere dienstverleners. Ook krijgt deze groep vrijstelling van de avondklok en recht op een ruimer aantal sociale contacten.

Bij terugkeer in Duitsland hoeven ze niet in quarantaine, behalve als ze terugkomen uit een gebied waar een virusvariant hardnekkig rondgaat. Een mondkapje en de afstandsregels blijven wel gewoon gelden. Sommige deelstaten passen onderdelen van de nieuwe regels, die waarschijnlijk zaterdag officieel ingaan, alvast toe. Eerder lieten gezondheidsexperts zich kritisch uit over het gunnen van voordelen aan gevaccineerden.

Ruim een op de twaalf van de 84 miljoen Duitsers is inmiddels volledig geprikt en 3 miljoen inwoners zijn genezen verklaard van Covid-19. In Duitsland zijn meer dan 80.000 vastgestelde coronadoden te betreuren: vier á vijf keer zoveel dan in Nederland.

16.45 - ’Bijen inzetten om corona op te sporen’

Bijen kunnen worden getraind om corona te herkennen en zo de besmetting ermee te signaleren. Ze kunnen misschien ook echt worden ingezet om de diagnose te helpen stellen, hetgeen met name in arme landen een uitkomst zou kunnen zijn. Dat zegt Wageningen Bioveterinary Research, dat samen met de Université Paul Sabatier in Toulouse en startup InsectSense al de eerste stappen heeft gezet op weg naar de inzet van bijen in de strijd tegen het virus.

Bijen kunnen erg goed ruiken, een bloem signaleren ze al van kilometers afstand. In Lelystad werd met 150 van deze diertjes onderzocht of ze snel getraind konden worden om met SARS-CoV-2 ofwel corona geïnfecteerde monsters te ontdekken. Die monsters werden gewoon afgenomen met een wattenstaafje.

„Elke keer dat de bijen werden blootgesteld aan de geur van een geïnfecteerd monster ontvingen ze een suikerwaterbeloning. De bijen staken hun tong uit om het suikerwater op te vangen. Door deze actie meerdere keren te herhalen, associeerden de bijen de suikerbeloning met de geur en begonnen ze hun tong uit te steken voor de geur alleen, zonder beloning.” Het uitsteken van de tong kan worden vastgesteld met een biosensor, die ook al ontwikkeld is.

16.30 - Denemarken ziet af van Janssen in vaccinatieprogramma

Het coronavaccin van Janssen (Johnson & Johnson) is geschrapt uit het officiële vaccinatieprogramma van Denemarken. De Deense autoriteiten hebben besloten af te zien van de inzet van het middel omdat het in zeldzame gevallen bloedstolsels kan veroorzaken.

Volgens de krant Ekstra Bladet wordt het echter mogelijk je vrijwillig te laten inenten met Janssen of met AstraZeneca. Met dat laatste middel was Denemarken gestopt nadat er bij een paar mensen na vaccinatie vergelijkbare bloedproblemen waren opgetreden.

Het was eigenlijk de bedoeling dat het Janssen-vaccin een grote rol zou hebben bij het inenten van de bevolking, ook omdat er maar een prik nodig is. De autoriteiten hadden van Janssen de meeste doses besteld. Er wordt dan ook gevreesd voor een vertraging bij het vaccineren. Met Janssen had vooral de inenting van jongere Denen versneld moeten worden.

13.57 - Moderna levert 500 miljoen coronavaccins aan Covax-programma

Farmaceut Moderna levert 500 miljoen doses van zijn coronavaccin aan Covax, een internationaal programma dat vaccins beschikbaar stelt aan armere landen. Naar verwachting zullen 34 miljoen doses in het laatste kwartaal van dit jaar worden geleverd, meldt de internationale organisatie en mede-initiatiefnemer Gavi.

De overige 466 miljoen doses volgen in 2022. Moderna laat weten het vaccin voor de laagste prijs aan te bieden, maar geeft geen verdere details over de gesloten overeenkomst. Het bedrijf is niet de enige farmaceut met afspraken met Covax. Via dit initiatief zijn sinds februari 49 miljoen doses van coronavaccins aan meer dan honderd landen geleverd, voornamelijk die van AstraZeneca.

Het Moderna-vaccin werd vrijdag voor noodgebruik goedgekeurd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die ook betrokken is bij Covax. Eerder werd het middel al goedgekeurd door de autoriteiten in onder meer de Europese Unie en de Verenigde Staten.

11.45 - Laatste week avondklok levert nog 1624 boetes op

In de laatste week dat de avondklok gold, van maandag 26 april tot en met woensdag 28 april om 04.30 uur, heeft de politie 1624 boetes opgelegd voor het overtreden ervan.

In de hele vorige week deelde de politie 321 bekeuringen uit voor het overtreden van het verbod op groepsvorming. Verder werden er afgelopen weekend 24 illegale feesten beëindigd.

Donderdag werd al bekend dat de politie in drie maanden tijd meer dan 95.000 boetes had uitgedeeld voor het niet naleven van de avondklok. De avondklok gold voor het eerst op zaterdag 23 januari en was bedoeld om feesten en bezoeken tegen te gaan en zo verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Op overtreding stond een boete van 95 euro.

Afgelopen week ontstond er discussie over het effect van de avondklok. Volgens Ernst Kuipers, de voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, heeft de avondklok nauwelijks effect gehad aangezien hij het aantal ziekenhuisopnamen in die tijd niet zag dalen. Het RIVM zegt dat het effect van de avondklok nog niet bekend is en dat Kuipers voor zijn beurt sprak.

10.54 - Ajax: huldiging op parkeerdek was spontane actie

De ’huldiging’ van Ajax op het parkeerdek van de Johan Cruijff ArenA was een spontane actie. Dat laat een woordvoerder van de club uit Amsterdam weten na vragen over het kampioensfeest van zondag met fans bij het stadion.

„Er is voortdurend contact geweest met de zogeheten driehoek van gemeente, politie en het Openbaar Ministerie”, reageert hij. „Ook over de verwachting dat fans zich buiten zouden verzamelen. Maar dat de spelers van het veld kwamen en meteen rechtdoor naar het parkeerdek liepen, was een spontane actie.”

De spelers van Ajax vierden na de zege op FC Emmen (4-0) de 35e landstitel met zo’n 12.000 supporters, die niet welkom waren in de Johan Cruijff ArenA maar wel naar het stadion waren gekomen. De fans stonden dicht op elkaar en negeerden de coronaregels.

„We kijken zeker naar onze verantwoordelijkheid”, zegt de woordvoerder van Ajax. „Maar gezien de enorme hoeveelheid fans die zich buiten hadden verzameld, was dit waarschijnlijk wel beter dan de spelers verplichten binnen te blijven en de supporters buiten te negeren.”

De gemeente Amsterdam liet zondag al weten niet te hebben ingegrepen om „ongeregeldheden en escalatie van geweld te voorkomen.” De driehoek vroeg Ajax op een gegeven moment wel om de spontane huldiging te beëindigingen.

09.13 - NU’91: dodelijke stroomstoring Maastricht is traumatisch

De stroomstoring in het ziekenhuis in Maastricht, waardoor mogelijk twee patiënten zijn overleden, is „een drama voor de familie en de mensen zelf, en traumatisch voor de zorgmedewerkers die op die avond hebben gewerkt”, zegt de medische vakbond NU’91.

De gedeeltelijke stroomstoring gebeurde in de nacht van donderdag op vrijdag en trof een kamer met vier patiënten op een verpleegafdeling van het ziekenhuis Maastricht UMC+. Een machine die zuurstof toedient viel uit. De toestand van twee patiënten ging achteruit en uiteindelijk overleden ze.

NU’91 gaat ervan uit dat het een „rare, stomme en vervelende samenloop van omstandigheden” was. Toch zou de enorme coronadrukte op de verpleegafdelingen ook een rol kunnen hebben gespeeld. „Als het heel druk is, ga je alleen achter alarmbellen aan. Dan ben je niet elk kwartier bij patiënten. Als je minder werkdruk hebt, loop je vaker een kamer binnen en kijk je vaker hoe het met patiënten is. Dat is absoluut een feit. Dan zou het misschien sneller zijn ontdekt. Maar het is te kort door de bocht om te zeggen dat het dan de oorzaak hiervan is. Ik begrijp dat de stroomstoring binnen een uur is ontdekt, dat is vrij snel”, aldus een woordvoerder van NU’91.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) laat weten dat het ziekenhuis intern onderzoek doet naar de oorzaak van de stroomstoring. De IGJ zal dit onderzoek beoordelen. Wanneer precies, kon een woordvoerder van de IGJ maandag niet zeggen.

Patiëntenfederatie Nederland wil geen inhoudelijk commentaar geven op het voorval.

07.15 - Aantal nieuwe coronabesmettingen in India daalt iets

In India zijn in de afgelopen 24 uur tijd 368.147 nieuwe coronabesmettingen vastgesteld. Zondag waren er 392.488 nieuwe patiënten op één dag. Het is de twaalfde dag op rij dat er meer dan 300.000 coronabesmettingen op een dag zijn in het geplaagde land.

India heeft in totaal nu ruim 19,9 miljoen besmettingen geteld op een bevolking van bijna 1,4 miljard inwoners. Ruim zestien miljoen mensen met het virus in India hadden geen ziekteverschijnselen of zijn genezen.

Het dodental in India is net als in andere delen van Zuid-Azië vooralsnog relatief laag met 155 sterfgevallen per miljoen inwoners.

Ⓒ Reuters

Volgens de officiële statistieken van het ministerie van Volksgezondheid zijn in India nu 218.959 mensen aan het coronavirus overleden. Het dodental is net als in andere delen van Zuid-Azië vooralsnog relatief laag met 155 sterfgevallen per miljoen inwoners. In de Verenigde Staten is dat aantal ruim 11 keer keer hoger, in Brazilië 12 keer hoger, in Frankrijk circa 10 keer en in Nederland bijna 6,5 keer hoger.

06.39 - ’Voorlopig geen vaccinatie voor groot deel arbeidsmigranten’

Honderdduizenden arbeidsmigranten die in Nederland wonen en werken, maar niet zijn ingeschreven bij een gemeente, komen vooralsnog niet in aanmerking voor een vaccinatie tegen corona. Dat blijkt uit navraag van Platform voor Onderzoeksjournalistiek Investico bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), meldt Trouw. Dit verontrust artsen en virologen, omdat het gaat om een groep die extra risico loopt en daardoor ook voor anderen een groter risico vormt.

Een praktisch probleem bij het al dan niet inenten van deze groep is dat veel arbeidsmigranten niet zijn opgenomen in de reguliere Basisregistratie Personen (BRP). Uit een schatting in 2019 blijkt dat deze groep minimaal 250.000 arbeidsmigranten bedraagt. Na vier maanden zijn arbeidsmigranten verplicht zich bij de gemeente in te schrijven in de BRP, maar een groot deel doet dit niet en blijft dus ongeregistreerd lange tijd in Nederland. Zij zijn daardoor moeilijk te vinden voor de overheid.

Het ministerie denkt momenteel na of het wenselijk is om alle arbeidsmigranten in te enten.

06.33 - Veiligheidsberaad bespreekt resultaten toegangstesten

Het Veiligheidsberaad bespreekt maandagavond onder meer de status van het toegangstesten. De burgemeesters in het beraad willen graag weten welke gegevens die testen opleveren. Met toegangstesten mogen mensen alleen naar bijvoorbeeld een evenement, voetbalwedstrijd of museum met een recente negatieve coronatest. Ook staan de coronamaatregelen opnieuw op de agenda van de voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s.

Het overleg vindt ’s avonds plaats. De bijeenkomst was door de avondklok tijdelijk naar de middag verschoven. Nu die maatregel is geschrapt, keert het beraad terug naar de oorspronkelijke vergadertijd.

Sinds de coronacrisis komt het Veiligheidsberaad vrijwel wekelijks samen. Meestal blikken de burgemeesters terug op recente ontwikkelingen, behandelen de actualiteiten en kijken zij vooruit. Mogelijk dat hierdoor ook het mooie weer, Konings- en Bevrijdingsdag worden besproken.

06.23 - Weer kort geding Viruswaarheid over coronamaatregelen

Actiegroep Viruswaarheid staat wederom tegenover de Nederlandse overheid in de rechtbank in Den Haag. Maandag eist Viruswaarheid in een kort geding afschaffing van alle resterende coronamaatregelen

Aanvankelijk zou het kort geding alleen gaan over de afschaffing avondklok, ondanks dat deze vorige week na drie maanden is afgeschaft. Inzet zou zijn dat de avondklok niet nogmaals ingezet zal worden.

Na afschaffing van de avondklok verzocht de Staat om intrekking van de zaak. Viruswaarheid weigert dit en grijpt het kort geding nu aan om de vordering uit te breiden en de voorzieningenrechter te vragen alle overige coronamaatregelen te beëindigen. „De bezwaren tegen de avondklok gelden voor alle coronaregels die grondrechten en vrijheden inperken”, zegt jurist Jeroen Pols van Viruswaarheid.

Viruswaarheid had al eerder een kort geding aangespannen over de avondklok, en won dit tot veler verbazing. De overheid ging in allerijl in beroep en nog dezelfde dag was de avondklok weer in ere hersteld.

De zitting begint maandag om 11.00 uur en is te volgen via een livestream.