Vleesetende bacterie woekert: jaarlijks tientallen doden omdat ’het beest’ te laat wordt herkend

Zij doen wetenschappelijk onderzoek, samen met de brandwondencentra van Rotterdam en Groningen, naar deze levensbedreigende onderhuidse infectie die voor horrorervaringen zorgt bij patiënten, die letterlijk worden ’aangevreten’.

Zoals Mirjam Frederik uit Heenvliet (bij Hellevoetsluis). De 44-jarige moeder van zoon Julian (7) is niet alleen dolgelukkig dat ze nog leeft en de mysterieuze besmetting kan navertellen, maar ook dat ze haar rechterbeen, waarin de infectie begon, heeft kunnen behouden en dat daarin de functionaliteit volledig is teruggekeerd. ,,Deze bacterie heeft mijn leven echt ondersteboven gezet. Langzamerhand gaat het gelukkig steeds weer beter met me.” Maar daar waren wel 25 operaties worden nodig…

Diepe wonden

,,Elke keer schrikken wij als we zien in welke conditie patiënten bij ons binnenkomen in het brandwondencentrum”, zeggen chirurg dr. Annebeth de Vries van het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk en arts-onderzoeker Jaco Suijker. ,,Met diepe wonden die lijken op een uitgebreide derdegraads verbranding. Eigenlijk komt iedere patiënt te laat binnen, omdat deze aandoening – ’necrotiserende fasciitis’ – vrij zeldzaam is en naar schatting bij 1 op de 100.000 mensen optreedt. Daardoor is ’NF’ vrij onbekend en hebben de meeste dokters niet onmiddellijk in de gaten waarmee zij te ’dealen’ hebben.”

Daarmee gaat kostbare tijd verloren, want deze vleesetende bacterie – veelal een A-streptokok – kan na het moment van besmetting razendsnel toeslaan. Binnen enkele uren kan de patiënt ernstig ziek worden, kan orgaanfalen optreden, en binnen 48 tot 72 uur de dood intreden.

Dat scenario dreigde zich ook te ontvouwen bij Mirjam Frederik. Na een stevige hardlooptraining voelde ze zich, nu tweeënhalf jaar geleden, ineens niet lekker. ,,Omdat Julian ook wat grieperig was, dacht ik: hij heeft me aangestoken. Ook had ik last van een moeilijk te beschrijven branderig soort kramp in mijn rechterkuit. Eerst dacht ik aan een zweepslag, of misschien had ik mijn voet verkeerd neergezet.”

De gevreesde bacterie

Ⓒ Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk

Huisartsenpost: ’geen spoed’

Allengs ontspoorde haar ’griepgevoel’, met oplopende koorts en paniek. De huisartsenpost waarnaartoe de Zuid-Hollandse belde taxeerde echter: ’geen spoedgeval’. Waarna Mirjam Frederik een hels weekeinde voor de boeg had. ,,Maandagochtend kwam ik drie kwartier te vroeg bij de huisarts. Op geleende krukken van een buurman; ik kon bijna niet meer lopen. De huisarts zag dat het totaal mis was. Ik had ook bijna geen bloeddruk meer. Eerst dacht hij nog aan een longembolie, ook aan trombose. Met grote spoed werd ik opgenomen in het Maasstad Ziekenhuis. Van de ambulancerit weet ik niets meer.”

Tijdens een spoedoperatie viel haar hart stil, werd ze gereanimeerd en daarna op ic beademd en gedialyseerd. De woekerende bacterie heeft grote delen van de huidlagen van haar rechterbeen tot aan haar onderrug weggevreten. Er zitten enorme littekens op mijn been en onderrug. Plastische chirurgie heeft veel kunnen herstellen, maar niets alles. Ik heb nu een soort deuk in mijn heup.”

De onderzoekers van het Brandwondencentrum Beverwijk proberen de omvang van de aandoening in Nederland preciezer in beeld te krijgen. Maar bovenal: hoe na chirurgie de minst verminkende littekens kunnen ontstaan en hoe de vleesetende bacterie medicamenteus (met antibiotica) het beste kan worden bestreden. De Nederlandse Brandwonden Stichting ondersteunt de studie.