Van der Maat kan niet uitsluiten dat de prijs van de onderzeeërs hoger uitvalt dan verwacht. Omdat de boten nog niet zijn besteld, is het budget geheim. Zeker is dat ze minimaal 2,5 miljard euro gaan kosten, maar er wordt in de wandelgangen ook gesproken over een bedrag van 4,5 miljard euro. De staatssecretaris waarschuwt dat de kosten verder kunnen oplopen.

„Ik kan verrassingen niet wegnemen”, zegt Van der Maat woensdag bij een debat in de Tweede Kamer. „De prijzen van materieel voor de krijgsmacht gaan drie, vier, vijf keer over de kop. Ik weet niet of u de staalprijzen volgt, maar ik word daar toch lichtelijk nerveus van op het moment dat je een onderzeeboot gaat bestellen. Ik ben er niet gerust op dat we niet aan de prijs gaan sleutelen.” Door de oorlog in Oekraïne draait de wereldwijde wapenindustrie overuren.

Het kabinet wil eind dit jaar een offerte voor de onderzeeboten opvragen bij drie werven. Eind 2023 wordt dan besloten welke werf de vier boten gaat bouwen. Van der Maat maakte afgelopen voorjaar bekend dat pas tussen 2034 en 2037 de nieuwe onderzeeboten volledig inzetbaar kunnen zijn. Dat is fors later dan 2031, het jaartal dat vorig jaar nog werd genoemd. Twee van de vier huidige onderzeeboten van de Walrusklasse worden daarom uit de vaart genomen, zodat met de reserveonderdelen ervan twee andere boten kunnen blijven varen.

Richtprijs

Defensie gaat met een ’richtprijs’ werken waarvoor de nieuwe onderzeeboten gebouwd moeten worden. „Als er drie biedingen komen die bizar boven onze richtprijs komen, kunnen we altijd nog de optie hebben: dank je de koekoek, dit is geen goede deal”, zegt Van der Maat. „We eisen ook dat we goed in de boeken kunnen kijken, zodat er geen hele hoge opslagen worden gemaakt.”

De vervanging van de onderzeeboten is een van de duurste projecten van het Rijk. Nederland wil de boten graag houden, omdat ze militair gezien zeer waardevol zijn vanwege de Nederlandse havens. De onderzeeërs kunnen bovendien opereren in relatief ondiep water. Weinig andere landen binnen de NAVO en de EU hebben die capaciteit.