Levende historie in Londen

De lunch op Buckingham Palace loopt uit. Staatsbezoeken gaan vanwege het drukke programma meestal volgens een strak schema. Maar wie het kolossale gebouw in hartje Londen bezoekt, voelt de tijd even stilstaan. Dit paleis ademt historie. De bewoonster, de langstzittende monarch ter wereld, kent wereldwijd een ongeëvenaarde status. Dat het soms iets trager gaat, is eigenlijk niet meer dan logisch. De Britse koningin is al 92, maar laat zich niet kennen. Ze ontvangt dit jaar weliswaar alleen koning Willem-Alexander en koningin Máxima voor een staatsbezoek, maar dat doet ze dan ook met alle egards. Fragiel Op de Horse Guards Parade, een paradeplaats waar Henry VIII nog riddertoernooien hield, ontvangt ze het Nederlandse koningspaar. Willem-Alexander gaat door de knieën voor de fragiele Britse vorstin. Ze wisselen twee zoenen uit. Máxima, die bij dit soort gelegenheden steevast indrukwekkende stiletto’s draagt, moet extra balanceren op reis naar de wangen van de koningin. Het gaat goed. De volksliederen worden gespeeld, de erewacht geïnspecteerd en Londen dondert door een reeks saluutschoten. Op de binnenplaats van Buckingham Palace heeft zich dan al een indrukwekkende hoeveelheid militairen verzameld die even daarvoor marcherend zijn binnengekomen. Dat zie je niet op het pleintje voor paleis Noordeinde. Als de koets met Elizabeth en Willem-Alexander de binnenplaats van het paleis op rijdt, klinken het Wilhelmus en God Save the Queen opnieuw. Lakeien toveren een uitklapbare trapleuning tevoorschijn. Zo kan de hoogbejaarde vorstin zonder ongelukken de koets uit. Als ze samen met de koning, koningin Máxima en prins Charles gaat poseren, geeft ze nog even instructies hoe iedereen moet staan. Je kan niet alles aan de jonge generatie overlaten. Kunstwerken Als de lunch is afgerond, neemt het gezelschap een kijkje in de Picture Gallery, een 47 meter lange zaal in het paleis waar de vorstin enkele kunstwerken heeft hangen, ook van Nederlandse en Vlaamse meesters. De galerij is op het eerste gezicht hoe een paleis eruit moet zien: lang, hoog en met dik tapijt en rood behang bekleed. Wie goed kijkt, ziet ook het smerige dak en de vlekken op de sofa’s, kennelijk van een eerdere lekkage. Bij een enkele openstaande deur ziet men het goud dat er blinkt, in de wat afgezonderde officiële vertrekken. Daar vallen ook de volledig detonerende, groene staande bordjes op, die verwijzen naar de nooduitgangen. Moest vast van Europa. Dan zwaait de deur open; gemompel verstomt. Elizabeth schuifelt voorzichtig de ruimte in, gevolgd door koning en koningin, met nog wat meer op afstand prins Charles. Zijn vrouw Camilla komt nog later. Omdat Charles zijn vader Philip vervangt, die nauwelijks nog publieke optredens doet, staat de 70-jarige kroonprins zijn moeder bij. Tasje De Britse vorstin houdt haar karakteristieke tasje stevig in de hand, af en toe achter haar rug verbergend, ogenschijnlijk rekening houdend met het spervuur van fotografen die een leuk plaatje willen. Bij de zeven tafeltjes in de Picture Gallery wordt steeds even halt gehouden. Elizabeth houdt zich soms even aan een tafel vast, dan loopt ze door naar de volgende. Middenin, pal voor het afzetkoord voor de media, staat een gouden schaal pontificaal uitgestald. Deze plek is niet voor niks uitgekozen, noteert Willem-Alexander, lachend naar het smullende journaille. Hier staat immers levende geschiedenis op een metertje of vier afstand. De bibliothecaris van de galerij vertelt de royals wat er op de tafel te zien is. Dan onderbreekt Elizabeth hem. De kenner slikt snel zijn woorden in, want als Elizabeth praat, dienen mensen hun mond te houden. In een onbewaakt moment kijkt ze een seconde even op, nieuwsgierig naar de verslaggevers die het tafereel vastleggen. Een seconde duurt het. Het is een onverwacht moment voor iedereen, waarna er direct een salvo van het geklik van de camera’s losbarst. Elizabeth kijkt snel weer weg. Sommige dingen wennen nooit. Na de bezienswaardigheden op Buckingham Palace brengt de staats-limousine Willem-Alexander en Máxima naar het parlement, waar hij Britse politici op het hart drukt om ook na de Brexit samenwerking te zoeken, bijvoorbeeld met Nederland. En vergeet de expats niet, vermeldt de vorst. Die ochtend sprak hij met Nederlanders die in Groot-Brittannië wonen. Velen maken zich zorgen over hun toekomst in het land op het moment dat de Brexit een feit is. Ook spraken ze over de impact die de Brexit zal hebben op hun werkgebied. „Onze band blijft altijd bestaan”, zegt de koning tot de Britse volksvertegenwoordigers. Dankbaarheid Een vergelijkbare boodschap klinkt ’s avonds opnieuw, wanneer in de Balzaal van Buckingham Palace een gigantisch staatsbanket plaatsheeft. Tussen de genodigden valt de naam van Paul Polman op, de baas van Unilever, die premier Mark Rutte de grootste nederlaag van zijn huidige termijn bezorgde rond het hoofdkantoor van de multinational en de dividendbelasting. Hij mag naast de minister van Financiën zitten, niet ver van de Britse premier vandaan. Wordt hier Britse dankbaarheid getoond? Koningin Elizabeth, de enige zonder naamkaartje op tafel, zit aan het hoofd. Naast haar koning Willem-Alexander en prins Charles. De Nederlandse vorst benadrukt de goede banden en het belang van samenwerking. En hij brengt een toost uit op zijn soevereine collega. Op een historisch bezoek in meerdere opzichten.