Henk van Ellm, directeur Veiligheid bij lift-en roltrapbedrijf Otis, is geschokt. „Ongelofelijk dat zoiets kan gebeuren. In de 25 jaar dat ik in Nederland werk, heb ik nooit zoiets meegemaakt.”

’Twijfel over oorzaak’

De burgemeester van Rome maakte vandaag bekend dat het ongeluk mogelijk veroorzaakt is door dansende en springende fans van CSKA Moskou, vlak voor de Champions League-wedstrijd tegen AS Roma. Van Ellm heeft daar zijn twijfels over. „Ik kan het me gewoon niet voorstellen. Voor noodgevallen heeft de roltrap een rem. In theorie zou het kunnen dat de aandrijving wegvalt, waardoor de roltrap met de zwaartekracht mee naar beneden valt en versnelt. Vergelijk het met een auto die je in zijn vrij zet, terwijl je op een helling staat. Ik zou echter niet weten waardoor de aandrijving het zou kunnen begeven.”

"Maar ja, als die Russen aan de zware kant waren en ze echt massaal op en neer sprongen, zou de roltrap het in theorie kunnen begeven"

Maar veiligheidskundige Koos van Lindenberg van het Liftinstituut sluit dit niet uit. „Ik weet dat in Nederland geplaatste roltrappen met een veiligheidsfactor van 3 tot 5 zijn uitgerust. Dat is gerekend ten opzichte van het maximum aantal mensen dat op een roltrap kan. In Italië was dit vermoedelijk ook zo. Maar ja, als die Russen aan de zware kant waren en ze echt massaal op en neer sprongen, zou de roltrap het in theorie kunnen begeven.”

Dat hangt ook van de uitvoering van de Italiaanse roltrap af. Van Lindenberg: „In Nederland zijn de meeste roltrapaandrijvingen vormvast. Dat wil zeggen dat de aandrijving van de tredekettingen, waarop de roltraptreden zijn gemonteerd, direct is gekoppeld aan de roltrapmotor. Er zijn nog oudere roltrappen in gebruik, waarbij de motor met een zware kettingoverbrenging gekoppeld is aan de tredeketting van de roltrap. Als die breekt, is er nog altijd een noodrem aanwezig om te voorkomen dat de roltrap ’op hol slaat’. In theorie zou het kunnen dat hiervan sprake was in Italië en dat de noodrem niet of niet voldoende functioneerde. Maar dat blijft speculeren.”

Ⓒ EPA

’Onderhoud zou rol kunnen spelen’

Gebrekkig onderhoud zou bij dit alles een rol kunnen spelen, maar ook daarover durven de experts zich niet uit te spreken voordat ze de roltrap zelf gezien hebben. Mogelijk heeft intensief springen op de roltrap geleid tot het kapot gaan van één of meer treden, stelt Van Lindenberg. Dit zou dan de beknelling van ledematen en de verwondingen hebben veroorzaakt.

Wie aan roltrapongelukken denkt, denkt al snel aan China. Bekend zijn de filmpjes waarin mensen door een roltrap zakten, met soms fatale gevolgen. Van Lindenberg: „In Nederland is er een hele strikte regelgeving waaraan je moet voldoen. Zo controleren instanties regelmatig de rem. China is enorm snel gegroeid in de productie van roltrappen en liften. In het begin van die periode waren de veiligheidseisen daarbij niet op Europees niveau. Maar ook als de Romeinse roltrap uit China afkomstig was, zou die veilig moeten zijn. Alles wat in Europa op de markt wordt gebracht, moet aan EU-regelgeving voldoen.”

"Het grootste gevaar wordt veroorzaakt door persoonlijk gebruik, waardoor bijvoorbeeld mouwen en veters tussen de treden komen"

Geen reden voor paniek in Nederland dus, stellen de experts. Van Lindenberg: „Het grootste gevaar wordt veroorzaakt door persoonlijk gebruik, waardoor bijvoorbeeld mouwen en veters tussen de treden komen.” Toch sluit hij niet uit dat de roltrappen in Nederland nog sterker worden gemaakt, als blijkt dat het ongeluk in Rome door het dansen en springen is veroorzaakt. „Mogelijk moeten we de veiligheidsfactor dan gaan opschroeven naar 6 of 7.”