Haring terug in het Haringvliet

Op een partyboot nabij de waterkering werd het heuglijke feit met een symbolisch glas zoet water gevierd. De sluizen bleven echter hermetisch gesloten. Trekvissen als zeeforel, zalm en haring moeten nog even geduld hebben om met het zoute water de Maas en Rijn op te zwemmen. Cora van Nieuwenhuizen, minister van Waterstaat erkent: „Er staat simpelweg te weinig zoet water in het Haringvliet om voldoende tegendruk te geven”, verwijst ze na de extreem droge zomer die achter ons ligt. Desondanks overheerste de feeststemming. Over het Kierbesluit is achttien jaar vergaderd. Tegenstanders in de vorm van bijvoorbeeld boeren op de eilanden Goeree-Overflakkee en Schouwen-Duiveland vreesden hun zoetwater – broodnodig voor landbouw – kwijt te raken. Bovendien kostte het hele plan een slordige 300 miljoen euro. Geld dat is gebruikt voor het aanpassen van watersystemen, het verplaatsen van waterleidingen, de bouw van steigers en observatoria voor recreatie, rust- en broedplekken voor vissen en vogels, én het garanderen van de veiligheid. Watersnoodramp Want dát is de reden dat de sluizen potdicht zitten: de watersnoodramp van 1953. Of zoals Ingrid de Bondt van Waterschap Hollandse Delta het stelt: „We bouwden dijken en dammen en voelen ons veilig, maar wat goed is voor de mens, is slecht voor de natuur.” Ze doelt op het Haringvliet, dat zoet en stil werd toen 47 jaar geleden – op 15 november 1971 – het unieke deltaleven tot stilstand kwam. De sluizen werden destijds dichtgezet, waardoor het ecologische systeem zoals het was verloren ging. Daar komt nu dus verandering in, jubelt directeur Marc van den Tweel van Natuurmonumenten: „Dit heet het Haringvliet, maar er zit geen haring meer in. En dat gaat nu weer gebeuren. Het perspectief van dit gebied is grandioos. Dat de trekvis weer terugkeert in het riviersysteem, misschien zelfs de prehistorische steur. Dat is, ook voor buurlanden, geweldig.” Paaigronden Natuurmonumenten hoopt op een herstel van de natuurlijke dynamiek tussen zee en rivier dat essentieel is voor het overleven van trekvissen zoals de zalm en de steur. Waar buurlanden stroomopwaarts al jaren investeren in het verbeteren van de leefomgeving van deze zeldzame vissen, hield Nederland de poort letterlijk gesloten. „Nu is er weer de mogelijkheid voor deze vissen om naar hun oude paaigronden te trekken. Vissen als de haring, elft en fint profiteren daarvan.” Volgens Van den Tweel is dat ook een goed teken voor bedreigde vogelsoorten. „Een eiland verderop zit af en toe al een zeearend, een dier dat we hier tweehonderd jaar niet gezien hadden. Ook de visarend en de lepelaar gaan zich hier weer permanent vestigen doordat het aanbod van vis en de natuurlijke omstandigheden hier beter worden.” In het jaar van de 65-jarige herdenking van de Watersnoodramp gaan de sluizen dus weer open. Geen reden voor angst, bezweert Van Nieuwenhoven: „We doen geen concessies aan de veiligheid.”