Massaal fraude gemeld bij inburgeringslessen

De inspecteur-generaal, de baas van de inspectie, schrijft dat ’misstanden en fraude bij inburgering veelvuldig lijken voor te komen’. Het gaat om taalscholen die ’op meerdere manieren ernstig misbruik maken van publieke gelden en kwetsbare inburgeraars’. Dat gebeurt onder meer door ze cadeaus te geven, die stiekem uit de studielening worden betaald. Ook worden lessen in rekening gebracht bij de overheid die niet zijn gegeven en vervalsen taalscholen handtekeningen onder declaraties. Scholen harken kortom inburgeringsgeld binnen zonder fatsoenlijk les te geven. Over 87 van de 227 taalscholen met een keurmerk zijn de meldingen gemaakt bij de inspectie. In juni waren dat nog maar 14 scholen. Groot onderzoek Een speciaal opsporingsteam onder leiding van het Openbaar Ministerie jaagt inmiddels op de grootste criminelen. Naar drie taalscholen loopt nu een strafrechtelijk onderzoek, aldus het Functioneel Parket, de afdeling van justitie die de fraudes onderzoekt. Bovendien wil Koolmees van vijftien scholen het keurmerk intrekken, zodat ze niet langer aanspraak kunnen maken op financiering met belastinggeld. De statushouders zijn zelf verantwoordelijk voor het inburgeren. Inburgeraars krijgen van de overheid daarvoor een studielening van 10.000 euro. DUO betaalt dit geld uit aan taalscholen. Slaagt de nieuwkomer binnen drie jaar voor het examen, dan wordt die lening een gift. Malafide schooltjes Sinds de hoge asielinstroom van de afgelopen jaren schieten de taalbureautjes als paddenstoelen uit de grond. Vooral nieuwkomers blijken allerhande malafide methoden te gebruiken om klanten te werven, blijkt volgens de minister uit de meldingen. Koolmees: „Kwaadwillenden kunnen gemakkelijk misbruik maken van inburgeraars die de taal nog niet spreken maar wel tot 10.000 euro kunnen lenen voor hun inburgering.” Die mensen die nog niet goed de weg weten in ons land, zijn dus een makkelijke prooi én hebben geld te besteden. Akkoordje met klant Deze vorm van gesjoemel waarbij de inburgeraar het slachtoffer is, valt in het niet bij het weggeven van een deel van de studielening aan de statushouder, gewoon handje-contantje. Daarbij spant de inburgeraar duidelijk samen met de school. „Er zijn inburgerscholen die het op een akkoordje gooien met de statushouder, en afspreken: wij krijgen 70 procent van het leenbedrag, en jij 30 procent”, zegt Koolmees. Ook zijn nieuwe inschrijvers getrakteerd op cadeaubonnen van elektronicazaken en is geld dat voor taalles bedoeld was, ingezet voor andere cursussen, waaronder kookworkshops. Uit de analyse blijkt dat bij bijna één op de drie onderzochte fraudemeldingen, de inburgeraar een actieve rol speelt. Koolmees onderscheidt deze groep van de mensen die ’passief’ bij de fraude betrokken zijn. „Dit zijn mensen een cadeau aannemen, waarvan hij niet wist dat het van zijn studiebudget af gaat.” Bij 44 procent van de meldingen was de inburgeraar duidelijk alleen het slachtoffer. Minister: dit kan echt niet Koolmees vindt het ’onacceptabel’ dat ondernemers misbruik maken van de onwetendheid van de nieuwkomers, die Nederlands moeten leren. „Maar we hebben het stelsel ook te fraudegevoelig gemaakt. Daarom ga ik de gemeenten verantwoordelijk maken voor het selecteren van de beste taalschool voor iedere statushouder.” Omdat het nog enige tijd duurt voor deze wetswijziging van kracht is, komt Koolmees met noodmaatregelen die het moeilijker moeten maken om te frauderen. Zo moeten fraude-experts de administratie van taalscholen gaan doorlichten en worden drempels opgeworpen voor de oprichting van nieuwe taalscholen. Ook worden rekeningen voor lessen die zijn gegeven, niet langer vooraf maar pas achteraf betaald. Onacceptabel Meerdere Kamerleden spreken schande van de grootschalige fraude en willen een debat. Zo ook VVD-Kamerlid Bente Becker die over een ’schokkende uitkomst’ spreekt. „Dit zijn bureaus die geld verdienen, niet door echt les te geven, maar door malafide constructies.” Ze vindt het ’onacceptabel’ en eist dat er nu strenger toezicht komt zodat er ook echt kwalitatief les wordt gegeven.