Onderzoek: wie bio eet, zorgt voor ontbossing

Dat blijkt uit Amerikaans-Zweeds onderzoek, gepubliceerd in tijdschrift Nature, dat de verschillen tussen gangbare en biologische gewassen heeft bekeken. Omdat de opbrengsten van normale aardappelen of groente hoger is dan bij de bio-variant, is voor bio een grotere landoppervlakte nodig voor dezelfde hoeveelheid voedsel. Het baanbrekende is dat voor het eerst een rekenmethode is ontwikkeld die aantoont wat het klimaateffect is van dat extra landgebruik. Elke extra hectare gekapt bos betekent het vrijkomen van de in bomen en struiken opgeslagen CO2. Meer bio betekent zo helaas meer uitstoot. „Het feit dat groter landgebruik leidt tot meer impact op het klimaat is tot nu toe nooit meegenomen in vergelijkingen van gangbaar en biologisch”, zegt Wirsenius. Bio-doperwtjes hebben bijvoorbeeld een 50% grotere klimaatafdruk dan normale doperwten. Bij wintertarwe is het verschil zelfs 70%. „Dit moet natuurlijk op de klimaattafels liggen”, reageert akkerbouwer Michiel van Andel uit de Noordoostpolder, die zelf gangbare suikerbieten, uien en witlofpennen teelt. Partijen aan de klimaattafel leggen deze dagen de laatste hand aan voorstellen om de CO2-uitstoot van de Nederlandse landbouw te verminderen. Van Andel won eerder dit jaar een zaak voor de Reclame Code Commissie nadat hij bezwaar maakte tegen een reclame van Bionext. Die stelde dat biologisch ’eten zonder verborgen kosten’ betekent. De nieuwe studie geeft de Flevolandse boer wederom gelijk. Landbouworganisatie LTO reageert wat ongemakkelijk op de uitkomsten. „We moeten ophouden dit soort onderzoeken te doen”, stelt Cees van Zelderen, biologisch melkveehouder en bestuurder klimaat. Hij praat voor duizenden leden van LTO aan de klimaattafel. Volgens Van Zelderen werkt dit soort onderzoek ’polariserend’, terwijl voor beide landbouwvormen een markt bestaat. De biologische landbouw groeit als kool, blijkt uit de meest recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Zo is de biologische varkensstapel in 2017 met bijna een kwart gegroeid en de productie van biologisch varkensvlees zelfs 26,5 procent. De oppervlakte biologische landbouwgrond is in een jaar tijd met 7,6 procent gegroeid tot circa 56,4 duizend hectare. Daarvan is een vijfde in gebruik voor biologische akkerbouw. Vooral de populariteit van biologische aardappelen groeit. De productie daarvan is in een jaar tijd ruimschoots verdubbeld van 27 miljoen kilogram naar bijna 60 miljoent kilo in 2017. Aan de klimaattafel is bio versus gangbaar nooit een thema geweest, laat staan dat er een voorstel heeft gelegen om biologisch uit klimaatwinst maar af te schaffen in Nederland. Zo bevestigt een woordvoerder namens tafelvoorzitter Pieter van Geel. Verbazingwekkend vindt Van Andel dit niet, wel opmerkelijk. „Alles wordt gedaan om het duurzame imago van bio niet door te prikken. Want de hele keten verdient er een dikke boterham aan, met hogere marges dan op gewoon voedsel.” Omdat bio extra boskap inhoudt, vraag de boer zich af of bio echt beter is voor de biodiversiteit. Overigens roept de studie consumenten niet op biologisch te laten staan. Wat betreft varkens- en pluimveevlees is het dierwelzijn bij biologisch beter. „En biologische bonen of bio-kip eten is nog altijd beter voor het klimaat dan gangbaar rundvlees”, aldus professor Wirsenius.