Er komt uitvoerige compensatie voor studenten die studievertraging hebben opgelopen. Om te beginnen hoeven alle studenten volgend jaar in het mbo, hbo en aan de universiteiten maar de helft van het collegegeld te betalen. De maatregel gold al in bepaalde gevallen, maar wordt nu algemeen.

Het programma strekt zich ver buiten het onderwijsveld uit en omvat bijvoorbeeld ook de aanpak van jeugdwerkloosheid. „Het pakket is ongekend qua omvang”, zegt minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs). „Een gemiddelde basisschool krijgt volgend jaar gemiddeld 180.000 euro, een middelbare school 1,3 miljoen euro.” Scholen krijgen meer geld naarmate ze meer achterstandsleerlingen hebben.

Op korte termijn wordt scholen gevraagd om extra lessen te verzorgen voor leerlingen die dat nodig hebben. Middelbare scholen kunnen brede brugklassen (vmbo en havo) inzetten om jongeren meer tijd te geven voor een keuze. Daarnaast gaat er geld naar het verlichten van de werkdruk van docenten en studiebegeleiders.

Het geld kan verder worden gebruikt om leerlingen bijles te geven. „We willen de jongste generaties dezelfde kansen geven als mensen die zonder pandemie naar school zijn gegaan”, zegt Slob. Richting leerlingen zegt hij: „Het land zat dan misschien wel op slot, maar met dit pakket houden we jullie toekomst open.”

De scholen krijgen het geld niet zomaar gestort. „Het is gericht op ondersteuning van het wegwerken van achterstanden. De scholen moeten daarvoor plannen inleveren.” Bovendien zullen ze hun uitgaven in de jaarverslagen moeten verantwoorden en gaat de Inspectie voor het Onderwijs daar toezicht op houden.

Onderzoekers

Voor studenten komt er ook extra hulp, ook mentaal, door instellingen meer geld te geven voor extra studiebegeleiders en decanen. „Daarnaast zorgen we dat 20.000 arbeidscontracten van jonge wetenschappers, waarvan het onzeker was of ze konden blijven, kunnen worden verlengd. Zij kunnen hun onderzoek afmaken en doorgaan met lesgeven”, zegt minister Van Engelshoven (Onderwijs en Wetenschap). Met de halvering van hun collegegeld krijgen studenten ’ademruimte in deze moeilijke tijd’, zegt de bewindsvrouw.

Voor het mbo komen er hogere subsidies voor praktijkleerbanen. Naar de instellingen voor mbo, hbo en wetenschappelijk onderwijs gaat jaarlijks 645 miljoen euro extra als compensatie voor de hogere aantallen studenten. Dit geld is bedoeld om de werkdruk te verminderen en extra personeel aan te nemen.

Het kabinet werkt intussen aan een manier om per 1 maart de middelbare scholen beperkt te heropenen en de mbo’s, hbo’s en universiteiten voor minstens één dag in de week. Zoals de bewindslieden in hun brief aan de Tweede Kamer aangeven: „Het is tíjd en er ís tijd verder om te werken aan herstel en perspectief.”