Zeilreis naar Groenland zaaide klimaattwijfels

Vastgoedmagnaat Niek Sandmann steekt een deel van zijn fortuin in een nieuwe stichting die onafhankelijke klimaatstudies gaat financieren en stimuleren. De zakenman uit de Quote500 werd gegrepen door het klimaatmanifest van gepensioneerde wetenschappers waarover deze krant publiceerde. „Ik geef de eerste aanzet, maar er zijn veel meer financiers nodig.” Over één ding wenst Sandmann geen twijfel te laten bestaan: hij is geen klimaatscepticus. „Ik ben allang bezig met de energietransitie”, vertelt hij in zijn kantoor Villa Betty in Amsterdam. Voor een pand van 20.000 vierkante meter, met energielabel A, dat hij onder meer verhuurt aan Vodafone is een jaar geleden een project gestart om de restwarmte van het datacentre te benutten. In Zaandam loopt ook een dergelijk energiezuinig project. Maar de miljonair bekruipt een onaangenaam gevoel als hij het Nederlandse klimaatdebat beluistert. „Ik vind het nogal eenzijdig.” „Ik ben me rot geschrokken hoe rechters en politici ons de laatste tijd richting een beleid duwen dat uiteindelijk de wereld slechts 0,0003 graad aan opwarming scheelt in het jaar 2100. En dan mogen China en India gewoon nieuwe kolencentrales bouwen onder het Akkoord van Parijs. We zadelen onze burgers op met een enorme lastenverzwaring, maar de meeste Nederlanders hebben er nauwelijks benul van. Willen we dat wel?” Een reis naar Groenland in 2016 met zijn zeilschip De Dwinger legde de kiem voor zijn klimaattwijfels. „Ik wilde met eigen ogen zien wat er aan de hand is. Aan de oostkant van het eiland zag ik vijfhonderd kilometer gletsjers van honderd meter hoog. Nul land. Aan de zuidwestkant is de opwarming beter te merken. Ik bezocht er ook een museumpje, met overblijfselen van de Vikingen die er rond het jaar duizend woonden. Waar zij ooit landbouw bedreven ligt nu honderd meter gletsjer… Dus het was er toen veel heter dan nu.” Sandmann: „Als er toen sprake is geweest van opwarming kan onze menselijke CO2-uitstoot geen oorzaak zijn geweest. Maar dan denk ik met mijn domme logica: wat waren de oorzaken dan wel? Als er natuurlijke redenen waren, spelen die nu dan geen rol?” Toen hij vervolgens las over de omstreden hockeystick-theorie, een klimaatmodel dat de huidige opwarming als uniek betitelt en de warme Middeleeuwen verdoezelt, concludeerde de zakenman: „Wij worden niet goed voorgelicht. Dit is gewoon niet correct.” Tot Sandmann eind december in deze krant las over het klimaatmanifest van 24 professoren, ingenieurs en andere experts. De veelal gepensioneerde wetenschappers stelden in het artikel ’Wetenschap in plaats van emotie’ dat klimaat veel te ingewikkeld is om het broeikasgas CO2 als enige draaiknop te zien voor de temperatuur. Maar dat geluid, zo stelde Guus Berkhout, emeritus hoogleraar geofysica aan de TU Delft, is nergens nog welkom. Zeker niet aan de klimaattafels. Met als risico dat we straks een onbetaalbaar programma optuigen, dat honderden miljarden kost maar aan het klimaat nauwelijks iets wijzigt en ons wel veel armer maakt. Sandmann: „Ik zei tegen mijn medewerker: zoek die personen voor me op!” En dus rolde vlak na oud en nieuw een brief van de zakenman bij Berkhout op de deurmat. Uit enkele ontmoetingen volgde een akkoord. Sandmann investeert een half miljoen euro in de nieuwe stichting Climate Intelligence. Daarmee gaan Berkhout en enkele mede-oprichters lopend onderzoek financieren en tegelijkertijd proberen ze extra financiering aan te trekken voor een onafhankelijk wetenschappelijk instituut. Sandmann: „Ik geef de aanzet. Maar er zijn veel meer financiers nodig. Eigenlijk zou ook de overheid moeten investeren.” Normaal gesproken schuwt de zakenman de publiciteit. Deze keer maakt hij een uitzondering. Juist omdat hij wil aantonen dat er achter Climate Intelligence geen duistere financiers schuilgaan. „Ik speel open kaart. Ik wil dat dit geluid wordt gehoord door iedere burger. Verder bemoei ik me niet met het onderzoek.” „Het gevaar”, vreest Sandmann, „is dat onze minima die klimaatmaatregelen niet kunnen betalen. Maar hen wordt niks gevraagd. De grote industrieën daarentegen zullen hun koffers pakken en trekken weg. Tata Steel gaat ineens groot investeren in India in plaats van in IJmuiden. Alleen omdat sommige politici zo graag de nieuwe Al Gore willen zijn. Ik zeg, leg dit in een referendum voor aan alle Nederlanders: wensen wij aan 0,0003 graad minder wereldwijde opwarming honderd euro of meer per maand te spenderen?”