Een onderzoeksteam van de universiteiten Erasmus, Leiden en Delft vraagt sinds het Weekend van de Wetenschap afgelopen oktober aan inwoners van ons land een game te spelen door te wandelen in een digitale stad. De deelnemers moesten twintig datapunten herkennen en kregen acht datapunten voorgeschoteld in de online game.

„Zo’n 1500 vooral hoger opgeleide jongeren hebben het spel tot nu toe gespeeld. Slechts 15% herkent 15 van de 20 datapunten en 75% laat het paspoort scannen. ”Je kunt het wonderlijk vinden dat jongeren zo gemakkelijk hun paspoort digitaal laten aflezen, maar bijna iedereen laat dit wel toe in een hotel. Terwijl dat niet mag”, zegt onderzoeker Emiel Rijshouwer.

Wifi-trackers

In de game wordt bijvoorbeeld meteen een kortingspas voor de stad aangeboden, maar dan moeten de deelnemers wel een mailadres, dat overigens in het echt niet wordt opgeslagen, achterlaten. Emiel: „Zo’n financiële verleiding blijkt te kunnen leiden tot het weggeven van data. Data weggeven als je er iets voor terugkrijgt, lijken de deelnemers niet raar te vinden. Wat opvalt als we live met proefpersonen door de stad lopen tijdens ’datawandelingen’, is dat de meeste deelnemers een wifi-tracker niet herkennen. Dit zijn vrij onopvallende kastjes in winkels, winkelcentra en op stations. Aan de hand van signalen van mobiele telefoons of tablets informatie wordt bijgehouden hoeveel mensen langslopen, binnenlopen en welke plekken zij daarbinnen precies bezoeken.”

Wat we willen is dat het publiek bewuster wordt gemaakt van de plekken waar gegevens verzameld worden en de manier waarop het gebeurt. Er zijn nog genoeg mensen die niet weten dat op veel lantaarnpalen tegenwoordig weer- en geluidssensoren zitten en wifi-trackers. Het databewustzijn onder de meeste deelnemers is niet groot.”

De onderzoekers hopen dat nog veel mensen de datagame, dat ongeveer 10 minuten in beslag neemt, gaan spelen. Emiel: „Dan kunnen we in het volgende Weekend van de Wetenschap begin oktober de resultaten bekend maken.”