Rechtbank: avondklok moet per direct worden opgeheven

De avondklok is ingesteld op basis van een noodwet, waarin staat dat een kabinet in noodgevallen regels kan invoeren zonder overleg met Tweede en Eerste Kamer. Maar volgens de rechtbank was de avondklok geen noodsituatie „zoals bijvoorbeeld het geval is bij een dijkdoorbraak.”

Het instellen van beroep tegen het vonnis van de rechtbank Den Haag over het opheffen van de avondklok heeft geen opschortende werking. De avondklok moet van de rechter dus per direct worden opgeheven. Dat zegt een woordvoerder van de Haagse rechtbank.

Staat vraagt hof om uitstel besluit

De overheid wil dat de avondklok gehandhaafd blijft tot er een hoger beroep over de zaak is geweest. De Nederlandse staat heeft daarom aan het gerechtshof gevraagd de uitspraak van de rechter over het opheffen van de avondklok te schorsen in afwachting daarvan. Het hof in Den Haag buigt zich om 16.00 uur over dit zogeheten schorsingsincident.

Het hoger beroep tegen het vonnis van de rechter zelf wordt zo spoedig mogelijk op een ander moment behandeld, aldus het hof. Het ministerie van Justitie bevestigt dat de Staat in beroep is, maar kan verder nog niets over de zaak zeggen.

Noodwet

De avondklok is ingesteld op basis van een noodwet, waarin staat dat een kabinet in noodgevallen regels kan invoeren zonder overleg met de Tweede en de Eerste Kamer. Maar volgens de rechtbank was de avondklok geen maatregel waarmee niet kan worden gewacht „zoals bijvoorbeeld het geval is bij een dijkdoorbraak.” De overheid en het adviserende Outbreak Management Team (OMT) dachten namelijk al een tijdje na over de avondklok. Ook het feit dat er tijd was voor een spoeddebat in de Tweede Kamer „maakt duidelijk dat van een daadwerkelijke spoedsituatie in dit geval geen sprake was.”

De rechtbank twijfelt ook aan het nut van de avondklok. Daar zijn volgens de uitspraak „grote vraagtekens” bij te zetten. „Daarbij weegt zwaar dat de pandemie al bijna een jaar duurt en erkend is dat de druk op de zorg momenteel minder groot is dan eerder het geval is geweest.”

Volgens de voorzieningenrechter in Den Haag maakt de avondklok „een vergaande inbreuk op het recht op bewegingsvrijheid en de persoonlijke levenssfeer.” Bovendien beperkt de regel „onder meer het recht op vrijheid van vergadering en betoging.”

Het is nog niet bekend wat de gevolgen van de uitspraak zijn voor de boetes die zijn opgelegd voor overtreding van de avondklok. Het kabinet beraadt zich nog op een reactie, laat een woordvoerster van minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) weten. Momenteel zitten de meest betrokken minister bij elkaar op het ministerie van Algemene Zaken.

Veiligheidsberaad overvallen door avondklokuitspraak

De uitspraak van de rechtbank in Den Haag dat de avondklok opgeheven moet worden, is voor het Veiligheidsberaad „een onverwachte ontwikkeling.” Het beraad van de 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio kan pas meer zeggen over wat de uitspraak praktisch betekent als het kabinet er inhoudelijk op heeft gereageerd. Dat laat een woordvoerster van beraadsvoorzitter Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen, dinsdag weten. De 25 veiligheidsregio’s zijn verantwoordelijk voor het handhaven van de kabinetsbeslissingen rondom het coronabeleid.