Geïntimideerde boeren voelen mes op keel

Een varkensboer in Lunteren werd eind vorig jaar met de dood bedreigd, nadat er beelden op internet waren verschenen die de indruk wekten dat er bij zijn bedrijf sprake was van ernstige dierenmishandeling. „Die beelden, of ze echt zijn weten we niet, hebben meteen doodsbedreigingen en andere dreigementen aan het adres van de familie opgeleverd”, gaf een geschokte burgemeester Verhulst aan bij de raadsvergadering van zijn gemeente, schreven meerdere media. Op het filmpje was te zien dat biggetjes in kratten werden gesmeten en dat hun staarten, zonder verdoving, werden afgesneden. De boer in kwestie noemde het ’grote onzin’ en gaf aan dat er bij zijn bedrijf juist heel goed voor dieren wordt gezorgd. Het is een bekend verhaal voor Wim Verhagen van de Nederlandse Federatie Edelpelsdierenhouders. Begin 2013 werd een verbod op pelsdierhouderij van kracht, nadat er een initiatiefvoorstel in de Tweede Kamer van SP en PvdA was aangenomen, met steun van GroenLinks, D66, de Partij voor de Dieren en de PVV. Ziekenboeg „In onze sector werd óók bewust een verkeerd beeld geschetst”, vertelt hij. „Er zijn bij ondernemingen altijd dieren die iets minder gezond zijn. Die gaan de ziekenboeg in, waar ze kunnen worden behandeld, eventueel medicatie krijgen. Dáár werd in onze sector naar gezocht, om te filmen. Die beelden worden ook eindeloos herhaald. De gezonde dieren, echt de overgrote meerderheid, die werden natuurlijk bewust niet getoond.” De ZLTO – de vereniging van 14.500 boeren en tuinders in Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Gelderland – bevestigt dat bedrijven veel doen om zo diervriendelijk en modern mogelijk hun werk uit te oefenen, maar ondanks tal van – vaak peperdure – maatregelen worden getiranniseerd. Transparant „Zo is er een boer die een zichtstal had, waar iedereen kan zien hoe er met de dieren wordt omgegaan”, vertelt een woordvoerder. „Dat doet die man graag, omdat hij niets te verbergen heeft. Toch is er bij hem ingebroken, waardoor hij is gestopt met die transparantie. ’Als dierenwelzijnsorganisaties bellen, mogen ze meteen en altijd komen kijken’, gaf hij aan. ’Maar als ze inbreken, geef ik ze aan’. Dat gevoel leeft in de sector.” Ondernemers in de veeteeltsector voelen zich zwaar onder druk gezet door meldingen op, vooral, sociale media. Het aantal video’s met vermeend dierenleed lijkt fors toe te nemen. Soms worden ze online gezet door een ondernemer, zoals bij een inbraak, in een poging de daders te achterhalen. Zo zijn er meerdere zwart-wit-beelden, vaak van beveiligingscamera’s, die registreren hoe onbekende personen met capuchon, hun gezicht bedekkend, hebben ingebroken in een stal om te stelen of te vernielen. Juridisch Maar veel vaker worden beelden online gezet door dierenwelzijnsorganisaties om aandacht te vragen voor, zo beweren ze, misstanden. Verhagen vermoedt dat de dierenactivisten inmiddels een meersporenbeleid voeren: sympathie kweken in de maatschappij, intimideren en dreigen met geweld, en daarnaast ook de oneindige juridische weg volgen. „Er zijn meerdere vertakkingen. Je hebt personen die demonstreren, pamfletten uitdelen. Maar je hebt ook ondergrondse afdelingen die verder gaan. In onze sector kwam brandstichting geregeld voor. Maar er is ook weleens iemand gegijzeld.” Gesteund Peter Siebelt, die veel schrijft over links-radicalen in Nederland, herkent het beeld. „Actievoeren is hun beroep. Ze richten zich ook op andere onderwerpen, zoals asielzoekers. Voelen zich bovendien gesteund door het huidige klimaat in Nederland, waarin hun acties vergoelijkt worden. En door politieke partijen als de Partij voor de Dieren en GroenLinks. Partijen die – heel slim, juridisch gezien – aangeven die acties niet te steunen, maar wel te begrijpen. Zoals dat vroeger ook over RaRa werd gezegd.” Dat heeft in alle opzichten effect, ziet Siebelt. Volgens hem is het mede door druk en lobbywerk van extremistische groeperingen dat boeren per 2022 moeten voldoen aan nog strengere milieu-eisen, waar die tot voor kort pas in 2028 ingevoerd zouden worden. Veel bedrijven kunnen daardoor over de kop gaan, is de vrees. Overheid Van de overheid hoeven de boeren volgens Siebelt in ieder geval weinig te verwachten. „Dat vergroot het gevaar. Deze groeperingen voelen zich onaantastbaar. Hoe langer ze ongestoord hun gang kunnen gaan, hoe radicaler ze worden. De scheidslijn tussen, bijvoorbeeld, brandstichting en een poging tot moord is al flinterdun – en die wordt steeds dunner. In mijn ogen zijn het niets minder dan terroristen.” Heel gevaarlijk, vindt ook Verhagen. „Wij zijn al kapotgemaakt, en nu is het blijkbaar de beurt aan de pluimvee-, konijnen- en varkenssector. Deze mensen stoppen niet tot ze hun doel hebben bereikt.”