Ophef rond klimaatmeisje Greta

Ineens was ze daar: een klein Zweeds meisje met twee lange vlechten, een ernstig gezicht en een duistere boodschap. „Ik wil niet dat jullie hoop koesteren”, zei Greta Thurnberg (16), terwijl ze uitdrukkingsloos in de camera’s staarde. „Ik wil dat jullie in paniek raken. Ik wil dat jullie de angst voelen, die ik elke dag voel.” De Zweedse scholiere was afgelopen januari te gast op het World Economic Forum in Davos, het jaarlijkse onderonsje van de rijken en machtigen van deze wereld. Vanaf dat invloedrijke podium mocht zij de wereld toespreken over onze omgang met het klimaat. Áls zij het al niet was, werd Thunberg dankzij alle media-aandacht op dat moment hét icoon van de internationale klimaatbeweging. Uit Greta’s naam gaan nu her en der in de wereld duizenden jongeren de straat op om actie te eisen tegen de opwarming van de aarde. Het verhaal van Greta Thurnberg leest als een sprookje. De scholiere, die lijdt aan depressies en het syndroom van Asperger, besloot vorig jaar om in ’schoolstaking’ te gaan. Dagelijks zat zij, tussen half negen en half vier, voor het Zweedse parlement om uitdrukking te geven aan haar grote angst om het lot van de planeet. Baken Zo werd het meisje met de vlechten opgepikt. Greta groeide in no time uit tot het gezicht van de klimaatjeugd. Een moreel baken in tijden van klimaatdoem. ’Jezus heeft een opvolger aangewezen, haar naam is Greta Thunberg’, zette een kerk bij Malmö op twitter. Internationale media schreven lyrische profielen over Gretha, activisten en politici wilden met haar op de foto, ze reist inmiddels de hele wereld over – liefst per trein - ze werd uitgenodigd naar de klimaattop in Katowice en ze sprak dus in Davos. En nu duiken er verhalen op dat Greta’s opmars geënsceneerd zou zijn door een slimme marketingman. De pr-man en ’groene kapitalist’ heet Ingmar Rentzhog, een Zweedse ondernemer die banden heeft met het netwerk van klimaatpaus Al Gore. Rentzhog zou, volgens de krant Svenska Dagbladet, niet alleen Thunberg internationaal hebben gekatapulteerd, zijn bedrijf We Don’t Have Time, dat wil ’investeren in het klimaat’, zou aan het gebruik van haar naam tenminste een miljoen euro hebben verdiend. Rentzhog had Greta ingezet als ’jeugdadviseur en curator’ voor zijn onderneming. Volgens haar ouders zonder medeweten van de familie. Rentzhog richtte zijn startup op in september 2017. Naar eigen zeggen stuitten hij en een freelance fotograaf in de nazomer van 2018,’bij toeval’ op de stakende Greta, zittend voor de Riksdag, het Zweedse parlement. Kennelijk geïnspireerd door die ontmoeting, plaatste Rentzhog nog diezelfde dag foto’s én een Engelstalige video van Thunberg op Facebook en Instagram. Enkele maanden later kreeg Greta, nog steeds volgens Svenska Dagbladet, een zetel in de ’jongeren aanbevelingsraad’ van We Don’t Have Time. Drie dagen later gaf de firma nieuwe aandelen uit, waarmee 10 miljoen Zweedse Kronen – een miljoen euro – werden opgehaald. In de prospectus, die de deal begeleidde, werd Thunbergs naam ter aanbeveling gebruikt. „Onze onderneming speelde een centrale rol in het onder de aandacht brengen – nationaal en internationaal – van Greta Thunbergs protest’. Viraal Volgens Thunbergs politiek actieve ouders – een beroemde operazangeres en een acteur - wisten zij niet dat de naam van hun dochter zou opduiken in de prospectus. Maar niet alleen Svenska Dagbladet, ook andere, ’rechtse’ media plaatsen inmiddels vraagtekens bij de ’spontaniteit’ van Greta Thunbergs internationale opmars en over de rol daarin van haar ouders. Was het niet opvallend dat het boek over hun gezin, waarin ook Greta’s psychische problemen worden beschreven, verscheen op 24 augustus, vier dagen nadat Rentzhogs beelden van de stakende Greta ’viraal’ waren gegaan en Zweedse media haar verhaal hadden opgepikt? Van Greta’s vader wordt beweerd dat hij haar speeches schrijft - wat hij ontkent. De timing van de publicatie van het boek wordt toeval genoemd. Greta, haar ouders, hun vele volgelingen en Ingmar Rentzhog doen alle kritiek af als zure aantijgingen uit het ’klimaatsceptische’ kamp. Zij gaan door. Zo verspreidt Greta haar boodschap verder over de wereld en lanceert We Don’t Have Time op Earth Day, 22 april, een nieuwe app: ’Om het klimaat te redden en een echt verschil te maken’.