Cholesterolremmers helpen tegen alzheimer

Nederlandse en Amerikaanse onderzoekers denken met deze bevinding ,,nieuwe aanknopingspunten” te hebben gevonden voor de toekomstige behandeling van Alzheimer, de meest voorkomende vorm van dementie. Dat melden zij in het wetenschappelijke tijdschrift Cell Stem Cell, dat zich richt op stamcelonderzoek. Volgens Alzheimer Nederland telt Nederland op dit moment zo’n 270.000 mensen met Alzheimer. Elk jaar groeit de patiëntengroep met zeker vijf- tot zevenduizend, om uiteindelijk te verdubbelen - tot ruim een half miljoen - tegen het jaar 2050. Neurobioloog en Alzheimer-onderzoeker dr. Rik van der Kant van de Vrije Universiteit in Amsterdam zegt optimistisch te zijn dat Alzheimer-behandeling door cholesterolvermindering in de hersenen ,,een nieuwe weg kan zijn, die nu wordt ingeslagen”. De groep wetenschappers hoopt binnen één tot twee jaar een cholesterolremmer voor het hersengebied te kunnen testen bij patiënten met de ziekte. Dementie Met behulp van een gloednieuwe genetische techniek ontdekte de groep Amerikaanse en Nederlandse onderzoekers dat ophoping van cholesterol in hersencellen van Alzheimerpatiënten leidt tot een onvermijdelijke opstapeling van schadelijke Alzheimer-eiwitten. Deze eiwitten (of proteïnen) hebben moeilijke namen, zoals ’pTau’ en ’Amyloid. Daar in het brein verstoren ze de communicatie tussen hersencellen, waarna die uiteindelijk afsterven met dementie als gevolg. Rik van der Kant: ,,Omdat we voor dit onderzoek levende hersencellen nodig hadden, en niet zomaar even wat hersenweefsel bij een patiënt kunnen wegnemen, hebben we stamcellen uit de huid van Alzheimerpatiënten kunnen opkweken en herprogrammeren tot hersencellen.” Ruim 1600 bestaande medicijnen werden vervolgens, via de nieuwe gentechniek, uitgetest op deze gekweekte hersencellen. ,,We ontdekten dat medicijnen die cholesterol verlaagden in de Alzheimerhersencellen óók de opbouw van de twee schadelijke eiwitten (of proteïnen) verhinderden. Een bijzondere vaststelling.” Hersenen Al eerder werd gezien, onder meer in de zogenoemde ’Rotterdam Study’, dat mensen die statines slikken om hun cholesterol te verminderen een licht verlaagde kans hebben om Alzheimer te ontwikkelen. ,,Van der Kant: ,,Cholesterolverlaging voor het lichaam is echter een wat ander verhaal voor de hersenen. Niet elk middel dat voor het lichaam werkt, kan doordringen tot het brein vanwege de zogeheten ’bloed-hersenbarrière’, die letterlijk de beschermende grens vormt tussen de hersenen en de rest van het lichaam.” Toch leverde de medicijntoetsing van 1600 middelen één cholesterolverlager op die ook tot de hersenen wist door te dringen: het bestaande hiv-medicijn Efavirenz. ,,Dit middel zou een potentieel medicijn kunnen zijn om Alzheimer mee te behandelen”, stellen de onderzoekers.