Halsema wil ‘fout’ geld weren uit horeca

Halsema is geschrokken van de onderzoeksresultaten in het project IJgeld naar de financiering achter de hoofdstedelijke horeca. De gemeente Amsterdam, de politie, de Financial Intelligence Unit, de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het Openbaar Ministerie (OM) onderzochten tussen 1 november 2017 en 31 maart 2018 de investeringen in de Amsterdamse horeca. Uit het gezamenlijke project blijken van de 160 nieuwe vergunningaanvragen voor een horecaonderneming maar liefst 81 te worden gefinancierd via onderhandse leningen.

In totaal werden 337 aanvragen bestudeerd in die periode: nog eens 177 dossiers hadden betrekking op verlenging van een bestaande vergunning. Onder deze specifieke aanvragen blijken 53 al bestaande horecaondernemingen eveneens te worden gefinancierd met onderhands geleend geld. Dat maakt een totaal van 134 horecaondernemingen – oud en nieuw – gefinancierd met onderhands geld. Dat is procentueel 30% van alle vergunningaanvragen.

De Financiele Intelligence Unit, die belast is met het onderzoek naar ongebruikelijke transacties uit witwassen, fraude of mensen- dan wel drugshandel, stelt vast dat van dat totaal van 134 horecaondernemingen, die met onderhands geld worden gefinancierd, in 37 bedrijven verdachte transacties plaatsvonden. Deze transacties zijn te koppelen aan dertien financiers, waarvan elf natuurlijke personen en twee rechtspersonen.

Uit het onderzoek van de vergunningaanvragen kwamen ook bij het Openbaar Ministerie verontrustende geluiden. Het OM heeft gekeken of de honderdvijftig financiers – allemaal natuurlijke personen - achter de 81 nieuwe etablissementen wellicht een strafblad hebben. Van 49 financiers blijken onvoldoende gegevens beschikbaar te zijn om de justitiële documentatie op te vragen (geboortedatum en geboorteplaats). En van de 101 financiers, die wel onderzocht konden worden, bleek 35 procent inderdaad over een strafblad beschikken.

Op grond van de bij de Belastingdienst aanwezige informatie blijkt dat 27% van de onderhandse financieringen niet verklaarbaar is, omdat de financiers niet over voldoende middelen lijken te beschikken om de lening te kunnen verstrekken.

Screening verscherpen

Halsema stelt in een brief aan de Amsterdamse gemeenteraad dat de herkomst van het onderhands geleende geld – ook na het stellen van aanvullende vragen – niet duidelijk is voor de ambtenaren, die de vergunningaanvragen behandelen. Toch leidt dit gebrek aan informatie bij de gemeente niet tot het weigeren van een gevraagde vergunning. „Dit is een zorgelijke constatering, die vraagt om aanpassingen van de werkwijze van de gemeente. Het geld kan afkomstig zijn uit crimineel of zwart geld. Terwijl wij in Amsterdam ’fout’ geld juist willen weren en uitsluitend zaken willen doen met integere partijen”, schrijft Halsema aan de raad.

De burgemeester doet ook aanbevelingen. Zij wil dat de Bibop-screening wordt verscherpt en dat alle werkprocessen in alle stadsdelen worden gestandaardiseerd. Een aanvrager die tot driemaal toe niet de juiste informatie kan verstrekken, moet definitief geweigerd worden. Ambtenaren moeten beter toegerust worden om ondermijning in de horeca te herkennen.

Ook wil Halsema dat de rol van de banken onder een vergrootglas komt te liggen. Horeca zou te weinig mogelijkheden krijgen om via de banken een financiering rond te krijgen. Halsema zal met wethouder Udo Kok (financiën) in gesprek gaan met de banken.