Hoe kon vat vol tegenstrijdigheden Baudet zo snel machtspositie verwerven?

Hoe Thierry Baudet zich sinds zijn aantreden in de Tweede Kamer heeft gedragen... een ander was er het lachertje mee geworden van de politieke arena. Laat met veel bombarie zijn vleugelpiano op zijn werkkamer plaatsen. Begint een bijdrage aan een debat in het Latijn. Draagt met gezwollen dictie poëzie voor om zijn punt te maken. Het gedweep met verheven cultuurgoed doet zijn politieke opponenten gnuiven. Zij gruwen openlijk van zijn standpunten. Maar echt vat op hem krijgen ze zelden. Soms komen ze met grof geschut. Vorig jaar betoogde minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) dat het populisme van Baudet verder gaat waar Wilders ophoudt. De vicepremier van D66 verweet de partijleider van Forum te discrimineren op basis van ras. Baudet, die er in het verleden juist voor had gewaarschuwd het vrije woord niet te ’criminaliseren’, deed aangifte van smaad en laster. Voor die gelegenheid had hij in een duur hotel een zaaltje journalisten opgetrommeld. Zij mochten de show slechts registreren. Het imago van nieuwkomer en buitenstaander, klaar om de gevestigde orde omver te werpen, wordt vanaf het ontstaan van Forum zorgvuldig gecultiveerd. Dat zit al in de beginselen. Forum strijdt tegen het ’partijkartel’, waarin beroepspolitici van gevestigde politieke partijen elkaar hoge posities toeschuiven. Forum wil deze elite vervangen door een nieuwe – vandaar de zomer- en winterscholen die Baudet en de zijnen organiseren, liefst in een kasteel, waar ze jeugdige, schrandere aanhangers met ambitie onderrichten in filosofie, geschiedenis en politicologie. Referendum De partij staat in de politiek een ’systeemverandering’ voor, waarin de burger direct kan meedoen aan de democratie via referenda, elektronisch meestemmen, een gekozen premier en burgemeester. FvD was een van de krachten die het (inmiddels afgeschafte) raadgevende referendum afdwong over het samenwerkingsverdrag tussen de EU en Oekraïne, maar de enige van de drie die zichzelf tot politieke partij in de Tweede Kamer promoveerde. Wat daarbij hielp, was de uitgekiende sociale media-strategie van het inmiddels omstreden Cambridge Analytica, dezelfde datahandelaar achter de online campagnes van Donald Trump en Brexit-voorvechter Nigel Farage. Intussen bouwden Baudet en mede-oprichter Henk Otten aan de organisatie, met afdelingen, en een wetenschappelijk bureau onder leiding van Baudets voormalige promotor Paul Cliteur, nu op de lijst voor de Eerste Kamer. Binnen drie jaar wierf de partij 25.000 leden en driehonderd kandidaten voor de kieslijsten. Maar meer nog dan de standpunten dankt Forum z’n air van outsider aan het ongerijmde karakter van Thierry Baudet. Baudet, die zich, op de achterbank gezeten, laat rondrijden in de Jaguar van zijn persvoorlichter, tevens kandidaat voor de Eerste Kamer. Baudet, die zijn boeken onbeschaamd signeert met ’van uw auteur, groet, Thierry’, die zich in porno-pose laat fotograferen op zijn vleugel of aan de rand van een zwembad. Die vol overgave inspiratie opsnuift uit een lavendelzakje. Die zichzelf zonder schaamte ’de befkoning van Amsterdam’ noemt en die gedecideerd uiteenzet dat vrouwen minder excelleren in serieuze beroepen en nu eenmaal meer gericht zijn op familie. Militair vest Ook in de Kamer is Baudet een vreemde eend in de bijt. Neem de keer dat hij in bijeengeraapt militair vest achter het spreekgestoelte verscheen. Een vest dat ’van elastiekjes aan elkaar’ hing, en dat was precies zijn punt: onze jongens worden afgescheept met aftands materiaal. Forum voor Democratie had zich tot dan toe amper uitgesproken over defensie. Terwijl de Kamer toenmalig defensieminister Hennis ter verantwoording riep over het fatale mortierongeval in Mali, presenteerde Baudet zich als dé man die de zorgen van Jan Soldaat begreep. De reacties lieten zich raden. Goedkoop effectbejag over de rug van dode militairen, klonk het in de Kamer. Er werd zelfs gewezen op de vorm van zijn performance – in militaire kringen is het not done militaire kleding te combineren met een burgerkloffie. Veel militairen vonden het prachtig. Hetzelfde deed hij later voor de pulsvissers – ook geen sector die Forum daarvoor veel aandacht had geschonken. „U moet in Europa met uw vuist op tafel slaan”, riep Baudet naar landbouwminister Schouten. „En misschien dat Rutte zijn baantje dan niet meer krijgt; dat is dan jammer voor hem!” De Urker vissers trakteerden hem vanaf de tribune op applaus. Kamerleden die zich hadden verdiept in de techniek, die werkbezoeken hadden afgelegd naar Urk, bleven berooid achter. Soms vergaloppeert de nieuwkomer zich, zoals bij de algemene beschouwingen, waar hij het debat liet voor wat het was. Het was ’beneden zijn waardigheid’. In de peilingen volgde subiet een terugslag. Een fout, erkende Baudet tegenover zijn leden. Nu Forum een machtsfactor van belang wordt, zou het bijna zo salonfähig worden als het partijkartel waartegen hij te hoop loopt. Afgelopen dinsdagavond, een dag voor de verkiezingen, zou Baudet aanschuiven bij Pauw & Jinek om met GroenLinks-voorman Jesse Klaver te debatteren over de de reactie op de aanslag in Utrecht. Maar de Forum-voorman liet verstek gaan. Laf, oordeelde Klaver, die een kans zag wegglippen om zijn lievelingstegenstander te kijk te zetten. Als enige partij had Forum na ’Utrecht’ z’n campagne niet stilgelegd. Tijdens de partijbijeenkomst die avond legde Baudet de schuld van de aanslag impliciet bij het ’beleid van open grenzen’ van VVD en CDA. Zijn kompaan in de Kamer Theo Hiddema kroop in de slachtofferrol door te stellen dat de aanslag in Utrecht Forum werd aangewreven. Hij verwees daarbij naar Pim Fortuyn, ook een buitenstaander die het politieke landschap spleet. Herdenking Het leverde Forum alom hoon op in de Kamer, waar Baudet ook nog eens te laat verscheen bij de herdenking van de slachtoffers. Een politiek slaatje slaan uit een aanslag: ’misselijkmakend’, was het oordeel. ’Ketelmuziek’, luidde Baudets repliek. Het lijkt er niet op dat het akkefietje zijn aanhangers afschrikt. Lijsttrekker voor de senaat Henk Otten kondigde al aan dat Forum zich constructief zal opstellen als het kabinet om steun komt onderhandelen. „Er valt met ons te praten.” Wordt de partij tegen het partijkartel daar vanaf nu een onderdeel van? Het zou prima passen bij de tegenstrijdigheid die de partij van Baudet eigen is. LOOPBAAN VAN EEN OUTSIDER •Naam: Thierry Henri Philippe Baudet •Geboren: Heemstede, 28 januari 1983 •Opleiding: Stedelijk Gymnasium Haarlem, bachelor geschiedenis, doctoraal rechten aan de Universiteit van Amsterdam. Promotie aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden, later verbonden aan de Universiteit Tilburg. •Bepleitte via het door hem opgerichte Burgerforum EU een referendum over de Nederlandse relatie met de EU. •In 2015 richtte hij de denktank Forum voor Democratie op, die een jaar later een van de drijvende krachten werd achter het Oekraïne-referendum. In 2017 kwam Forum, een politieke partij inmiddels, met twee zetels in de Tweede Kamer. •Baudet schreef meerdere boeken, behalve romans ook over klassieke muziek, met alarmerende titels als De aanval op de natiestaat en Oikofobie, de angst voor het eigene.