Naleving regels verscheurt families en vriendenclubjes: hoe voorkom je coronaruzie?

In veel families is het een heet hangijzer: hoe gaan we om met de coronaregels? Iedereen kent de voorbeelden van familieleden die het niet zo nauw nemen met de afstand of juist de mensen die hun sociale leven stilzetten en afspraken afzeggen. Het kan leiden tot spanningen wanneer iemand een totaal andere mening heeft over corona dan jijzelf hebt. „Dat komt omdat mensen om zich heen kijken wat de norm is”, vertelt sociaal psychologe Liza Luesink. „En daar willen we bij horen omdat we dat vanuit de evolutie zo hebben geleerd. Mensen kijken naar anderen om te zien wat de bedoeling is. Zeker omdat we allemaal geen ervaring hebben met deze situatie.” En daarom kan het in families en vriendengroepen ook juist voor spanning zorgen, legt Luesink uit. „Voor mensen die dicht bij je staan of die je hoog hebt zitten, geldt het gevoel dat je erbij wil horen sterker”, vertelt de psychologe. „En iemand die er dan exact tegenovergesteld in staat als jij: dat werkt verwarrend en kan zorgen voor conflict en kortsluiting. Omdat je de norm wil volgen die op dat moment gebruikelijk is, maar het wel of niet volgen van de maatregelen ook een onderdeel is van jouw identiteit.” Mondkapje Toch hoeft het niet per se voor ruzie te zorgen, vertelt Luesink. „Als jij altijd een mondkapje draagt en iemand anders niet en je spreekt diegene daarop aan, ervaren ze dat alsof je iets zegt over wie zij zijn. Als jij zegt dat je dat stom en onverantwoord vindt, zullen ze zich eerder ingraven dan het met jou eens zijn.” En andersom werkt dat precies hetzelfde. „We voelen ons dan aangevallen in wie we zijn, omdat onze mening over deze maatregelen voelen als een onderdeel van onze identiteit.” Beter is het dan ook om het ’bij jezelf te houden’. „Val anderen niet aan op hun mening, maar vertel over waarom je het zelf belangrijk vindt om de regels wel of niet te volgen. Erken dat de ander er weerstand tegen heeft, maar leg vooral uit waarom jij er zelf niet anders in staat.” En, zo luidt het advies, haal het ook weg van de twee die het meningsverschil hebben. „Een feestje dat niet door kan gaan? Dat is natuurlijk voor iedereen vervelend. Maar benadruk bij iemand die daar moeite mee heeft vooral dat het niet je eigen beslissing is geweest. Dat je het zelf ook liever anders had gezien. Want zo vind je elkaar – ondanks dat je er anders tegenaan kijkt.” Motorgek Dick Bakker (85): ’We willen geen risico’s lopen’ Voor Dick Bakker is de coronatijd een ’hele individualistische’. „Mijn vrouw en ik zijn heel actief, en gaan regelmatig met de motor eropuit”, vertelt de motorrijderuit Heiloo. „Maar ondanks dat we lid zijn van de club, doen we het nu alleen.” Bij tochten door de omgeving is er namelijk traditioneel een samenkomst, een lunch en een gezellig moment aan het einde. „Daar doen we nu niet meer aan mee. We willen geen risico lopen. Anderen doen dat wel. Ze hebben wel begrip voor ons besluit, maar erg gezellig is het niet.” Toch krijgt Bakker ’weinig weerstand’ als hij aangeeft de coronaregels strak te volgen. „Sinds maart hebben we bijna geen bezoek gehad, gaan we niet meer op verjaardagen langs en zijn de gezelligheidstripjes tot een minimum beperkt. En ondanks dat mensen over corona allemaal een sterke mening hebben, is er niemand die daar richting ons moeilijk over doet. Ze hebben er begrip voor dat we zo min mogelijk risico nemen.” Toch kijkt de motormuis met een schuin oog naar de feestjes en evenementen die her en der nog wel worden georganiseerd. „Onze regelmatige contacten zijn vrijwel nihil geworden. En anderen gaan er gewoon mee door. Ik vind dat wel abnormaal. Maar dat zullen mensen misschien ook van ons vinden.” Studente Julia Peters (21): ’Rijk sociaal leven’ Studente Julia Peters heeft een ’rijk sociaal leven’, maar zit in een ’lastige positie’. „Ik zie om mij heen veel leeftijdsgenoten die zich niet aan de maatregelen houden”, vertelt ze. „En ook een aantal dat dat wel doet en alert is. Helaas worden al die jongeren over één kam geschoren.” Want Julia is zelf al sinds het begin van de pandemie niet meer ’naar de stad’ geweest. „Mijn laatste feestje was carnaval. Ik heb nog een paar verjaardagen gehad, maar altijd volgens de regels. Je sociale leven hoeft niet te stoppen.” Maar toch: in haar leeftijdscategorie zijn er mensen die de regels aan hun laars lappen. „Als je met twee man te veel bent, dat kan gebeuren, maar feestjes met twintig, dertig mensen in een schuur: daar kan ik het niet mee eens zijn.” Toch krijgt de jonge studente uit Beuningen veel begrip van leeftijdsgenoten. „Iedereen respecteert elkaars keuze. Al vinden sommigen het ook wat overdreven.” Sinds het begin van de crisis werkt Julia voor haar parttime-baan namelijk vanuit huis. „Het grappige is dat juist sommige mensen die wat ouder zijn dan ik mijn gedrag wat overdreven vinden, terwijl ik van leeftijdsgenoten veel begrip krijg. Maar we hebben een probleem, dat is dat virus. Ik vind dat we allemaal ons steentje bij moeten dragen en dan zijn we er zo snel mogelijk vanaf. Ook ik mis de feestjes. En dan vooral om gewoon lekker een hele avond te dansen in de stad met vrienden en vriendinnen. Je kan samen online wijn drinken via Zoom, maar dat is toch anders.” Coronacriticus Tjeu Claase (79): ’Respecteer mening van anderen’ Tjeu Claase uit het Gelderse Malden wordt volgende maand tachtig, maar dat is voor hem geen reden om in openbare plekken een mondkapje te dragen. „Ik vertik het”, zegt hij stellig. „Er zijn mensen die de deur niet uitgaan uit angst voor een virus dat volgens mij net zo gevaarlijk is als een griepje. Idioterie vind ik dat.” Zijn naar eigen zeggen ’afwijkende mening’ wordt niet door iedereen in zijn omgeving gedeeld. „Het is heel wisselend. We hebben vrienden en familie die er net zo in staan als wij, en zich niet bang laten maken. Maar we kennen ook mensen die doodsbenauwd zijn. Van die mensen houden we even afstand.” De afwijkende mening van Claase zorgt echter in familie- en vriendenkringen zelden voor wrijving. „Als je respect hebt voor andermans mening en afstand houdt als mensen het wel vragen aan je, is er niets aan de hand.” Die houding heeft Claase geleerd van zijn vader. „Als je niet over geloof en politiek praat, krijg ook geen ruzie”, vertelt Claase lachend. „Maar daar gaat het wel om. Ik heb een andere mening dan anderen, en er is een tweedeling gekomen van dit hele gedoe. Maar je hoeft het conflict niet op te zoeken. Leef en laat leven, en respecteer de mening van anderen. Zij hebben er een mening over en houden liever afstand, en ik heb een mening en wil er geen ruzie over maken. Dan kan het leven gewoon doorgaan.” Werknemer Minou Rensen (39): ’Geen wrijving in mijn eigen kring’ Minou Rensen vindt de maatregelen niet zo moeilijk om te volgen. „Ik werk bij de sociale dienst en moet, omdat het een cruciale sector is, zo nu en dan nog naar kantoor.” Onder haar familie, collega’s én vrienden heerst er geen twijfel: de maatregelen en regels zijn belangrijk. „Eigenlijk merk ik in mijn kring geen wrijving”, vertelt Minou. „Iedereen is zich er van bewust.” Wel vindt de Schiedamse dat het ’allesbehalve gezelliger wordt’ in ons land. „Op sociale media lees je soms verschrikkelijke dingen. En mensen worden ook veel sneller agressief.” Ze vertelt over momenten in de supermarkt waarin ze iemand aanspreekt die ’per ongeluk te dichtbij komt’. „Je krijgt gelijk de huid vol gescholden. Mensen hebben zo’n kort lontje ontwikkeld. Ik heb nu echt het gevoel dat de maatschappij kapot aan het gaan is. Een discussie is nauwelijks meer mogelijk met mensen die er anders in staan dan jij. Die verharding vind ik verschrikkelijk. Meer dan ooit is het ’ieder voor zich’. Ikke ikke ikke, en de rest van het land kan stikken.”