Expert: heropbouw gaat ’ettelijke honderden miljoenen kosten’

Franse miljardairs als Bernard Arnault en François-Henri Pinault, de man van actrice Selma Hayek, hebben al hun financiële hulp toegezegd. Maar is het mogelijk de iconische kathedraal weer te herstellen? Ja, zegt expert Fons Asselbergs. Fons Asselbergs heeft als voormalig Rijksadviseur Cultureel Erfgoed, bijzonder hoogleraar gebouwd cultureel erfgoed aan de Radboud Universiteit en Directeur Rijksdienst Monumentenzorg en andere talloze functies zelf met heel wat projecten te maken gehad. Van de verbouwing van het Rijksmuseum tot en met de renovatie van het Collège néerlandais in Parijs. Een kerk als de Notre-Dame is te herstellen, is zijn overtuiging. Tot en met de ingestorte torenspits aan toe. ,,We beheersen de technieken, zowel met hardsteen, als hout en op het gebied van de constructie’’, zegt hij. ,,In de loop van de afgelopen eeuw is er een flink aantal kerken opnieuw opgebouwd. Neem alleen al in Nederland de Laurenskerk in Rotterdam, de Sint Stephanuskerk in Nijmegen of de Eusebius in Rotterdam. Allemaal gebombardeerd in de oorlog en hersteld.’’ Dat de Notre-Dame opnieuw wordt opgebouwd, is voor Asselbergs een uitgemaakte zaak. ,,Niet zozeer alleen uit nostalgie, maar ook als revanche als geschonden gezicht van de stad’’, zegt hij. Maar het kan wel tientallen jaren duren voordat het werk klaar is. ,,Vooral in Frankrijk kan de bureaucratie enorm zijn, heb ik gemerkt bij de restauratie van het Collège néerlandais. Maar als de president zich er mee gaat bemoeien, kan dat meevallen. ,,De volgorde zal zijn: een nauwkeurige inventarisatie van de constructie, het steenwerk, de dakspanten, het gewelf, ondersteunende activiteiten zodat het gebouw niet verder afkalft, veiligheidsmaatregelen, het instellen van een staatscommissie voor de restauratie.’’ Dat het veel geld gaat kosten, staat vast. Ettelijke honderden miljoen, schat Asselbergs. Al zijn de exacte kosten van tevoren niet in te schatten, zeker nu de precieze schade nog niet bekend is. ,,Bij het Rijksmuseum kwam het totale budget uiteindelijk op 335 miljoen euro, terwijl dat bedrag in zelfde cijfers in guldens was geschat. ,,Maar het budget moet niet het uitgangspunt zijn, het overwinnen van het trauma moet het einddoel zijn’’, stelt Asselbergs. Dat de gotische kathedraal op sommige punten anders zal zijn dan tot nu toe, vindt Asselbergs niet een onoverkomelijk groot probleem. ,,Niets is zo veranderlijk als een monument’’, zegt hij. ,,Als hij niet verandert, groeit hij uit de tijd. Dat geldt zelfs voor het Paleis op de Dam. De materie van de Notre-Dame is voor een groot percentage negentiende eeuws, dat is in de loop der tijd stukje bij beetje vervangen, net als bij de Sint-Jan in Den Bosch bijvoorbeeld. De Notre-Dame gaat nu veranderen in een 21e eeuwse kerk. Dat is ook niet ongewoon.’’ Maar uiteindelijk zal de Notre-Dame diezelfde historische, culturele waarde hebben als hij al eeuwen heeft, denkt Asselbergs. ,,We moeten het afwachten, maar sommige gebarste stenen of kromgetrokken voorwerpen krijgen ook weer een nieuwe herinneringswaarde. Want deze brand is een nieuw historisch feit. Dat is op zichzelf ook interessant.’’