Het huis dat niemand wil, zelfs niet voor 1 euro

Onder de grond herbergt het doodnormaal ogende pand zo’n 2.470 vierkante meter aan opslagruimte, waarvan de wanden sterk genoeg zijn om een kernbom te overleven. Een overblijfsel uit de Koude Oorlog waar vanaf de buitenkant niets te zien is, zo schrijft Het Nieuwsblad. Niemand wist ervan, ook de buurtbewoners niet. „Het was ook de bedoeling dat de bunker onopvallend en geheim bleef”, zegt Robrecht Janssen van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK). Kunst onder de grond Groep 21, een mysterieuze interministeriële groep hoge ambtenaren was door de staat aangesteld om het Belgische kunsterfgoed te beschermen. Begin jaren 50 daarom begon men met de bouw van vijf bunkers: twee in Brussel, een in Antwerpen, eentje in Mariemont en de grootste in Eigenbrakel. In het geval van een nucleaire dreiging zou daar onder meer de kunst uit kerken naartoe gebracht kunnen worden. „Maar voor zover ik weet is de bunker daarvoor nooit gebruikt”, zegt Janssen. Begin jaren 60 viel de groep uit elkaar en de bunker werd vanaf dat moment gebruikt als opslagplaats voor de kunst van de Franse Gemeenschap. „Eind jaren 80 heeft het KIK het beheer aan hen overgedragen. En daarna zijn de problemen begonnen. ” Giftige schimmel De atoomschuilkelder die stevig genoeg moest zijn om een nucleaire aanval te weerstaan, bleek echter niet bestand tegen vocht. Tot overmaat van ramp nam een giftige schimmel, de aspergillus glaucus, er zijn intrek. Honderden kunstwerken raakten aangetast, en de bunker betreden mocht alleen in speciale beschermende pakken. „De bunker schimmelvrij krijgen, is moeilijk. Omdat het zo’n afgesloten ruimte is, is het amper te reinigen.” De vochtige schimmelkelder doet inmiddels geen dienst meer als kunstopslag en dus wordt naarstig gezocht naar een nieuwe bestemming en eigenaar voor het bijzondere bouwwerk met zijn ongewenste gast. Burgemeester bedankt De burgemeester mocht het pand overnemen voor een symbolische euro, maar die bedankte uiteindelijk voor het gigantische besmette gebouw zonder ramen. Er lopen plannen om het pand dan maar te ontmantelen. Al zal dat geen eenvoudige klus zijn, zegt Janssen. „In Antwerpen hebben ze de bunker onder het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten met dynamiet verwijderd tijdens de renovatie. Maar die was een stuk kleiner dan die in Eigenbrakel.”, zo besluit Jansen.