’Bootje alleen nog voor elite’

En daar is de laatste maanden erg weinig aandacht voor, vindt branchevereniging Hiswa. Gerdina Krijger wil de alarmbellen luiden, maar krijgt bij de gemeente geen gehoor. „Tijdens raadsvergaderingen waarbij de zogeheten Nieuwe Vaarnota wordt besproken, gaat steevast alle aandacht naar de rondvaartbranche toe. We zijn vorige maand naar de raadsvergadering geweest. De rondvaartbranche kwam in zulke groten getale inspreken, dat de inspreektijd werd verkort tot anderhalve minuut per persoon. Daardoor kwamen andere belanghebbenden, waaronder wij, het watersportbedrijfsleven, niet aan bod.” Jachthaven-eigenaar Nick Smit van de Kadoelenwerf in Noord, die het woord voert namens samenwerkingsverband Nautische Dienstverlening Amsterdam, heeft kopzorgen over hoge investeringen. Hij heeft ligplekken, maar ook komen klanten hun boot op de werf opknappen. Smit moet zijn jachthaven toegankelijker maken voor meer elektrische bootjes. „Dat is nog niet zo erg”, zegt hij. „Maar de kosten worden zo hoog, voor ons en voor de eigenaren van boten, dat het onverantwoord is om nu investeringen te doen. Het is onzeker of we die wel terug kunnen verdienen. Wij willen graag meewerken met de gemeente, maar het is niet billijk wat er nu van ons wordt gevraagd. We verliezen nu al geld omdat er geen nieuwe schone dieselmotoren meer worden ingebouwd.” Het kanaal waar de Kadoelenwerf aan ligt, is net als vele andere Amsterdamse wateren in de toekomst niet meer met bijvoorbeeld een dieselmotortje te bereiken. Smit vreest dat veel booteigenaren zullen stoppen met hun hobby als de kosten zo hoog oplopen. „Op die onzekerheid kunnen wij als bedrijf deze grote investeringen niet doen. Ik krijg de indruk dat de gemeente daar helemaal niet bij stilstaat.” Zwakke stroomtoevoer Nu kan Smit twintig zware elektrische boten laden op zijn werf in Noord. Dat moeten er veel meer worden: 120. Maar daarvoor moet hij niet alleen investeren in de laadpalen, maar ook moet hij investeren in de energietoevoer. „Maar de stroomtoevoer in Noord is hier te zwak”, zegt hij. „Die kunnen de extra stroomvraag nog helemaal niet aan. Ik kan wel vragen bij de netbeheerder om een extra dikke kabel aan te leggen naar de jachthaven, maar de vraag is of daar voldoende stroom voor geleverd kan worden. De kabels die hier nu in Noord liggen, zijn van voor de jaren zeventig. De infrastructuur is niet berekend op een veel grotere vraag. Daarnaast kost het aanleggen van zo’n kabel klauwen vol met geld. Dat gaat me tienduizenden euro’s kosten. Heb ik straks nog wel klanten om dat terug te verdienen? Een bootje aan een laadpaal in een jachthaven vreet stroom, het hele jaar door. Ook als de boot stil ligt, loopt de accu langzaam leeg.” Krijger van de Hiswa vindt dat de ondernemers in de stad in een rechtsonzekerder situatie komen. „Hier moet veel aandacht voor zijn. Daar komt nog bij dat de gemeente Amsterdam nog maar een paar jaar geleden de bootjes wilde spreiden over de stad en slechts de binnenstad uitstootvrij wilde maken. Dat was ook al erg. De gemeente vergist zich door de regel op heel Amsterdam te plakken.” Vele Amsterdamse booteigenaren zien net als Smit en Krijger donkere wolken boven hun geliefde hobby hangen. Een boot ombouwen kost tussen de 4.000 en 40.000 euro. Met een accu kan dan steeds zo’n acht uur worden gevaren. Kleine beurs Smit: „We hebben hier mensen uit alle lagen van de bevolking. Ook mensen met kleine grachtensloepjes. Ook die moeten allemaal elektrisch worden. Dat is voor iemand met een kleine beurs behoorlijk veel geld. De grote verhuurbedrijven en de rondvaartbranche lachen om deze investeringen. Maar de man uit de straat kan er niet om lachen. Het lijkt erop dat de stad alleen nog maar toeristen en de elite op de grachten wil. Dat de stad van de gemeente een pretpark moet worden, op het water alleen nog maar ruimte voor het bedrijfsleven dat verdient aan rondvaarten. Voor een Amsterdammer zijn de kosten nauwelijks meer op te brengen.” Een van die Amsterdammers is Brent van der Doelen die met zijn bootje in de Admiralengracht ligt. Het is een boot van 7,5 meter met een kajuitje er op. Hij maakt de boot nu zomerklaar. „Op zich wil iedereen elektrisch varen”, zegt hij. „En al die bootjes in de gracht. Weet je hoe mooi iedereen dat vindt? Het is een kleurrijk gezicht dat bij de stad past. Waarom moet dat weg?” Van der Doelen is nu jaarlijks 1500 euro kwijt aan zijn bootje. Hij vreest dat het een veelvoud wordt. „Bovendien kun je in de stad niet opladen, mocht je accu leeg raken.” Arend Nijboer (zie hoofdfoto, red.) gaat gewoon weg. „Ik vlucht naar Zaandam met mijn boot”, kondigt hij aan. „Ik lig al jaren in Amsterdam met mijn boot, maar de hoge kosten van een ombouw naar elektrisch wegen niet op tegen de voordelen. Wat heb ik aan deze lokale maatregel? Niks. ’Koop een boot en werk je dood’, gaat nu wel op als slogan.” De gemeente bedenkt volgens Nijboer maatregelen tegen de drukte in de grachten, maar buiten het Centrum is het volgens hem niet druk. De boot van Arend is 14 meter lang. „Als ik die moet ombouwen kost het me bijna een ton. En dat terwijl ik met mijn boot de stad niet eens in kan. Mijn boot is te hoog om onder de grachtenbruggen door te varen. Ik vaar over het IJ en naar Zeeland bijvoorbeeld. Amsterdam raakt me kwijt als klant. En mij niet alleen. Dat is toch gewoon kapitaalvernietiging.” Verkeerde telling Krijger en Smit wijzen er op dat de gemeente alleen maar de 7.000 vergunningen meetelt in de plannen. „Er liggen zeker zoveel bootjes in de jachthavens, die er niet bij worden opgeteld. Waarom niet? Weet de gemeente dat niet?” Wat de vraag naar extra elektriciteit betreft, zegt een woordvoerder van netbeheerder Liander in gesprek te zijn met de gemeente. „We hebben een studie gedaan naar de verdere elektrificatie van de stad. De belasting van het elektriciteitsnet zal de komende decennia 2,5 tot 5 keer toenemen. Op een aantal plekken in Amsterdam lopen we nu tegen de maximale capaciteit aan. Als we daarnaast een zwaardere kabel moeten aanleggen, naar bijvoorbeeld een jachthaven, kost dat ongeveer een jaar. De kosten daarvan kunnen, afhankelijk van de zwaarte van de kabels, in de tienduizenden euro’s lopen.” Smit: „Als ik daarbij optel wat ik op mijn eigen terrein aan kabels moet laten aanleggen, ben ik enkele tonnen kwijt.”