Agractie genadeloos na crisisberaad kabinet: ’Totale chaos’

Premier Mark Rutte verklaarde „versnelling aan te brengen” in het terugbrengen van de uitstoot van stikstof, maar heel concreet werd het volgens critici allemaal niet. Rutte zegt sneller een akkoord te willen van Brussel om met de „woest aantrekkelijke regeling” van minister Christianne Van der Wal (Stikstof) te beginnen.

„Enerzijds de pauzeknop, anderzijds versnellen. De pauzeknop lijkt ons meer dan logisch, om in de provincies te komen tot beleid mét draagvlak op het platteland en onder boeren”, reageert Agractie in een verklaring op het crisisoverleg na de Provinciale Statenverkiezingen. „Zonder dwang en beperkingen op landbouwgrond.”

Wopke Hoekstra sluit niet uit dat het CDA het regeerakkoord op termijn open wil breken.

Ⓒ ANP / ANP

Agractie wil dat het kabinet versnelt met het legaliseren van PAS-melders en „regelen van houdbare vergunningen.” Daarnaast meent de belangenorganisatie van boeren dat er van een versnelling van stikstofreductie „op dit moment beslist geen sprake” kan zijn. „Eerst is ruimte nodig binnen de doelen van de coalitie om te komen tot realistisch uitvoerbaar beleid.”

Het kabinetsbesluit om voorlopig maar even te wachten tot de provinciebesturen zijn gevormd is „weer een paar maanden uitstel”, zegt Johan Vollenbroek van de - deels op overheidssubsidie afhankelijke - milieuorganisatie MOB, waarmee hij meerdere rechtszaken tegen de Nederlandse Staat aanspande. Hij vindt de uitkomsten onverteerbaar, omdat het stikstofdossier ook al stil kwam te liggen toen Johan Remkes er als bemiddelaar mee aan de slag ging.

Uitstel

„Deze premier laat volstrekte incompetentie zien, hij kan alleen maar uitstellen”, aldus Vollenbroek over Mark Rutte. Volgens hem heeft die „de ruggengraat van een tuinslang.” Vollenbroek kwalificeert de beslissing van het kabinet als „gekleuter” en „amateurisme” en vindt het „geen niveau van politiek, geen besturen van een land.”

Vollenbroek heeft weinig hoop voor zijn zaak op de provincies, omdat men daar vaker op de hand van de boeren zou zijn en de BBB een klinkende verkiezingsoverwinning boekte. Volgens de milieu-activist „haal je Nederland zo niet van het slot af.” Terwijl volgens hem een begin gemaakt zou moeten worden met het aanpakken van piekbelasters, ofwel bedrijven die veel uitstoot op natuurgebieden veroorzaken, ziet Vollenbroek her en der in het land juist dat er nieuwe varkens- en kippenstallen worden geopend. Op de richting van het MOB heeft het besluit geen invloed, aldus Vollenbroek. „We zetten onze eigen koers gewoon door.”

Ook vanuit de oppositie - van links tot rechts - klinken harde woorden. BBB-leider Caroline van der Plas reageerde in een filmpje op sociale media verbijsterd op de persconferentie. Ze roept CDA-leider Wopke Hoekstra op nu al een streep in het zand te zetten door 2030 uit het coalitieakkoord te halen, en niet te wachten op de plannen van provincies. Ze vindt dat premier Rutte meer leiderschap moet tonen.

GroenLinks-voorman Jesse Klaver ziet „totale onmacht” bij het kabinet. Volgens PVV-leider Geert Wilders is een kabinetscrisis onafwendbaar. Klaver zegt dat een „kabinet moet regeren en helderheid moet geven over wat het wil. Maar dit kabinet is enkel nog met zichzelf bezig en niet in staat om oplossingen te bieden voor de grote problemen van deze tijd.”

PvdA-leider Attje Kuiken noemt het „tijdrekken” van de coalitie een „noodgreep.” Zij ziet een „kabinet in crisis”, zei ze in het tv-programma OP1. Dinsdag wacht de coalitie een zwaar debat, waarschuwt Klaver alvast. Dan debatteert de Tweede Kamer met het kabinet over de uitslag van de verkiezingen in de provincies.

SP-leider Lilian Marijnissen spreekt van een „politieke truc” in plaats van een oplossing voor de samenleving. „Zeggen het vertrouwen in de politiek te willen herstellen, maar vervolgens met een totaal onnavolgbaar verhaal komen”, twittert Marijnissen. CDA-Kamerlid Derk Boswijk vindt dat stikstof snel moet worden gereduceerd, maar „het is echt een misvatting dat met harde deadlines wapperen, dreigen met onteigening als je deze deadlines niet haalt, zorgt voor de versnelling die zo hard nodig is”, aldus de landbouwwoordvoerder van de partij.

Regeerakkoord

Premier Rutte zei vrijdagavond niet te verwachten dat onderhandelingen over het regeerakkoord al de komende weken gevoerd zullen worden. „Wellicht wel voor de zomer, op het moment dat het CDA dat wil.” Vicepremier en D66-leider Sigrid Kaag en haar collega Carola Schouten (ChristenUnie) stelden „begrip te hebben voor de positie” van Hoekstra.