De dreiging komt van criminelen en van inlichtingendiensten van landen. Nu blijft het volgens Schoof nog bij speldenprikjes, waarmee hackers willen aangeven waartoe ze in staat zijn. Maar ze zouden de elektriciteitsvoorziening plat kunnen leggen, de bankwereld kunnen verstoren of bedrijfsgeheimen kunnen stelen om de economie te ondermijnen. Schoof: „We moeten bewust zijn van het feit dat eigenlijk alles gedigitaliseerd is.”

’Van pinnen tot stoplichten’

Hij krijgt bijval van Inge Philips van adviesbureau Deloitte. Ze werkte eerder voor inlichtingendienst AIVD en het Team High Tech Crime van de landelijke politie. „Het gaat om alle voorzieningen die we dagelijks gebruiken, van pinnen tot stoplichten. Alles wat wij doen, heeft een digitale basis. En zonder voldoende beveiliging zijn we kwetsbaar in alle delen van de samenleving. Een probleem op één plek kan zich heel snel verspreiden naar andere domeinen”, zegt Philips.

De oplossing: segmenteren. Aparte systemen maken, met goede ophaalbruggen ertussen, zodat een storing geen andere netwerken kan meesleuren. Philips: „Maar we moeten niet voor alles naar de overheid kijken, we moeten onze systemen zelf ook veilig maken. Consument, koop geen rommel. En beste producent, verkoop geen dingen die niet af zijn maar zorg dat de veiligheid zit ingebakken.”

Nederland heeft te weinig ICT-specialisten, en daarom willen Schoof en Philips dat er meer geld komt voor onderwijs. Philips: „Vanaf de basisschool moeten kinderen leren dat dit een digitale samenleving is. Het gaat niet weg, het wordt alleen maar meer. Scholen hebben wel allemaal hippe iPadjes die leerlingen mogen gebruiken, maar de inhoud van de lessen is hetzelfde als dertig jaar geleden. Dat kan niet, het is 2017. We moeten er iets aan doen, en snel.”