Bokito-bestuurders gevaar op de weg

’Boosheid in het verkeer levert niets op, maar kost heel veel”, zegt VVN-directeur Evert-Jan Hulshof. Op haar website lanceert de verkeersorganisatie vandaag de video ’Martijn is Boos’, waarin programmamaker Barbara van Boogaard onderzoekt waarom mensen zo snel kunnen veranderen achter het stuur: van vredelievende burger tot opvliegend standje. VVN wil potentiële verkeershufters een spiegel voorhouden. Hulshof ziet dat agressie in het verkeer allesbehalve een zeldzaamheid is. Hij baseert zich op bestaande cijfers die tonen dat tussen 2015 en halverwege 2018 het aantal boetes voor huftergedrag met twee derde is gestegen. Bovendien zijn de meeste verkeersongelukken te wijten aan menselijke fouten en samen kosten die de samenleving zo’n 14 miljard euro. „Het zijn gelukkig niet veel mensen, maar degenen die het betreft, veroorzaken een groot probleem”, bevestigt Rinus van de Guchte van het politieteam verkeer Zeeland en West-Brabant. „Een echt goeie chauffeur is ook in staat foutjes van een ander te corrigeren.” Maar boze Bokito-bestuurders kunnen dat niet. „Die zijn te veel met zichzelf bezig en hebben geen oog voor een ander.” Oorzaken Marjan Hagenzieker, hoogleraar verkeersveiligheid aan de TU Delft, achterhaalde enkele oorzaken met haar onderzoek naar emotie in het verkeer. „Mensen worden vooral boos als ze denken dat anderen hen iets aan doen. Als je gehinderd wordt in je normale gang. Iemand die bijvoorbeeld heel langzaam voor je rijdt of iemand die je de pas afsnijdt.” Weggebruiker Alexander Korf bevestigt dat. „Ik wil anderen niet tot last zijn. En met mijn snelheid ben ik dat ook niet”, zegt hij in de video. Maar als een andere weggebruiker te lang links blijft hangen, irriteert dat wel. „Op een gegeven moment ga ik er dan wel rechts voorbij.” In negen van de tien gevallen ziet Korf de ander dan kijken met een blik van: ’Ik rij toch de maximumsnelheid? Wat loop je nou te duwen?’ Niet iedereen weet zich netjes in te houden. Een deel van de verkeersdeelnemers rijdt nu eenmaal rond met een te hoog gehalte aan testosteron. Zij zijn minder in staat emotionele opwellingen te controleren. Hersenonderzoek van het Donders Instituut laat zien dat agressieve mensen daardoor sneller doorslaan. Van bumperkleven en toeteren tot erger weggedrag. Veilig Verkeer Nederland heeft de afgelopen twintig jaar de nodige campagnes gehouden om mensen bewust te maken van hun rijgedrag. Zo was er al de kans om een rijstijlscan te laten doen. Daarnaast bedachten studenten in 2006 een ’Sorry-gebaar’ voor als je een foutje maakt: een duim omhoog in plaats van de beruchte middelvinger. Maar kennelijk was het nooit afdoende. „De grootste verkeershufters gaan we waarschijnlijk ook met deze nieuwe actie niet bereiken, laat staan veranderen”, erkent VVN-directeur Hulshof. „Maar iedereen kan ineens boos worden achter het stuur. Onze video laat je begrijpen waarom dat gebeurt.” Eerst drie keer ademhalen, lijkt nog altijd een goede aanbeveling. Hoogleraar Hagenzieker heeft ook een goed advies: neem iets nooit persoonlijk. „Die weggebruiker die volgens jou niet snel genoeg optrekt, doet dat over het algemeen echt niet om jou te pesten. Misschien weet deze automobilist de weg niet, heeft hij problemen met de auto of heeft hij net zijn rijbewijs behaald en is hij nerveus. Wanneer je je in de ander verplaatst, word je al snel rustiger.” Voor de echte verkeershufters bestaat volgens VVN maar één oplossing: direct staande houden op de weg. Zoals vroeger de Porsches van de rijkspolitie ook deden. Hulshof: „Nu zou je dat moeten doen met undercover politieauto’s.”