Nieuwe leider IS: ongekende bruut met bijnaam ’De Verwoester’

Al-Baghdadi zou hem afgelopen zomer al als diens opvolger hebben aangewezen. Toen loofden de Amerikanen ook direct een beloning van 5 miljoen dollar uit voor informatie over zijn verblijfplaats. Het was Al-Salbi die sindsdien IS al feitelijk leidde, terwijl zijn baas voortdurend op de vlucht was. Tot het moment dat hij, op de hielen gezeten door Amerikaanse special forces, zichzelf eind oktober vorig jaar in een doodlopende tunnel opblies. Diens dood betekende vooral een symbolische klap voor IS: de extremisten hebben hun voormalige kalief verloren. Het is onwaarschijnlijk dat Al-Salbi die status ooit zal bereiken. Met hem komt er meer een radicale straatvechter aan het hoofd van de organisatie te staan. Een type zoals Abu Musab al-Zarwaqi, de nietsontziende Jordaanse leider van de voorloper van IS. Contacten Al-Qaeda Het is aan Al-Salbi om de organisatie weer opnieuw op te bouwen. Hij heeft in Syrië en Irak in ieder geval nog altijd de beschikking over een kleine 20.000 strijders. Bovendien is het nog altijd een chaos in die landen, wat hem goed uitkomt. Mogelijk beschikt hij ook nog over oude contacten binnen Al-Qaeda, waar hij in het verleden onder meer als sharia-rechter optrad, die kunnen helpen om de twee jihadistische bewegingen nader tot elkaar te brengen. Al-Salbi ontmoette Al-Baghdadi in 2003 in het Amerikaanse gevangenkamp Bucca in de Iraakse stad Basra. Daar legde Al-Baghdadi de basis voor Islamitische Staat door een monsterverbond te sluiten tussen radicale jihadisten en officieren van het verslagen regime van Saddam Hussein. Al-Salbi was jaren later, in 2014, nauw betrokken bij de inname door IS van Mosul, dat de aanzet vormde voor de oprichting van het kalifaat. Hij komt zelf uit Tel Afar, niet ver van Mosul, waar hij islamitische wetenschappen studeerde. Zijn andere bijnaam luidt daarom ook: ’De Professor’. Val kalifaat Hij zou net als Al-Baghdadi afstammen van de profeet Mohammed, wat hem ongetwijfeld aanzien zal geven onder de aanhangers van IS. Over zijn leeftijd is niets bekend. Hij stond op goede voet met Al-Baghdadi, maar was vooral bevriend met diens rechterhand Abu Alaa al-Afri, die in 2016 bij een Amerikaanse luchtaanval om het leven kwam. Zelfs binnen IS wordt de voormalige officier beschouwd als een bruut man, die veel tegenstanders van Al-Baghdadi uit de weg ruimde. Hij geniet populariteit, maar zal toch zijn status als nieuwe leider binnen de organisatie moeten bevestigen. IS-aanhangers zagen Al-Baghdadi als de leider van alle moslims, maar door de val van het kalifaat is het onwaarschijnlijk dat Al-Salbi die rol ooit zal vervullen. Onzichtbare sjeik De dood van Al-Baghdadi, vorig jaar, en de opvolging door Al-Salbi, hebben weinig effect op de operationele capaciteiten van IS. De organisatie was er altijd op berekend dat haar leider niet het eeuwige leven zou hebben, waardoor de beweging al in een vroeg stadium werd gedecentraliseerd. Niet voor niets werd Al-Baghdadi de ’onzichtbare sjeik’ genoemd: zijn eigen kameraden zagen hem niet of nauwelijks en hij delegeerde veel taken. Toch zal Al-Salbi zich in de komende periode juist moeten laten zien, mogelijk met een aanslag in het Westen of een grote aanval in Irak of Syrië, zodat zijn leiderschapskwaliteiten binnen IS worden bevestigd.