Rob Out schreef beroemde Veronica-speech niet zelf

Door Ronneke van der Genugten

03 dec. 2015 in BINNENLAND

,,Met het afscheid nemen van Veronica sterft ook een beetje de democratie in Nederland … Dat spijt mij … voor Nederland…" Met een zware snik in zijn stem sprak Rob Out, boegbeeld van de toenmalige zeezender die ter ziele ging, deze woorden uit op 31 augustus 1974. Ruim veertig jaar later blijkt dat Out deze beroemde radiospeech, waarom de inmiddels overleden Out met grote regelmaat werd gelauwerd, heeft ontleend aan het boek De eeuwige bron (The Fountainhead) van Ayn Rand uit 1943.

Rob Out nam in 2003 bij zijn overlijden dit geheim mee in zijn graf. Benno Roozen van www.jingleweb.nl ontdekte bij toeval dat Out minstens de helft van de zinnen uit de speech bijna woordelijk heeft overgeschreven uit het boek van Rand.

In zijn eigen boek (Veronica één jaar later, 1975) schrijft Rob Out met geen woord over de bron van de speech. Ook in andere boeken over Veronica (zoals Dit was Veronica van Auke Kok) komt de bron niet ter sprake. Volgens schrijver en radiokenner Arjan Snijders zijn de dramatische woorden van Rob Out 'tot het Nederlands omroepcultuurgoed gaan behoren', zo schrijft hij in zijn boek 'Herinnert u zich deze nog?' 'Ze zijn radiogeschiedenis geworden en ontelbare malen herhaald', schrijft hij in 2007. Ook dat boek maakt geen melding van de werkelijke herkomst van de uitgezonden tekst.

In diverse boeken die in de loop der jaren over Veronica zijn verschenen verhaalt Out nog over de worsteling die hij tijdens het schrijven van de speech kende om de juiste woorden te vinden.

,,Ik had de taak het laatste uur te maken. (…) De meest knellende vraag was wat de laatste woorden moesten zijn. (…) Wat wilde ik in die laatste minuten van Veronica zeggen? Wat wilde ik onder woorden brengen? (Uit: Veronica, één jaar later, Rob Out)

In het spraakmakende boek De eeuwige bron van Ayn Rand is het hoofdpersonage Howard Roark degene die ter eigen verdediging in de rechtbank de tekst uitspreekt. In de Nederlandse versie beslaat die tekst maar liefst 10 volle pagina´s. De Nederlandstalige versie van het boek verscheen volgens uitgeverij Luitingh-Sijthoff in Amsterdam in 1975 en was vertaald door Jan van Rheenen. Benno Roozen: ,,Mogelijk heeft Out in 1974 dus de Engelstalige versie gelezen en de tekst zelf vertaald. Hij kan ook de film gezien hebben die in 1949 op basis van het boek is gemaakt, al is in die film de oorspronkelijke tekst van de passage drastisch ingekort. Dat kan dus niet de basis van zijn radiotoespraak zijn geweest. De hoofdrollen in die film werden gespeeld door Gary Cooper (architect Howard Roark) en Patricia Neal (journalist Dominique Francon). "

Het laatste jaar kent het boek in Nederland een revival door de theaterbewerking van Ivo van Hove in de uitvoering van Toneelgroep Amsterdam. De hoofdrollen voor dezelfde personages zijn hier voor Ramsey Nasr (Howard Roark) en Halina Reijn (Dominique Francon).