Is remdesivir het wondermiddel dat ons uit de coronacrisis haalt?

Experts zien in het antivirale geneesmiddel remdesivir de beste kandidaat om de kans op genezing van Covid-19-patiënten te verhogen. De eerste tests, in een Chinese stad, vielen evenwel tegen. Nu zijn er nieuwe, hoopvollere studieresultaten. Kan remdesivir patiënten dan toch genezen? Covid-19-patiënten die opgenomen zijn in het ziekenhuis en die remdesivir krijgen, herstellen volgens de nieuwe studieresultaten sneller dan patiënten die een nepmiddel (placebo) krijgen, schrijft Het Nieuwsblad. Dat zou uit een eerste, voorlopige data-analyse blijken van een studie met 1.063 patiënten, aldus de financier van de studie woensdag, het Amerikaanse National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID). Immunoloog Anthony Fauci, topadviseur van het Witte Huis en directeur van het NIAID sprak van een „significant positief effect” bij de behandeling van Covid-19 en van „behoorlijk goed nieuws.” Het gaat evenwel om voorlopige resultaten die nog niet alle stappen van de gebruikelijke kwaliteitscontrole (’peer review’) hebben doorlopen. In de New York Times waarschuwden meerdere wetenschappers al voor te snelle conclusies uit deze eerste data. De patiënten in de studie die remdesivir kregen, werden 31 procent sneller ontslagen uit het ziekenhuis. Of, anders gezegd, de helft van de patiënten die remdesivir kreeg, kon ten laatste na 11 dagen het ziekenhuis verlaten. In de placebogroep was dat 15 dagen. Verder zou de kans om te overleven ook ietsje beter zijn in de groep die remdesivir kreeg: 8 procent sterfte tegenover 11,6 procent sterfte in de placebogroep (al is de statistiek bij deze vergelijking wat wankel in de eerste analyse van de data). Belangrijk: aan de studie mochten alleen Covid-19-patiënten deelnemen van wie de longen al aangetast waren. Patiënten met Covid-19 die een mild ziekteverloop hebben (zoals bij een gewone verkoudheid) mochten niet deelnemen aan de studie. Hoe valt dat te rijmen met de tegenvallende resultaten van vorige week? Toen ging het om de eerste resultaten uit een Chinese studie, die intussen in het topvakblad The Lancet zijn verschenen. Aan die studie hadden slechts 237 patiënten deelgenomen, dus veel minder dan aan de Amerikaanse studie waar het nu om te doen is. In de Chinese studie werden de patiënten eveneens in twee groepen verdeeld, waarbij de ene groep remdesivir kreeg en de andere groep een placebo. Van de remdesivirgroep overleed 14 procent binnen vier weken, in de placebogroep 13 procent. Er zou ook geen verschil zijn in de snelheid waarmee patiënten vooruitgang boekten. De grote vraag is of de studies van elkaar verschillen qua tijdstip waarop de patiënten de behandeling kregen, dus op welk punt in het ziekteproces en hoe slecht de patiënten er echt aan toe waren. Dat zou wel eens cruciaal kunnen zijn, schrijft Het Nieuwsblad. Experts in binnen- en buitenland denken dat als patiënten al té slecht zijn, het juiste moment voorbij zou kunnen zijn om nog een antiviraal middel te geven. Op dat moment is de ziekte al een combinatie van viruseffecten én van een overreactie van het immuunsysteem. Dan is het mogelijk al te laat om alleen een antiviraal middel te geven om de patiënt te helpen genezen. Hoe gaat het nu verder met remdesivir? De Amerikaanse immunoloog Fauci voorspelt dat remdesivir de standaardbehandeling wordt. Het Amerikaanse geneesmiddelenagentschap FDA zou ook al uitzoeken hoe de experimentele toepassing toegankelijk gemaakt kan worden voor „wie het nodig heeft.” Trump ijvert voor een snel goedkeuringsproces. „We willen dat alles veilig is, maar we willen zeer snelle goedkeuringen, zeker van dingen die werken”, zei hij woensdagavond. Intussen lopen nog heel wat studies met het experimentele middel. De Belgische professor microbiologie Herman Goossens pleitte er vorige week nog in De Standaard voor om de studieprotocollen te herdenken, waarbij het middel niet pas aan patiënten wordt gegeven die al zwaar ziek zijn, maar in het geval van risicopatiënten (ouderen, personen met een chronische aandoening) bijvoorbeeld al meteen na een positieve test. In de podcast corona-update vertelt verslaggever Silvan Schoonhoven over de vreemde paradox rond de ontwikkeling van coronavaccins. Verder nog veel meer coronanieuws. Luister ‘m hier.