Rechtspraak en politiek: recept voor een slecht smakende hutspot

Rechters zijn benoemde, dus niet gekozen ambtenaren. Een rechter beslecht en beslist een conflict. Maar de rechter hoeft niet een meerderheid van de bevolking te overtuigen van de juistheid van zijn beslissing. De wet en de rechterlijke motivatie zijn de dragende gronden van een rechterlijk besluit. Kiezers Politici zijn er bij de gratie van kiezers. De politieke besluiten moeten daarom door een meerderheid van de bevolking worden gedragen. De rechter is dus niet belast met wetgeving of het nemen van politieke besluiten. Anders gaat de rechter op de stoel van de wetgever of de regering zitten. Wanneer de rechter de plaats van de politiek inneemt, blijft van de democratie weinig over. Het omgekeerde is ook waar: de politiek moet niet op de stoel van de rechter gaan zitten. Afgelopen september oordeelde de Hoge Raad van Groot-Brittannië dat de beslissing van de premier Johnson om het parlement voor vijf weken te schorsen, onwettig was. De premier achtte echter de schorsing noodzakelijk om de troonrede te kunnen voorbereiden. Deze beslissing van de Britse rechter hielp de tegenstanders van Boris Johnson en de eurofielen. Paal en perk In tegenstelling tot de Britse rechter kozen de Britse kiezers, een paar weken na de uitspraak van de Britse Hoge Raad, massaal voor Boris Johnson, voor een effectieve meerderheid in het parlement en voor Brexit. De mainstream media vonden het besluit van de rechter vernietigend. Ze dachten bij BBC, NOS en andere media dat het afgelopen was met Johnson. ’De rechter was heel vernietigend’, schreven zij. Ze vergaten dat niet de rechter maar de kiezer regeert! Premier Johnson heeft vorige week aangekondigd om paal en perk te stellen aan de rechterlijke bemoeienis met de politieke besluitvorming. Ook in Nederland woedt nu de discussie over rechter en politiek. De Hoge Raad heeft immers besloten om de regering te bevelen de uitstoot van de broeikasgassen met 25 procent te verminderen. De motivatie voor deze uitspraak deugt naar mijn mening niet. Terwijl de rechters zich geen zorgen hoeven maken over de gevolgen van hun besluit (klimaatwerklozen), moeten de politici naar een passende oplossing zoeken. Is dit allemaal de schuld van de rechter? Nee, ook de politiek heeft boter op zijn hoofd. Roekeloos De Hoge Raad baseert zijn besluit gedeeltelijk op het VN-Klimaatverdrag. Dat VN-Klimaatverdrag is niet door de Nederlandse rechter tot stand gebracht. De Nederlandse regering en het parlement hebben dit verdrag goedgekeurd. Zij – en niet de rechter – hebben besloten dat wij in 2020 de uitstoot van CO2 met 25 procent moeten verminderen! Precies hier verschijnt het grote probleem van onze tijd: de Nederlandse regering en parlement hebben destijds niet nagedacht hoe we die 25 procent in 2020 gaan halen. Een regering en een meerderheid in het parlement die de gevolgen van hun besluiten voor burgers niet kunnen overzien, zijn roekeloos. Een vreemde hutspot: het roekeloze, absolute geloof in internationale verdragen. Fijne kerstdagen