Het Trimbos publiceert dinsdag zowel het Groot Uitgaansonderzoek als de Nationale Drugs Monitor. Uit dat laatste onderzoek blijkt dat ongeveer een miljoen mensen op jaarbasis wel eens cannabis gebruikt. Onder jongeren is dat aandeel veel hoger: bijna een kwart blowt weleens. Het aantal mensen dat zich in het ziekenhuis meldde met een cannabis-gerelateerde aandoening nam het afgelopen jaar fors toe.

Verveling en stress

Dat tijdens de eerste lockdown meer werd gebruikt, is wat dat aangaat niet bemoedigend, erkent Margriet van Laar, programmaleider drugsmonitoring van het Trimbos-instituut. De redenen om meer te gebruiken zijn immers tijdens de tweede lockdown hetzelfde gebleven: veel mensen gaan extra gebruiken, omdat ze zuchten onder verveling, mentale problemen en stress. De meest fervente blowers lopen bovendien het grootste risico op verslaving.

Toch is Van Laar niet van mening dat de coffeeshops dan dicht hadden gemoeten. „Dat klinkt misschien logisch, maar de kans bestaat dat een deel hun heil in het illegale circuit zou gaan zoeken.’’

Inkijkje

Het onderzoek geeft een dieper inkijkje in het drugsgebruik tijdens de coronacrisis. Bijna 4000 feestgangers (16-35 jaar) werden bevraagd over de periode van de eerste lockdown en de versoepelingen die daarna volgden. Het gebruik van typische partydrugs zoals xtc en speed nam af, net zoals het gebruik van lachgas. Feestgangers gebruikten echter ongeveer even vaak psychedelische drugs als lsd, ketamine, 2C-B en paddo’s. „Dat partydrugs veel minder werden gebruikt is logisch: de uitgaansgelegenheden waren dicht. Drugs als 2C-B worden vaker in een thuissetting gebruikt”, zegt Van Laar.

Dat brengt wel andere risico’s met zich mee, aldus de onderzoekers. Ze denken dat het risico op oververhitting bij xtc-gebruik daalt, omdat mensen binnen zitten in plaats van op een hete dansvloer staan. Tegelijk is bij thuisgebruik of op een illegaal feestje geen EHBO’er aanwezig die te hulp kan schieten.

„We merken dat er veel minder incidenten worden gemeld. Maar is dat omdat er minder wordt gebruikt of omdat mensen de hulpverlening niet weten te vinden? We zien namelijk dat ondervraagden vooral aangeven geen hulp te zoeken, of die te vragen van vrienden bij gezondheidsklachten.”

Xtc

Tegelijk gebruikte ruim een kwart van de mensen die uitgaan alsnog minstens één keer xtc tussen maart en september 2020, zij het dus minder vaak. In de periode voor de coronacrisis was dat de helft van de feestgangers. Ongeveer drie op de tien ondervraagden nam voor de coronacrisis lachgas of coke, een kwart nam ketamine of speed. Respondenten gaven dan ook aan dat met name het gebruik van xtc steeds normaler was geworden.

Betekent dat dan ook dat als festivals en feesten weer mogen, het gebruik zal toenemen? Van Laar: „Nou, als je vraagt waar mensen xtc gebruiken, zijn dat wel de gelegenheden. Dat is dus een logisch scenario en daar moeten we op anticiperen.”