Ondanks lobbyverbod sms’te Kroes met Rutte over Uber

Dat blijkt uit documenten die donderdag zijn vrijgegeven. De stukken laten zien hoe Ruttes ministerie van Algemene Zaken worstelde met een ontmoeting met Kalanick. Uber lag in die tijd (2015) namelijk in meerdere landen flink overhoop met overheden, omdat het taxibedrijf overal de grenzen van de wet opzocht.

Toch wilde Kroes maar wat graag dat Rutte een ontmoeting met Kalanick in het Torentje zou organiseren. „Heb een fascinerende ontmoeting gehad met founder van Uber”, sms’te ze in de zomer van 2015 aan Rutte. „Kan mijn kleinzoon zijn. Hij doet mij denken aan Steve Jobs (mede-oprichter van Apple, red.) toen ik bij hem thuis over de vloer kwam. Je moet hem ontmoeten.”

Lobbyverbod

Dat Kroes een voet tussen Ruttes deur voor Uber probeert te krijgen, is saillant. De voormalig Eurocommissaris had op dat moment namelijk een lobbyverbod voor bedrijven als Uber.

Op Ruttes ministerie is er om andere reden twijfel over een ontmoeting met Kalanick. Uber wordt gezien als een ’omstreden bedrijf’. Ambtenaren adviseren een ontmoeting met de verantwoordelijke bewindspersoon. Op verzoek van Rutte stellen ambtenaren een reactie aan Kroes op met een afwijzing voor een gesprek met Kalanick.

Andere ambtenaren zien overigens wel opties om een ontmoeting tussen de premier en de Uber-topman te organiseren. Iemand stelt een vertrouwelijk één-op-één gesprek voor tussen Rutte en Kalanick in Davos (waarschijnlijk bij het World Economic Forum). Als de Uber-topman speciaal naar Nederland vliegt voor een ontmoeting met Rutte geeft dat volgens deze ambtenaar een ’vreemd signaal’ af dat ’verwachtingen wekt als de media erachter komt’.

San Francisco

Uiteindelijk komt het een half jaar later wel tot een ontmoeting, in een andere setting. Begin 2016 vliegt Rutte, samen met Kroes, naar San Francisco. Daar gaat hij langs bij meerdere techbedrijven, waaronder Uber, maar ook Tesla, Facebook en Apple.

Dat Kroes heimelijk lobbyde voor Uber was overigens al bekend. Een internationaal journalistencollectief onthulde het nieuws eerder op basis van de gelekte database van de Amerikaanse taxidienst door voormalig toplobbyist Mark MacGann.

De betrokkenheid van Kroes zorgde voor een rel in Brussel. De VVD-prominent was tussen 2010-2014 Eurocommissaris voor ’Digitale Agenda’. Gedragsregels schrijven een afkoelingsperiode van 18 maanden voor: Kroes mocht in deze periode niet lobbyen voor bedrijven die raakvlakken hebben met de portefeuille. Direct na de afkoelingsperiode ging ze alsnog aan de slag bij Uber.

Na het verschijnen van de ’Uber Files’ heeft de Europese Commissie aan Kroes gevraagd om opheldering te geven. De kwestie wordt nu nader onderzocht door het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF). Kroes zelf heeft altijd ontkend dat ze ’formeel of informeel’ lobbyde voor Uber. Ze was in 2015 wel actief als startup-ambassadeur voor Nederland. Vanuit deze rol had ze contact met meerdere grote Amerikaanse techbedrijven.