Rechten en plichten

Zelf ben ik van Marokkaanse afkomst, maar ik groeide op in Limburg, in een dorp waar ons gezin het enige was dat niet al generaties daar geworteld was. Misschien hebben we toen ook wel eens een stap extra moeten zetten om onszelf te bewijzen. Maar dan zei mijn vader dat wij daardoor ook meer zouden leren, dus dat daar niks mis mee was. Integreren betekent dan ook niet dat je je afkomst hoeft uit te gummen om erbij te horen. Mijn vader vertelde ook heus nog mooie verhalen over Marokko en over de familietradities. Maar vooral heeft mijn vader ons al jong bijgebracht dat wie hier naar school gaat, hier werkt en hier woont een heleboel rechten heeft. Rechten waar je dankbaar voor mag zijn. En daar horen ook plichten bij. Je hebt je te gedragen, om mee te beginnen. Die les wil ik ook overbrengen op mijn eigen kinderen en jongeren met een migratie-achtergrond. En dat is hard nodig. Met lede ogen ziet ik aan hoe veel jongeren, van de derde en vierde generatie, spreken over de herkomstlanden van hun overgrootouders zoals Turkije en Marokko, alsof hun loyaliteit daar ligt en niet hier. Alsof de kansen die ze dagelijks krijgen om hun dromen te verwezenlijken worden aangereikt door Turkije en Marokko en niet door Nederland. Ik ben ervan overtuigd dat de jeugd in die landen met verbazing kijkt naar de jongeren in Nederland en zich afvraagt of die wel beseffen hoe bevoorrecht ze zijn. Maar in plaats van hun kansen te pakken, zien we hoe veel allochtone jongeren provocerend hun radio nog wat harder zetten als de politiepatrouille langsrijdt. Of op intimiderende wijze met de scooter door de stad crossen. En tegelijkertijd roepen dat je respect eist! Dan zeg ik op mijn beurt: gelijk oversteken. Als jij je best doet in de samenleving, dan pas verdien je mijn respect. Hier ligt in de eerste plaats een taak voor ouders, zij hebben een voorbeeldfunctie. Als je dochter een slecht rapport heeft is dit niet de schuld van de leraar. Als je zoon niet wordt opgesteld in het elftal dan is dit niet de schuld van de coach. Ouders moeten durven eerst kritisch naar hun eigen kroost te kijken voordat ze de vinger naar een ander wijzen. Alleen zo leren onze jongeren – met of zonder migratieachtergrond – dat je niets voor niets krijgt.