Tanja Nijmeijer zegt FARC vaarwel

Of Nijmeijer nu ook naar Nederland komt en haar familie, die ze al sinds ze in 2002 in de jungle verdween – met uitzondering van een ontmoeting met haar moeder in de bush - niet heeft gezien, is hoogst onzeker. Ze is namelijk wel lid geweest van een terreurorganisatie en staat op de zwarte lijst van de VS vanwege een geruchtmakende ontvoering van drie Amerikanen en de voormalige presidentskandidaat Ingrid Betancourt, en steun aan terroristen. Bij die ontvoering zijn ook mensen doodgeschoten. Daarvoor zou ze een gevangenisstraf van maximaal 60 jaar kunnen krijgen. Nijmeijer, een katholiek meisje uit een middenklasse gezin dat opgroeide in het Twentse Denekamp, heeft er nooit een geheim van gemaakt dat ze achter het gewelddadige ’verzet’ van de FARC stond. In 2016 zei in een interview met Nieuwsuur „dat ik niet naar Colombia ben gegaan om oorlog te voeren, maar om het land een stukje rechtvaardiger te maken en mijn solidariteit te tonen.” Drugshandel Dat klinkt nobel, maar de FARC die in 1964 begon als de gewapende tak van de Colombiaanse Communistische Partij, had zich toen al ontpopt tot een guerrillabeweging. En later een terreurgroep omdat men zich niet alleen tegen de regering richtte, maar ook tegen burgers. Bovendien leefden de junglecommando’s van de lucratieve drugshandel en de ontvoering van rijke grootgrondbezitters. De Nederlandse had geen moeite met de politiek en het geweld van FARC. De overwinning of de dood was haar motto. De Colombiaanse autoriteiten waarschuwde ze haar niet op te sporen „want dan ontmoet ik jullie met machinegeweren, mijnen en mortieren.” Dat ze zou radicaliseren is achteraf wel enigszins voorspelbaar. Toen ze Romaanse talen in Groningen ging studeren, was de droom om ooit kloosterzuster te worden al vervlogen. Ze werd actief binnen de Groningse kraakbeweging en trok in 1998 voor een stage naar Colombia om daar als nog redelijk naïef 19-jarig meisje Engelse les te geven. Een van haar collega’s bleek lid te zijn van de extreemlinkse FARC. In 2001 trok ze weer naar Colombia en maakte onderdeel uit van de rondreizende protestmanifestatie Caravana por la Vida (karavaan voor het leven). Stadsguerilla In 2002 sloot ze zich aan bij een stadsguerrilla van de FARC in Bogota. Ze wordt verdacht van het plaatsen van een brandbom in het openbaar vervoer, bomaanslagen tegen een politiebureau en het plaatsen van een explosief bij een sportartikelenfabriek omdat de eigenaar daarvan weigerde te zwichten voor de FARC. Bij die aanslag raakte 16 mensen gewond. Het meisje uit Denekamp zat daar niet mee want: „de middenstander weigerde de belasting voor de revolutie te betalen.” Sterker nog: ze vond de acties in de stad te slap en ging het ’echte werk’ doen in de jungle. Lang was onzeker of ze nog wel leefde, toen haar dagboeken werden gevonden in de jungle. Daaruit bleek dat ze ook wel eens baalde van haar leven. „Ik ben moe van FARC, moe van de mensen, moe van het samenleven.” Ook vroeg ze zich af of de FARC-vriendinnen en kameraden bij een eventuele vrede „niet zouden wijken voor Ferrari ’s, borstvergrotingen en kaviaar.” Schattig jurkje Het wekte enige tijd de suggestie dat ze tegen haar wil zou worden vastgehouden, maar dat bleek niet uit het vervolg. Ze dook na jaren in gevechtstenue in 2012 opeens op naast de FARC-leiders op Cuba voor de vredesbesprekingen met de Colombiaanse regering en wist meteen weer de internationale aandacht te trekken. Een mooie rebel in een schattig jurkje en op hoge hakken die ook haar talen nog sprak, dat scoort. Na het definitieve vredespact in 2016 geloofde ze heilig in een mooie toekomst van de tot politieke partij omgetoverde FARC. Die droom lijkt niet uitgekomen. Er is nog veel wantrouwen tegen de partij die alleen maar in het parlement zit omdat dit toen was afgesproken, niet omdat die zoveel stemmen trok. „De partij is gemuteerd tot iets wat ik misschien nooit meer zal begrijpen”, schreef ze in haar afscheidsbrief. Daarin staat ze niet alleen. Veel voormalige FARC-strijders zijn teleurgesteld afgehaakt. In het ooit door FARC gedomineerde gebied zwaaien nu criminele bendes de scepter, die de cocaplantages beheersen. De sociale ongelijkheid waar de 19-jarige uit Denekamp tegen zou knokken, zonder daarbij veel om mensenrechten te geven, is er nog steeds groot. Ouders Ouders Gerrit en Hannie hebben regelmatig contact met hun nu 41-jarige dochter, geeft oom en ’familiewoordvoerder’ Paul Olde Dubbelink aan. „Voor zover mij bekend is, gaat het goed met haar. Dat ze is opgestapt bij de FARC, zoals gisteravond in het nieuws kwam, was voor mij net zo goed een verrassing.” Volgens hem is de oud-guerrillastrijder en vredesonderhandelaar in elk geval niet van plan om terug te keren naar Nederland. „Ze woont in Colombia en daar blijft ze vermoedelijk ook. Dat is althans het laatste wat ik vernomen heb.”