Tienduizenden herdenken vrijheidsmarsen Selma

07 mrt. 2015 in BUITENLAND

Tienduizenden mensen uit de hele Verenigde Staten zijn bijeengekomen in de stad Selma in de staat Alabama om daar het begin van de historische vrijheidsmarsen uit 1965 te herdenken. Het was zaterdag precies vijftig jaar geleden dat de eerste van die marsen bruut uiteen werd geslagen door de politie en blanke racisten die door de lokale sheriff waren opgetrommeld.

Onder aanvoering van James Bevel en Amelia Boynton vertrokken op 7 maart 1965 zo'n zeshonderd actievoerders uit Selma voor een mars naar Montgomery om te demonstreren voor stemrecht voor zwarte Amerikanen. Ver kwamen ze niet. Op een brug buiten de stad werden ze onder toeziend oog van draaiende tv-camera's opgewacht door agenten met knuppels, traangas en honden en grote groepen blanke racisten. Zeventien actievoerders werden op wat de geschiedenis inging als 'bloody sunday' het ziekenhuis in geslagen.

Moed

De eerste zwarte Amerikaanse president, Barack Obama, stond zaterdag op de plaats waar de politie toentertijd losging op de vreedzame betogers. „Vijftig jaar na bloody sunday is onze mars nog niet beëindigd. Maar we komen dichterbij”, hield hij zijn toehoorders voor. „De Amerikanen die de brug overgingen waren fysiek niet groot. Maar ze gaven moed aan miljoenen. Ze waren niet verkozen in een ambt, maar leidden een natie.”

Onder de aanwezigen waren ook oud-president George W. Bush en zijn vrouw en het Democratische congreslid John Lewis die destijds meeliep in de protestmars en dat moest bekopen met een schedelbasisfractuur. „Deze stad aan de oevers van de Alabama-rivier gaf leven aan een beweging die dit land voorgoed veranderde. Ons land zal nooit meer hetzelfde zijn door wat op deze brug gebeurde”, aldus Lewis.

Moord

De beelden van het buitensporige geweld op die dag in maart 1965 gingen de hele wereld over en dwongen de Amerikaanse federale overheid en toenmalig president Lyndon Johnson tot handelen. Na een tweede mars op 9 maart en een door zuidelijke racisten gepleegde moord op een dominee was de maat vol. Op 15 maart presenteerde Johnson een eerste versie van zijn Voting Rights Bill, waarmee alle discriminerende regels om te voorkomen dat zwarten in de VS konden stemmen, werden verboden. Twee dagen later, op 17 maart 1965, kwam hij met een definitieve versie naar het Congres. Dezelfde zomer nog werd de nieuwe wet van kracht.