’Mensen met vitaal beroep betalen straks de schade’

,,De lijst met prominente wereldburgers die zijn getroffen door het coronavirus is lang en wordt elke dag langer. Het zijn niet alleen vooraanstaande politici als Boris Johnson, de Spaanse vice-premier Carmen Calvo of ministers van de regeringen van Brazilië en Burkina Faso die Covid-19 onder de leden kregen; ook staatshoofden, machtige zakenlui, Hollywoodsterren, topvoetballers, muziekidolen en koninklijke edelen hebben eraan moeten geloven. Gezien de omvang van de pandemie is het niet meer dan normaal dat ook beroemdheden worden getroffen. Ze hebben vaker sociale contacten dan de gemiddelde burger en lopen daardoor een grotere kans iets op te lopen. Maar het lijkt erop dat de kracht waarmee het coronavirus de machtigen, rijken en beroemden van deze wereld treft, niet kan worden verklaard door statistieken of door hun vele contacten. Op 7 april 2020 waren er wereldwijd ruim 1,3 miljoen bevestigde corona-infecties. Hoewel het in absolute termen een indrukwekkend aantal is, bedraagt het slechts 0,02 procent van de wereldbevolking van bijna 7,8 miljard mensen. Anders gezegd: tot nu toe is ongeveer één op de 6000 mensen besmet. De lange lijst van besmette beroemdheden suggereert dat het besmettingspercentage onder celebrities van een veel grotere omvang is. De reden ligt voor de hand: in de beginperiode van de uitbraak verspreidde het virus zich over de hele wereld via internationale netwerken. De kosmopolieten die regelmatig naar internationale topconferenties, concerten en sportwedstrijden vliegen, zijn veel vaker blootgesteld aan het virus dan de burger thuis. Internationale contacten speelden een rol bij de verspreiding van het virus, ook door mensen die minder bekend zijn. Champions League Neem de Champions Leaguewedstrijd tussen Atalanta Bergamo en Valencia, die bekend werd als de ’nulwedstrijd’ van de Europese coronacrisis, of de verspreiding van het virus in Europa door skitoeristen in Tirol. Hoewel er nogal wat internationale beroemdheden besmet zijn geraakt, zullen relatief weinig van hen eraan sterven, simpelweg omdat ze jonger en gezonder zijn en eerder toegang hebben tot tests en medicijnen. De prinsen van onze geglobaliseerde wereld zijn misschien gemakkelijker besmet, maar ze sterven minder snel. Diegenen die niet bij de kosmopolitische klasse behoren en zij die zich geen Champions League-ticket of skivakantie in de Alpen kunnen veroorloven, hebben tot dusver veel minder kans het virus op te lopen. Maar voor ouderen in deze groep kan infectie al snel dodelijk zijn. Als de pandemie niet onder controle kan worden gebracht, neemt de ongelijke sociale verspreiding van de infectie af. Het virus heeft zich over de hele wereld verspreid; nu kan het zich lokaal verspreiden, zelfs zonder internationale netwerken. Vitaal beroep Nu veel van de internationale veelvliegers thuis zijn gaan zitten om zichzelf en anderen te beschermen, zijn het de mensen met een vitaal beroep die de samenleving draaiende houden. Onder blootstelling aan het virus zetten ze hun werk in de zorg, voedselproductie, distributie en detailhandel voort. Maar zodra deze groepen niet langer onmisbaar zijn, zullen zij degenen zijn die de economische gevolgen van de coronacrisis onevenredig dragen. Wat de politieke impact zal zijn van deze klassendimensie van de pandemie, valt nog te bezien. De vraag is ook wat dit doet met de opkomst van het populisme, dat groeit naarmate de sociale kloof toeneemt tussen wereld- en lokale burgers. Maar één ding is al duidelijk: ’Magere Hein’ alias Covid-19 maait niet iedereen gelijk, maar hanteert de zeis op zeer sociaal gestructureerde wijze.” Prof. dr. Ruud Koopmans is hoogleraar sociologie