Volgens PvdA-raadslid Carolien de Heer is er sprake van „een ware plaag”. „We krijgen steeds meer meldingen van overlast van muizen en ratten. Ze gedijen bij een vieze stad”, verklaart ze. De Heer dringt er op aan om bij andere grote steden te rade te gaan. „In New York wordt onderzoek gedaan naar het beheersbaar houden van de rattenpopulatie door middel van het voeren van anticonceptie.” Anticonceptiemiddelen zijn in Nederland echter niet toegelaten.

Hotspot

Zuidoost is een plek waar de ratten goed gedijen. „Het is een hotspot”, zegt een woordvoerster van de GGD. Ook in het Westerpark wemelt het ervan.

Stadsdeel West sprak twee weken geleden met de inwoners van het Mercatorplein over de rattenoverlast. „Een voerverbod werd geopperd. Maar dat instellen gaat stedelijk en daarmee moet de gemeenteraad instemmen. Wel kunnen we de goten op het Mercatorplein extra controleren. Dit om te kijken of er geen ratten in kunnen. Ook zullen we de plantenbakker structureel beter moeten schoonmaken. Grotere prullenbakken zouden ook kunnen helpen om minder vervuiling te krijgen”, vertelt een woordvoerder.

Hoeveel ratten en muizen er in de stad leven, is niet bekend. Wel zijn cijfers van het aantal meldingen bij de GGD. Dat waren er in 2014 nog 1974, in 2016 steeg dat aantal met een kwart tot 2520. „Dat kan ook komen, omdat het gemakkelijker is geworden om meldingen te doen”, vertelt de GGD-zegsvrouw.

Het college van burgemeesters en wethouders wil nog niet zover gaan dat er sprake is van een plaag. Het stelt dat in New York de regel wordt gehanteerd van maximaal 50 ratten per melding. Dat betekent een Amsterdamse populatie van 126.000 ratten. Andere berekeningen houden vast aan 1 rat per bewoner. In dat geval wonen er 840.000 ratten.

Voeren

Het college hekelt Amsterdammers die eenden en duiven voederen. „Het is voor ratten zeer aantrekkelijk om gebruik te maken van door mensen aangeboden voedsel”, aldus het stadsbestuur. „Een belangrijke oorzaak voor rattenoverlast is een overschot aan voedsel in openbare ruimte.” Mensen van wie bekend is dat ze regelmatig voeren, krijgen bezoek van de gemeente. „Hierbij wordt ook aandacht gegeven aan de gevolgen van voeren.”

De GGD onderzoekt hoe groot het risico is dat ratten ziekten overbrengen. In Amsterdam heb je ruwweg twee soorten: de bruine en de zwarte. „De zwarte, bekend van verspreiding van de pest, is lastiger te bestrijden en zit hoger in gebouwen”, zegt de GGD-woordvoerster. „Maar de pest komt niet meer voor. De bruine rat kan de ziekte van Weil verspreiden, maar dat zijn er per jaar nog geen handvol. Muizen kunnen die ziekte ook overdragen.”

„Amsterdam moet nog schoner worden”, stelt het college in antwoord op vragen van De Heer. De stad geeft dit jaar 11 miljoen euro extra uit aan aanvullende maatregelen.