CU: handel met Iran ’zeer kwalijk’

Het besluit komt kort nadat het Iraanse regime honderden demonstranten had doodgeschoten, de belangrijkste oliefaciliteiten van Saoedi-Arabië aanviel en zijn nucleaire programma weer opstartte. Nederland sluit zich aan bij Instex, een betalingssysteem waarmee bedrijven die handel drijven met Iran Amerikaanse sancties kunnen omzeilen. Behalve Nederland zijn ook Finland, België, Denemarken, Noorwegen en Zweden toegetreden tot het instrument, dat is opgezet door Groot-Brittannië, Duitsland en Frankrijk. Sancties van de VS Volgens het kabinet moet dit de werking van VS-sancties op het Nederlandse bedrijfsleven beperken. De VS stapten vorig jaar uit de atoomdeal met Iran. De EU probeert het akkoord dat de VS, Rusland, China, Frankrijk, Engeland en Duitsland met Iran sloten te redden door de handel overeind te houden. De VS dreigen bedrijven die handel drijven met Iran, te straffen. Hoewel Instex al enige tijd operationeel is, is er nog geen enkele transactie uitgevoerd. Europese bedrijven staan niet in de rij, uit angst van de Amerikaanse markt te worden geweerd. Er zal bovendien voor miljarden verhandeld moeten worden om de Amerikaanse sancties te compenseren. Iran zet al maanden druk op Europa, onder meer door weer meer uranium te verrijken dan is toegestaan. Het doet dat bovendien tot een hoger niveau, met geavanceerde centrifuges en op een locatie die volgens het akkoord verboden is. Daardoor wordt binnen Europa zelfs weer gesproken om eventueel weer zelf sancties tegen Teheran in te stellen. Opstanden neergeslagen Voordewind vindt vooral het moment waarop Nederland zich bij Instex aansluit ’een verkeerd signaal’. „Net nu bekend is geworden hoe hard het regime opstanden neerslaat. Er zijn zeker 106 doden gevallen. En dan gaan wij handel drijven alsof er niks aan de hand is.” Zijn opvatting wordt gedeeld door Israël, waar premier Netanyahu het besluit van de Europese landen vergelijkt met de ’appeasement’ van Hitler in de jaren 30. „Hebben ze dan helemaal niets geleerd van de geschiedenis?” aldus Netanyahu. Ook oppositiepartij PVV roert zich. „Het is een mes in de rug van onze bondgenoot Trump, die terecht een onweerstaanbare druk op het regime beoogt”, reageert Kamerlid De Roon. Marineschip naar Hormuz Het kabinet maakte afgelopen vrijdag ook bekend dat Nederland volgend jaar een marineschip stuurt naar de Straat van Hormuz om een vrije doorvaart af te dwingen voor handelsschepen, na aanvallen op olietankers waar Iran vermoedelijk achter zat. Teheran nam ook een Britse olietanker in beslag en schoot een Amerikaanse drone uit de lucht. Een hoge Amerikaanse generaal waarschuwde vorige week nog dat Iran mogelijk een nieuwe grote aanval in de Golfregio aan het voorbereiden is, nadat het in september al de helft van de Saoedische olieproductie had lamgelegd met gerichte aanvallen met drones en raketten. Toen al waarschuwde een commandant van de Revolutionaire Garde, aldus Iraanse bronnen tegenover het persbureau Reuters, dat het daarbij niet zou blijven. „Wees gerust, Allah de almachtige staat aan onze zijde. Begin met het plannen van de volgende.”