„Het kabinet heeft altijd de mond vol van solidariteit”, zegt Dirk Beljaarts, directeur van Koninklijke Horeca Nederland. „Maar hier is niets solidairs aan. We proberen het kabinet er nog steeds van te overtuigen dat ook de horeca moet worden meegenomen in de versoepeling. Een jaar geleden nam de Tweede Kamer een motie aan die Klaas Dijkhoff had ingediend. Daarin was vastgelegd dat de ruimte voor versoepelingen eerlijk wordt verdeeld over alle branches.”

Volgens Beljaarts stromen de boze reacties van restauranteigenaren en kroegbazen binnen. „De onvrede is enorm, dit heb ik nog nooit meegemaakt. De boel is hier echt ontploft, het is gewoon extreem.” Bij zijn leden proeft hij ’ongeloof, woede en verdriet’.

De afgelopen dagen betuigden steeds meer burgemeesters hun steun aan ondernemers die een einde aan de lockdown willen. „We voelen ons enorm gesterkt door die burgemeesters”, reageert Beljaarts. „Mogelijk dat de horeca in sommige plaatsen zich genoodzaakt voelt om toch open te gaan, niet uit baldadigheid maar uit pure wanhoop. We hopen dat burgemeesters in de handhaving dan net zo coulant zijn als ze de afgelopen dagen aangekondigd hebben.”

Doorstroomlocaties

Ook in de cultuursector is er veel onbegrip. „Museumbezoek is veilig en het protocol heeft eerder al bewezen uitstekend te werken. Nu de commerciële doorstroomlocaties, zoals de winkels, mogen heropenen, gaan wij ervan uit dat de musea als culturele doorstroomlocaties ook de deuren kunnen openen. Onze leden zien ernaar uit om iedereen weer te kunnen ontvangen.”

„Dit statement is vooral een appèl aan de politiek”, zegt een woordvoerder van de brancheorganisatie van de Nederlandse musea. „Het is geen advies aan onze leden om zomaar de deuren open te gooien. Maar als winkelen op afspraak veilig wordt geacht, dan is een museum bezoeken met vooraf besproken ticket met een tijdslot en een beperkt aantal mensen per zaal ook mogelijk. We moeten geen onderscheid maken tussen commerciële en culturele doorstroomplaatsen. Iedereen hunkert naar ontsnapping aan deze pandemie: musea, medewerkers en vrijwilligers zijn er klaar voor. ”

Wim Pijbes, de oud-directeur van het Rijksmuseum, is het roerend met de Museumverenging eens. Doorstroomlocaties in de cultuursector moeten open, wat hem betreft. „Wel Ikea en geen musea, dat kan niet.” Ann de Meester, scheidend directeur van het Frans Hals Museum, roept op ’seculier te bidden dat de voltallige versgebakken ministerraad de wijsheid zal hebben om cultuurinstellingen uit te roepen tot safe zones.’

Ook de theaters zien met lede ogen toe dat zij nog gesloten moeten blijven. „Als het kabinet besluit dit OMT-advies te volgen en de cultuursector nog op slot te houden, dan is er wel opheldering nodig over die keuze”, zegt een woordvoerder van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD). „Het is niet uit te leggen dat de sportscholen wel open zouden mogen en de theaters en concertzalen niet. Ontspanning van de geest is net zo belangrijk en essentieel als bewegen en werken aan je conditie.”

Woensdag riep de VSCD de nieuwe regering al op af te stappen van het jojo-beleid dat de creatieve sector al te veel schade heeft opgeleverd. „Het publiek, de artiesten en de podia zijn toe aan duidelijkheid. Daarom vragen wij het kabinet om vooraf een duidelijke koppeling te maken tussen besmettingsrisico’s en de daarbij passende beperkingen. Alleen dan kunnen theaters en producenten vooraf afspraken maken over hoe zij moeten handelen. En weet ook het publiek waar het aan toe is.”

De sector ziet in de recente kaartverkoop duidelijk terug dat theaterbezoekers en concertliefhebbers nu geen risico durven te nemen. „De kaartverkoop blijft dramatisch achter door alle onzekerheden. Net als de commerciële verhuur en horeca omzet die op dit moment volledig stilligt. Daarom zal ook worden gepleit voor een passende compensatie van de schade in zowel tijden van lockdown als versoepelingen zolang de coronacrisis voortduurt”, aldus de zegsman.

Geen enkel perspectief

Ook vanuit de bioscopen wordt vol ongeloof gereageerd. „Mooi dat winkels weer open lijken te gaan. Theaters en bioscopen zijn echter bewezen de veiligste plekken om heen te gaan maar daar lijkt nog geen enkel perspectief te zijn”, reageert Boris van der Ham, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters. „Kom op Gunay Uslu, laat de kunst en cultuur niet opnieuw als laatste aan de beurt komen”, zegt hij tegen de nieuwe staatssecretaris Cultuur en Media.

Winkeliers zijn blij dat ze op afspraak open mogen. „Het is een mooie eerste stap”, zegt directeur Jan Meerman van brancheclub Inretail. „Wij denken dat het slimmer was geweest om open te gaan met een maximum aantal klanten in plaats van op afspraak. Voor winkels op een A-locatie, die het moeten hebben van langslopend publiek is dit lastig. Maar we gaan ervan uit dat deze logische volgende stap over anderhalve week wordt gezet.”

Uit onderzoek van ING-economen blijkt dat de omzetten van niet-essentiële winkels, bioscopen, theaters, restaurants en cafés gekelderd zijn sinds de lockdown. Kledingwinkels hebben 90 procent minder omzet dan normaal. Restaurants en cafés zitten op een min van 70 procent. Zij maken dankzij afhalen en bezorgen nog een klein beetje omzet goed.