Bizarre seksfeesten bij Uber: ’Je mocht alleen niet kotsen’

„Intimidatie, machtsmisbruik, spionage, omkoping, illegale ritten, seksschandalen, niets ging de top te ver om de tomeloze ambitie waar te maken: nummer 1 in de wereld. Ja, daarbij zijn ook doden gevallen”, aldus de Amerikaanse auteur Mike Isaac. Hij was afgelopen dagen in Amsterdam om zijn boek De strijd om Uber, van ambitie tot ontsporing toe te lichten. „Het moreel kompas van de Uber-leiding was tijden volledig zoek. De wantoestanden zijn ronduit schokkend. Het doel heiligde alle middelen.” Isaac, een technologie-expert van de New York Times die in San Francisco werkt, dichtbij het centrum van ICT-innovaties Silicon Valley, neemt geen blad voor zijn mond. „Een paar jaar geleden nog werden vele Uber-chauffeurs in Braziliaanse steden vermoord, omdat ze makkelijk via de app misleid konden worden door criminelen die hen wilden beroven.” In zijn ruim vierhonderd pagina’s tellende boek vol spannende verhalen vertelt Isaac over feesten die oprichter Travis Kalanick organiseerde voor personeel en relaties. „Zoals in 2015 in Las Vegas. Hij huurde honderden kamers aan de Strip af met Beyoncé als topartiest.” Alles wat God heeft verboden, kon daar volgens hem. „Dit soort X-party’s eindigden vaak in bacchanalen. Je mocht alleen niet kotsen in het hotel, geen biervaten van het dak op straat gooien, niet herkenbaar zijn als Uber en niet met de pers praten. Er hing wel een prijskaartje aan, voor Vegas werd liefst 25 miljoen dollar uitgetrokken, opgebracht met durfkapitaal.” Kalanick was volgens Isaac een steenrijke straatvechter. „Een charismatische alfa man, die het niet zo nauw nam met erecodes, ethiek en morele grenzen en zichzelf boven de wet stelde. Leugens en bedrog waren schering en inslag. Alles draaide om macht en hebzucht. Ook seksuele intimidatie kwam regelmatig voor.” Onschuldig was het volgens hem allemaal niet. „Uber had ex-medewerkers van CIA en FBI in dienst, die een bedrijfsspionagemacht opbouwden. Zogeheten veiligheidsmensen volgden overheidsdienaren tot in hun privéhuizen en spitten diep in hun digitale levens om te voorkomen dat ze zouden dwarsliggen. Lastige gevallen werden bestookt met een slim stukje software, Greyball, om hen in de gaten te houden en illegale Uber-chauffeurs met spooktaxi’s uit de wind te houden. Ook de concurrentie werd structureel afgeluisterd”, schrijft Isaac. Het kon Kalanick volgens Isaac geen bal schelen dat chauffeurs meer ritten maakten en meer klanten meenamen dan was toegestaan of oververmoeid achter het stuur kropen. „Sommigen sliepen zelfs in hun auto. Velen raakten overwerkt. Zolang Uber maar de laagste prijzen hanteerde en geen verantwoordelijkheid over de bestuurders hoefde te hebben.” Hij kent ook verschillende chauffeurs die door uitbuiting van hun werkgever zelfmoord pleegden. „Uber moest per se altijd de goedkoopste zijn. De laagste kosten zijn nog steeds het businessmodel. Aan de andere kant werden voor managers en relaties extreem dure feesten gegeven. Zo was er eens een miljoenenparty in Las Vegas”, aldus de schrijver, die een groot aantal interne bronnen raadpleegde. Kalanick had volgens Isaac de lat om als chauffeur te rijden, op een gegeven moment zo laag gelegd dat in diverse landen gespuis op het (bij)baantje afkwam. „Criminelen die geen officiële taxi’s mochten rijden, konden moeiteloos bij Uber aan de slag. Aanrandingen van passagiers waren bijvoorbeeld in India aan de orde van de dag. Een pr-nachtmerrie.” De topman werd in 2017 door zijn eigen bestuur ontslagen. Zijn opvolger Dara Khosrowshahi moest puinruimen. „Hij heeft systematisch zo’n beetje alles waar Kalanick voor stond, ongedaan gemaakt, waardoor de band met partners, ambtenaren en chauffeurs geleidelijk weer is hersteld. Zo staat hij nu toe dat bestuurders fooi accepteren. Dat levert veel goodwill op. Eén ding kan Kalanick niet worden ontzegd: hij heeft Uber uit het niets wereldwijd op de kaart gezet. Dat is zijn grote verdienste”, aldus Isaac. Uber zelf geeft geen officiële reactie op de inhoud van het boek, maar laat via een Nederlandse woordvoerder weten dat „het een periode uit het verleden betreft. Uber zit nu in een volgende fase met een nieuw bestuur, een nieuwe strategie en een nieuw beleid. Verder gaat we hier niet op in.” Volgens Isaac, die naar eigen zeggen met twee onafhankelijke onderzoekers de feiten heeft gecheckt, heeft de Uber-leiding tegen hem gezegd dat het boek weliswaar niet welkom is, maar dat er inhoudelijk geen fouten zijn gemaakt. „Ik ben ook niet voor de rechter gedaagd.” Maakt Isaac eigenlijk zelf gebruik van Uber-taxi’s? Hij moet even nadenken. „Soms wel. Want het is toch wel erg makkelijk en voordelig. Een paar jaar geleden kon het voor gebruikers nog ronduit gevaarlijk zijn vanwege ondermaats toezicht op chauffeurs en auto’s en allerlei verboden praktijken. Maar dat lijkt voorbij. Ik zal hen wel kritisch blijven volgen.”