Leraren in opstand tegen onveilige en koude werkplek

Gehuld in een dikke jas, sjaal om en met extra wanten in zijn tas, gaat Siep de Haan (62), docent wiskunde op een middelbare school in Utrecht, naar zijn werk. Omdat de school geen ventilatiesysteem heeft, moeten de ramen en deuren in zijn klaslokaal openblijven. Daarom kleedt De Haan zich nu voor een schooldag als een wintersporter. „Ik had het laatst zo koud, dat ik na mijn les een uur bij de kachel heb gezeten. Het liefst gooi je de ramen dicht, maar wat dan? Ik word nu al gedwongen om in een gevaarlijke situatie te werken”, zegt de wiskundeleraar bezorgd. „Ik doe mee aan een experiment waarbij onduidelijk is hoe het afloopt.” Laks met mondkapjesadvies Uit een recente peiling van lerarenbond LIA blijkt dat ruim 80 procent van de leraren zich ernstig zorgen maakt over de werksituatie. Door de volle klassen kan er niet altijd anderhalve meter afstand worden gehouden; bovendien, stellen de leraren, springen veel scholieren laks om met het ’dwingende mondkapjesadvies’. Leraar De Haan: „Het kabinet heeft de mondkapjes zo lang weggezet als onzinnig dat kinderen het advies niet serieus nemen”, vertelt hij. „In de gangen hebben ze de kapjes wel op, maar dat zijn vluchtige contacten. In de klas zitten ze zonder mondkapje heel dicht op elkaar. En ja, dan roept het RIVM dat dat gewoon kan, maar ik heb niet alleen maar brugpiepers voor mijn neus. In de bovenbouwklassen zitten achttienjarigen, gewoon volwassenen dus”, briest hij. Verhaal gaat verder onder de foto Volgens Peter Althuizen, voorzitter van LIA, worden de zorgen van de leraren niet serieus genomen. „Uit onze peiling blijkt dat driekwart van de leraren meer verplichte voorzorgsmaatregelen in de klas wil. Bijvoorbeeld door met halve groepen te werken, waardoor zowel leraren als kinderen afstand tot elkaar kunnen houden. Maar dat willen ze in Den Haag niet horen want de school is een soort opvang geworden voor kinderen van werkende ouders”, zegt Althuizen boos. De LIA-voorman vertelt dat hij veel leraren kent die als gevolg van de huidige regels met coronaklachten thuis zitten. „Ik denk wel eens: komen ze pas in actie als de eerste leraar doodgaat aan corona?” Ook de Algemene Onderwijsbond (Aob) is bezorgd. Volgens voorzitter Eugenie Stolk duurt het nog altijd erg lang voordat leraren de uitslag van hun coronatest hebben, ofschoon zij van het kabinet voorrang kregen bij de tests. „Hierdoor vallen er onnodig lessen uit. En in deze tijd is het dan al snel dweilen met de kraan open”, zegt ze. IJskoude klassen in de winter Daarnaast zet Stolk vraagtekens bij de vrijgekomen 360 miljoen euro van dit kabinet om de ventilatieproblemen op de scholen op te lossen. Slechts 38 procent van de scholen voldoet aan de wettelijke ventilatienormen, terwijl de winter voor de deur staat. „Dat geld moet heel snel bij de scholen belanden, anders kunnen we die problemen niet op korte termijn aanpakken en zitten we een hele winter met ijskoude klassen.” Thomas Ettes (34), leraar maatschappijwetenschappen op een middelbare school in Alkmaar, maakt zich ook zorgen over de kou in zijn klas. „In de herfst en winter lesgeven met open ramen is niet haalbaar. Ik heb al lessen gehad waar het naar binnen regende, want je ramen dicht houden mag ook niet”, zegt de dertiger, die stelt dat zijn winterjas de standaardoutfit is geworden. „Als mijn handen eenmaal ijskoud zijn helpt dikke kleding niet meer. En dat is best knullig aangezien je voor de klas veel moet schrijven.” Volgens Ettes zit er veel verschil tussen de coronaregels van de overheid en de dagelijkse praktijk in de klas. „De looproutes werken niet en afstand houden is haast onmogelijk, hoewel ik echt mijn best doe”, verzucht hij. „Als ik het kabinet soms over het onderwijs hoor praten, dan wordt mij vooral duidelijk dat ze zelf lang geleden voor het laatst naar de middelbare school zijn geweest.” De VO-raad, de koepelorganisatie voor middelbare scholen, vindt het logisch dat leraren zich zorgen maken. „Maar er wordt veel gedaan om de situatie zo veilig mogelijk te maken. We zijn bijvoorbeeld heel blij dat het kabinet recent heeft besloten om het mondkapje te verplichten. Dat maakt het al een stuk veiliger”, zegt woordvoerder Stan Termeer. Aan halve klassen wil de VO-raad voorlopig nog niet denken. „Dat is niet nodig en onwenselijk.” Termeer adviseert de ramen niet tijdens de lessen open te zetten. „Dit kan ook tussen de lessen door. Ook kan de verwarming zo worden geregeld dat de kou van het ventileren wordt verdreven.” Ingepakt in een jas en dikke trui gaat de 32-jarige Kim van Strien, lerares Frans op een middelbare school in Katwijk, dagelijks naar school. „Er wordt gezegd dat tien minuten luchten tussen de lessen voldoende is, maar dat lesgeven met open ramen en deuren de voorkeur heeft. Dus ja, alles open dan maar. Maar dat is soms wel frustrerend qua geluid.” ’Regels in acht nemen’ Minister Slob (onderwijs) laat weten dat hij heel goed begrijpt dat leraren zich zorgen maken over hun gezondheid. „Daarom is het ook noodzakelijk dat leerlingen afstand houden van de leraar, mensen met klachten thuisblijven en dat de andere basisregels goed in acht worden genomen.” De minister ziet, net als de VO-raad, weinig in het idee om met kleinere klassen te werken. „Het is heel belangrijk dat kinderen zoveel mogelijk op school les krijgen. Dat is volgens de experts van het OMT ook verantwoord. Dit blijven we goed in de gaten houden.” Voor wiskundeleraar De Haan zijn de woorden van Slob onvoldoende. „Ik werk ruim 36 jaar in het onderwijs en dacht dat ik dit zou doen tot ik met pensioen zou gaan. Maar als de situatie blijft zoals hij nu is, dan stop ik er binnenkort mee. Dat doet natuurlijk pijn, maar ik zet mijn gezondheid niet op het spel voor de afwachtende houding van dit kabinet.” Volgens het Scholenmeldpunt, dat coronagevallen in de klas registreert, gaat het inmiddels om 342 middelbare scholen waar corona is geconstateerd. In het begin ging het vaak om een enkele besmetting, maar inmiddels breiden de clusters zich in een rap tempo uit. „We zien een heel zorgelijke situatie op de scholen”, vertelt de woordvoerder van het platform. „En omdat scholen niet altijd openlijk communiceren over een coronageval, vermoeden we dat we slechts het topje van de ijsberg in beeld hebben.”