Beperking blijkt talent

De werknemers van AutiTalent worden door bedrijven ingehuurd voor allerlei werk. “We zijn gespecialiseerd in het digitaliseren van dossiers, maar onze mensen worden ook ingezet voor taken als de financiële administratie, postverwerking en logistiek”, legt Vermeer uit. “Mensen met een autistische stoornis vinden repetitief werk fijn en ze zijn nauwgezet. Dingen die anderen over het hoofd zien, ontgaan hen niet. Op deze manier geef je ze zinvol werk. Werk dat anderen misschien eentonig vinden.”

Willemijn Verloop van het landelijke platform Social Enterprise NL heeft bewondering voor ondernemers als Vermeer. “Er valt zoveel te winnen met dit soort bedrijven. De grote kracht van ondernemingen als deze is dat er nieuwe werkmodellen ontstaan. Sociale ondernemers kunnen fungeren als koplopers.  Zij laten zien wat er mogelijk is en hopelijk volgen grote bedrijven dan.” In het buitenland gebeurt dat al. De Duitse softwaregigant SAP heeft aangekondigd dat in 2020 1% van haar wereldwijde personeelsbestand (65.000 werknemers) moet bestaan uit medewerkers met een autistische stoornis.

Onderneemster Sandra Ballij van Ctaste, een Amsterdams restaurant waar gasten eten in het donker en bediend worden door blinden en slechtzienden, merkt dat de commerciële insteek van haar bedrijf nog wel eens op tegenstand stuit. „Maar we hebben het hier niet over arme blinden over wiens rug we geld verdienen. We bieden deze mensen een goede baan en de mogelijkheid hun eigen geld te verdienen. Daar is niets zieligs aan. Gelukkig beginnen steeds meer mensen dat te snappen.”

Werken biedt hun werknemers niet alleen een uitweg uit een uitkeringssituatie, maar zorgt ook voor een groeiend zelfvertrouwen merken de sociale ondernemers. „Werken doet onze mensen zó goed. Toen we zeven jaar geleden begonnen had slechts één van onze twaalf medewerkers een relatie, nu hebben ze op twee na allemaal een gezin”, illustreert Toine van Bijsterveldt, oprichter van de Groningse fabriek De Verbinding waar dove medewerkers dakkapellen, schuifpuien en kozijnen maken. „Ze hebben iets te geven aan de maatschappij en dat zorgt voor veel eigenwaarde.”

Dat de overheid met de geplande participatiewet ook wil stimuleren dat jonggehandicapten aan het werk gaan, wordt met wisselende gevoelens bekeken door de ondernemers. Vooral de verplichting voor werkgevers om die mensen in dienst te nemen stuit op weerstand. “Ik vind dat niet zo heel inspirerend”, aldus Sandra Ballij. “Ik denk dat er een golf van creatief boekhouden door zal ontstaan. Maar aan de andere kant is het misschien wel nodig om mensen aan het denken te zetten.” Willemijn Verloop gelooft dat sociale ondernemingen een belangrijke rol kunnen spelen bij de participatiewet. “Wij denken dat sociale ondernemingen andere bedrijven kunnen helpen om aan de eisen te voldoen. Zij hebben de kennis en ervaring. Zomaar twee gehandicapten in dienst nemen omdat dat vanuit de overheid wordt opgelegd werkt niet. Het zou slimmer zijn als de overheid investeert in dit soort bedrijven, om ondernemers die op deze manier denken te stimuleren. Dat levert aan alle kanten meer winst op.”

Het belangrijkste is uiteindelijk dat er op een andere manier wordt gekeken naar het creëren van werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, is iedereen het over eens. Paul Vermeer: “We kunnen wel altijd op zoek gaan naar het schaap met de vijf poten – iemand die alles kan – maar wij hebben allemaal schapen met 3,5 poot in de aanbieding. Die lopen misschien minder snel maar hun wol is perfect. Laat mensen met een autistische stoornis de taken uitvoeren waar perfectionisme en regelmaat voor nodig is en leg andere taken neer bij hun seniors”, stelt hij voor.“Onze hele maatschappij moet eigenlijk veranderen”, sluit Sandra Ballij zich aan. “We moeten ons werkstelsel anders inrichten en gaan kijken naar wat mensen wel kunnen in plaats van wat niet. Je hebt als ondernemer echt goud in handen als je een bepaald talent koppelt aan een gebrek.”